Năm nào cũng vậy, cứ gần đến ngày Phật đản là tôi xuống suối lấy bùn về thay cho mấy chậu sen. Năm nay, mới đầu tháng Tư mà dòng Tha La đã cạn nước. Cái nắng hanh hao hắt xuống mặt suối làm cho người ta có cảm giác như bốc lửa. Bờ suối vắng hoe, chỉ có mấy con chim bói cá kiên trì rình rập, lâu lâu lại lao mình xuống nước như một mũi tên, kiếm miếng mồi cơ cực.

Chỗ bờ sông có một chiếc xuồng, mỗi chiều thấy chú tiểu chèo xuồng đến đó. Chú cắm những cây tre lên bờ đất phù sa mới. Mấy chú giăng câu ngang qua có hỏi “chú mần (làm) vậy chi?”. Chú tiểu cười, “cho đất có chưn (chân) đi”. Mấy chú giăng câu tóc pha sương cứ ngỡ chú tiểu còn trẻ người non dạ, nên định vá trời bằng mấy ý tưởng cỏn con.

Tôi bước vào không gian lễ hội trời đã ngả sang chiều, nhưng mọi người còn đông lắm. Trong cái ồn ào lắm khi cũng chán nên tôi men theo triền đồi vào một ngôi miếu cũ. Ngôi miếu thâm u nằm dưới tán những cây tùng cổ thụ. Tất cả đều đã đứng đây trầm tư mặc tưởng từ mấy trăm năm nay. 

Nhà tang lễ vắng vẻ, trời không nắng, có vài hạt mưa bụi rây rây trên khóm hoa quỳnh anh vàng quạnh quẽ. Tới giờ hẹn nhưng vẫn chưa xong vì còn đang lựa cốt. Phải lấy ra những mảnh xương lớn để qua một bên, xương sọ xếp riêng, những tro bụi còn lại thì cho vào một bịch ny-lon đen. Người đàn ông mang khẩu trang, bao tay, cần mẫn lựa, lâu lâu thảy ra hột nút, một mảnh nhựa bị nấu cứng queo, nói có thể là xâu chuỗi hay trang sức gì đó mang trên mình người chết mà không chịu tháo ra khi đưa vào lò ...

Đi khắp cùng thế giới bao la này, chỗ nào mà không có cỏ. Cái giống không trồng mà mọc này dễ sống làm sao! Cỏ mọc nơi ruộng đồng, bưng trảng quạnh hiu, cỏ mọc nơi vệ đường, mái nhà quen thuộc, cỏ mọc trên đồi núi cao xa trọng vọng, cỏ mọc nơi lòng đại dương sâu thẳm mênh mông…

Cả nhà đang giấc trưa. Tôi cũng nhắm mắt lại theo lời mẹ nhưng chỉ giả bộ nhắm thôi chứ thực tình tôi không tài nào ngủ được, trong bụng nóng như có lửa đốt. Nguyên do là vì tôi đã hẹn với Thảo con cậu tôi, trưa nay cả hai đứa cùng trốn vô rừng mót củi. Biết mẹ và cậu không đồng ý nhưng vì thích quá nên cả hai đứa tôi cùng bàn nhau sẽ trốn đi lúc cả nhà đang ngủ trưa.

1. Ngồi cà-phê nhìn mưa rỏ xuống mái hiên, tôi hỏi bạn đẹp chăng? Bạn rằng, “mưa rơi, tuyệt”. Tôi nhớ đến những kinh điển về mưa trong tranh, thơ, nhạc… Rồi nhớ đến một chiều nắng xiên mặt sông lấp lóa, những đêm trăng vàng chái trên mặt biển rực lên cả một vùng trời.  

Phương tan học sớm hơn mọi khi. Khu tập thể vào giờ này thường rất vắng vẻ, chỉ thỉnh thoảng cất lên đâu đó tiếng bà ru cháu. Phương mở cửa, vẫn luôn là cảm giác rụt rè khi bước vào ngôi nhà của chính mình. Con bé cảm thấy mình như rơi tõm vào khoảng không trống rỗng.

Trên đường đi trao tặng quà cho các em học sinh trường Tiểu học và Mầm non Nà Mường, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La, Phật tử Phạm Duy Hiển đã cảm tác bài thơ: Xuân thiện nguyện. Ban Biên tập trang nhà xin trân trọng giới thiệu cùng quý độc giả.

Từ ký túc xá nhìn qua tịnh xá, thấy cái máy cưa và một đống gỗ ván, bọn tôi rủ nhau qua hỏi chú thợ mộc có đóng bàn ô sin không, loại bàn nhỏ dành cho sinh viên ngồi viết bài trên giường.

Mỗi lần anh em ngồi kể chuyện nhà, chuyện quê thì có không ít người quanh tôi vẫn há miệng há mồm vì họ không được trải nghiệm nhiều cuộc sống thôn dã quê nghèo. Quê tôi miền Trung, quê tôi ven biển, quê tôi cát trắng, quê tôi khô cằn, quê tôi v.v... tôi vẫn luôn hãnh diện khi kể về quê tôi.

Tôi thường nhớ về chái bếp của mẹ để nuôi dưỡng những hương vị ký ức trong nhiều năm tháng phiêu bạt xa quê. Bếp của mẹ nghèo xác xơ mái lá nhưng luôn ấm lửa và đượm mùi của hai tiếng “quê hương” - khác hẳn với mùi xào nấu đầy dầu mỡ, mùi bếp ga hiện đại, mùi của những bữa cơm rau thịt đầy ắp hoài nghi về lòng tham vô đáy của con người.

Thật tình tôi chẳng biết xuân có tự bao giờ để mà định nghĩa. Xuân cứ y như ngàn hoa nở mà chẳng biết hoa nào nở sớm hoa nào nở muộn vì vốn tất cả đều là sự biến thiên của quy luật tự nhiên hay là tất cả là pháp, khi ẩn khi hiện như con chữ lúc gọi là danh từ, lúc cho là tính từ, trạng từ? Nên, khó có thể lý giải xuân đến lúc nào, có “ở lại cùng ta” hay “ra đi từ độ nào”? Đâu là khởi đầu, đâu là kết thúc?

Nhà rách trước vá sau, tôi lại mua về chùm chuông gió, vợ ngó thấy cười: “Bắt chước cho giống đằng nhà anh Sáu?”. Không bắt chước, nhưng vì chuyện của nhà bạn mà có bó chuông này.

Gợi dẫn:

Đầu năm, mới sớm thức giấc, bật điện thoại, niềm vui như vỡ òa khi thấy hàng loạt tin nhắn của người thân, bạn bè, và của cả những học sinh thân yêu. Dù là những dòng tin nhỏ nhắn, nhưng chứa đựng bao tình cảm yêu thương. Lòng lại trào lên một cảm xúc lâng lâng khó tả.