Từ nhỏ, tôi đã có thói quen đi lang thang một mình và nghĩ vẩn vơ về cuộc sống. Trong mắt tôi, cuộc sống trôi đi như những thước phim vậy, có lúc chầm chậm như dừng hẳn, có lúc lại tua đi hối hả. Mẹ tôi từng bảo tôi: “Con cứ ngơ ngẩn với phim như vậy sau này làm được cái gì mà ăn!”. “Con làm đạo diễn”, bằng khát khao của một đứa trẻ, tôi dứt khoát trả lời mẹ. 

Lần cuối cùng tôi trở về xóm Củi đó là một ngày trời lủng lẳng những hạt mưa. Ngang qua mấy vạt đồi trọc lơ, đang lú nhú vài mầm sống bắt đầu ngoi mình tái sinh trở lại. Không có ai ra đón, vài ngôi nhà đóng cửa lặng im. 

 Cất giấu tuổi xuân phơi phới với biết bao niềm vui và mơ ước, dì lặng lẽ mướn một căn nhà xa thiệt xa trung tâm thành phố. Lặng lẽ đi đi về về căn nhà ấy mỗi ngày, mặc cho con đường có sình lầy, nước có ngập lút bô xe hay thế nào đi nữa, dì cũng phải về nhà trong ngày. 

1. Trở về nhà từ thành phố, cô bạn tôi có vẻ rất hạnh phúc. Tôi luôn chọc rằng là sinh viên, gần đi làm, xa nhà mấy năm rồi mà vẫn thế sao? 

Những ngày xuân rồi chóng qua, cũng như tuổi xuân của ông. Những tháng năm tràn căng nhựa sống, dâng trào khát vọng, đầy ắp tình yêu giờ đang tận mãn. Đời người ai cũng có một thời xuân mộng, đẹp quá, lộng lẫy quá khác nào những đóa hoa. Nhưng ai cũng biết đóa hoa nào cũng phải tàn, biết vậy mà họ vẫn man mác nỗi buồn, cả trước và sau một mùa hoa mới.

 Hồi còn ở cái tuổi lên ba, cháu ngoại của tôi rất thích nghe bài hát thiếu nhi “Con heo đất”của Ngọc Lễ. Tôi không hiểu vì sao cháu lại thích bài hát này! Chắc là tại giọng hát của ca sĩ nhí Xuân Mai quá hay, cuốn hút cháu dõi theo từng giai điệu hòa âm phối khí vui tươi.

Chiều chập choạng, bà Xe vẫn ngồi bên bục cửa ngó ra đường. Đôi mắt già nua của bà vẫn đau đáu trông đợi một phép màu. Chiều nay, xe khách Hùng Luân sẽ từ trong Nam về, biết đâu thằng Thiêm, con trai bà đang ở trên chuyến xe đó. Hôm nay đã là 18 tháng chạp rồi. Ngày này cách đây hai năm, nó đã bỏ nhà đi không một lời nhắn nhủ.

Trời lem nhem tối, tự nhiên gió nổi, mây đen mù trời. Trong nhà, ông Phiên ho sù sụ không ngớt. Bà Phiên lóng ngóng chẳng biết giúp chồng bằng cách nào, hốt hoảng gọi điện cho con dâu. 

Lão Phú là một nghệ nhân tài hoa, nhưng tính tình hơi kỳ quái nên dân xóm này hay gọi lão một cách vui đùa là Phú Mát. Vợ lão giận lão lắm, giận đã lâu nhưng chị ta không nói ra, chờ một cơ hội nào đó thật đắt giá.

Chị ôm lấy con vỗ vai động viên “có gì đâu mà khóc. Đi rồi lại về. Thời đại công nghệ, đi xa đến đâu thì mẹ con vẫn nhìn thấy mặt nhau, trò chuyện mỗi ngày”. Rồi chị quay sang bảo người thân nín đi “có gì đâu mà khóc”. Mắt chị ráo hoảnh không rơm rớm rưng rưng như mọi người vẫn tưởng.  

Đợt gió mùa tràn về lần này xem ra khá dữ dội…

Huy cảm thấy nhức đầu kinh khủng. Những dòng chữ trong trang sách trước mặt Huy tối sầm đi, hệt như người vừa đi ngoài nắng gắt bước vào nhà… Huy không lạ gì căn bệnh mà mình đã điều trị gần một năm nay. Chứng cao huyết áp vô căn. Bác sĩ bảo không tìm ra nguyên nhân sau khi đã tiến hành một loạt các xét nghiệm, siêu âm, X-quang,… Huy giờ phải đều đặn uống thuốc mỗi ngày một viên lúc 7 giờ sáng.

Sân chùa. Một cái chổi tre bện. Mười tuổi, Duyên chiều nào cũng sang ngôi chùa làng cạnh nhà cầm chổi quét sân. Đấy là khoảng thời gian cha đi làm về, mẹ kế đang nấu ăn. Duyên không chịu nổi cảnh trong nhà này có mặt cùng lúc cả cha, cả dì Hoa và em Ngọc. Duyên bỏ sang chùa, nắm cái chổi quét hết từ trên đài Quán Âm xuống, từ bậc tam cấp ra tới tận cổng. 

Chuyến xe đò hay dừng lại trước trại giam. Khách xuống xe phần lớn là thân nhân của những phạm nhân đang phải cải tạo ở trong trại giam kia. Khi bước xuống xe, ai cũng mang đủ thứ vật dụng tiêu dùng để thăm nuôi một người nào đó trong trại.

Anh là giáo viên trẻ mới ra trường, về công tác ở tận một vùng trung du xa xôi. Mùa mưa, đất nhão nhét không muốn bước chân ra khỏi nhà. Mùa nắng, nước trở nên cực kỳ quý giá và hiếm hoi. Rồi còn cháy rừng, đất lở, mưa giông, lũ quét… Nhưng khó khăn không làm anh nhụt chí. 

Hôm đó là ngày rằm, tôi đang lúi húi lau bàn thờ thì chuông điện thoại reo. Vĩnh gọi cho tôi giọng run run “vợ anh vừa mới mất”. Tôi bàng hoàng như không thể tin vào tai mình, cũng không thể cất lên lời nào hỏi han hay an ủi Vĩnh. Tôi biết Vĩnh đang tột cùng đau đớn vì Mai là tất cả những gì tốt đẹp nhất mà anh có trên đời.