Hạnh lắng nghe của Bồ-tát Quan Âm

Phật tử trì kinh dưới tôn tượng Bồ-tát Quan Âm (chùa Huê Nghiêm, Q.2, TP.HCM) - Ảnh: Bảo Toàn

Cũng vậy, các nhà truyền giáo phần lớn là Bồ-tát hiện thân lại, nên các ngài thấy biết trước diễn tiến của mọi việc. Vì vậy, muốn hành Bồ-tát đạo đòi hỏi phải có trí tuệ, không có trí tuệ, phải nương vào các vị Bồ-tát có trí tuệ. Bồ-tát Quan Âm cũng không ngoài ngoại lệ này.

Ngài cũng khởi đầu tu từ Thanh-văn, Duyên-giác, tiến đến Bồ-tát Quyền thừa là làm quyến thuộc của Bồ-tát lớn, của Phật, nên ngài không phạm sai lầm và tích lũy được công đức, lần lần cho đến khi đủ mười hiệu, ngài thành Phật là Chánh Pháp Minh Như Lai, ngài mới nghĩ đến cứu độ chúng sanh. 

Đạt quả vị Như Lai rồi, chứng được quả Vô sanh, có tôn danh là Chánh Pháp Minh Như Lai là tiền thân của Bồ-tát Quan Âm, ngài mới bắt đầu làm việc lớn thứ hai là lắng nghe.

Còn Phật tử chúng ta phiền não trần lao ngập đầu mà tu hạnh lắng nghe phiền não, nghiệp chướng, trần lao của người, thì bấy giờ nghiệp của ta và nghiệp của người dồn lại, chẳng ai dám gần gũi mình. Chưa có khả năng nghe, không nghe được.

Là Chánh Pháp Minh Như Lai nghe để hóa giải phiền não cho người, nghe mà không bị người tác động. Thuở nhỏ, tôi cũng bắt chước nghe, nhưng nghe một lúc thì nổi sùng. Quan Âm nghe, nhưng hóa giải được, ví như hương thơm hoa sen, nghe mà mình được an lạc và cho lời khuyên giúp người cũng an lạc theo.

Nhiều người đến tôi thưa việc của họ, có lúc tôi nghe, có lúc không nghe; vì nhiều việc quá, nghe mà không giải quyết được việc của Giáo hội, nên không nghe. Tôi nhắc quý vị khi nào đắc đạo như Bồ-tát Quan Âm, mới lắng nghe. Chúng ta chưa có khả năng nghe, hay chưa là Chánh Pháp Minh Như Lai, thì không nghe. Nghe mà phiền não chúng ta không sanh và không làm cho người phiền, mới nên nghe.

Bồ-tát Quan Âm đắc đạo, có khả năng nghe tất cả tiếng than khóc của chúng sanh. Học theo hạnh của Quan Âm, chúng ta nghe để biết tâm sự của mọi người, hiểu tâm sự và yêu cầu của họ, chúng ta khởi tâm đại bi thương người, mới nghĩ giúp đỡ họ, thì yêu cầu nào giúp được, chúng ta sẵn lòng.

Vì vậy, người xuất gia bỏ nhà đi tu để không ai quấy rầy, để tâm được yên tĩnh, chứng Vô sanh và chứng quả vị này rồi, về lại Ta-bà, tùy theo yêu cầu của người mà cứu giúp, là Quan Âm.

Bồ-tát Quan Âm nghe được hai mặt, nghe âm thanh ngôn ngữ của chúng sanh Ta-bà, nhưng ngài còn nghe được Phật ngữ, Bồ-tát ngữ trong thế giới của các Ngài.

Người tu không bị đọa, nhờ tâm họ luôn để ở Cực lạc, hay Niết-bàn, để luôn nghe được pháp âm của Phật và Bồ-tát, để biết được việc làm, mới nghe yêu cầu của tất cả mọi người. Nghe pháp âm Phật, xem Phật và Bồ-tát dạy nên giải quyết việc thế nào, ta làm đúng như vậy, sẽ được các Ngài hỗ trợ.

Một người tu ở thế gian nghe được Phật, Bồ-tát và tiếng kêu khổ của chúng sanh, thì làm theo Phật, Bồ-tát để cứu chúng sanh. Đó là làm Phật sự, nên là việc của Phật mà ta làm, thì khó mấy cũng làm được. Nếu chỉ nghe một chiều chúng sanh, chắc chắn khả năng chỉ có giới hạn, không làm được.

Khi tâm hoàn toàn thanh tịnh, lóng nghe yêu cầu của chúng sanh và giữ tâm thanh tịnh này, sẽ nghe được Phật và Bồ-tát chỉ cho chúng ta biết người tốt lành nào đó đang bị nạn, hay vùng nào đó đang bị thiên tai, nên đến cứu giúp, Phật sẵn sàng ủng hộ.

Nghe Phật tận sâu kín đáy lòng, dù chúng ta không có tiền, Phật sẽ cho người đem tiền đến, đó là kinh nghiệm của tôi, Phật đã quyết làm, thì không tiền vẫn làm được. Còn Phật không gia bị, dù cố gắng mấy cũng làm không xong.

Bồ-tát Quan Âm lóng nghe hai mặt, nghe chúng sanh đau khổ và vẫn nghe được chư Phật mười phương, nên Bồ-tát Quan Âm xuất hiện được ở nhiều dạng thức khác nhau, để cứu độ chúng sanh, mà kinh Phổ Môn tiêu biểu bằng 32 ứng hiện thân của ngài ở Ta-bà.

Kính lễ Bồ-tát Quan Âm, học theo hạnh của ngài, chúng ta tùy duyên, tùy theo khả năng của mình, tùy theo yêu cầu của người, mà đáp ứng lợi lạc cho họ; nhưng tâm hồn chúng ta lúc nào cũng phải trong sạch, thanh tịnh. Giống như việc làm của Bồ-tát Quan Âm là trợ hóa Đức Phật A Di Đà ở Tây phương Cực lạc thuần tịnh, Ngài vẫn hiện hữu mãi mãi bên cạnh chúng sanh Ta-bà đau khổ để cứu độ họ.

HT.Thích Trí Quảng