Câu chuyện về 5 nhà sư là một bài học sâu sắc về cách chúng ta nhìn người và nhìn lại chính mình.

Thuở lâu xa thời quá khứ, có một thương gia sống ở Ba-la-nại, một hôm tự bảo: “Ta sẽ đi về vùng biên giới kiếm gỗ đàn hương”. Ông mua thật nhiều quần áo, đồ trang sức...dẫn theo năm trăm cỗ xe đi về vùng biên địa, dừng lại nghỉ đêm tại một cổng làng, và hỏi các cậu bé chăn bò trong rừng:

Làm sao có thể nhẹ nhàng “thở và mỉm cười” khi phải lao chen khổ nhọc ngoài kia? Làm sao “để gió cuốn đi” khi mỗi ngày đời sống có đủ lý do oằn lên vai người những điều không lường trước được?

Một vị vua có duy nhất một người con trai là một hoàng tử dũng cảm, tài giỏi, và thông minh. Nhà vua gửi anh ta tới gặp người Thầy là một Thiền sư để hoàng tử được mở mang nhận thức.

Thiền sư Gudo là thầy của Thiên hoàng. Dù vậy, ngài thường đi xa một mình như là một hành khất lang thang.

Thuở xưa có anh chàng đọc kinh, nghe nói về Phật thích lắm, nhất định đi tìm cho gặp Ngài mới nghe. Anh chàng khăn gói quả mướp ra đi. 

Thiền sư Bạch Ẩn Huệ ở Nhật Bản có một tục gia đệ tử. Ông đệ tử này thường đến than phiền rằng cha già của y, dù tuổi đã cao, vẫn cứ mải mê làm việc kiếm tiền chứ không chịu tu hành gì ráo.

Ông trưởng giả Cấp Cô Độc có một người con trai đã lớn khôn, ham ăn chơi, đánh bạc, không biết gì về Phật pháp.

Người phụ nữ đã nói những gì mà khiến nhà sư phải thay đổi trạng thái của mình nhanh đến như vậy?

Bấy giờ, đã đến lúc đức Thế Tôn khoác y – bát lên đường vào thành khất thực, trên đường đi, đức Thế Tôn thấy một chàng thanh niên đang lễ bái, là người con có hiếu nên nghe theo lời dạy của cha trước khi mất, cứ mỗi sáng, sau khi tắm gội xong anh ta ra đường thực hành việc lễ bái sáu phương: Đông, Tây, Nam, Bắc, trên, dưới. Cuộc gặp gỡ là duyên khởi cho bản kinh Thiện Sanh ra đời.

Tại sao người thứ nhất lại thất bại? Tại sao người thứ hai lại thành công? Phần kết của câu chuyện sẽ là bài học đắt giá cho bất kỳ ai.

Khi tượng Phật bị kéo lên công đường, nó đã khiến cả đám đông giận dữ, làm sao bức tượng Phật lại có thể làm ra chuyện như thế được?

"Thứ duy nhất thuộc về con người là gì?" và đáp án nhiều người làm ngơ, thậm chí chẳng bao giờ để ý đến.

Mới bước chân xuống giường đã thấy chỗ bàn ăn bốc khói nghi ngút, rổ đậu luộc má vừa mới vớt khỏi nồi. Năm nay chỗ đất trong vườn má để dành trồng bí, không tỉa đậu mà sao lại có đậu vậy ta?

Có lần chúng tôi được xem nhiều người lướt sóng, và phải là mùa có sóng mới lướt. Giữ được thăng bằng đi theo ngọn sóng, không để sóng vật ngã có lẽ là sự tập luyện lâu dài.

Bí mật mà vị thiền sư tiết lộ đã giải đáp cho thắc mắc bấy lâu của đệ tử.