Chàng nghèo thật hết chỗ nói, cả sự nghiệp của chàng chỉ có một bà mẹ già mà thôi.

Cho đến nay, đã hơn mười năm nội tôi về với đất, nhưng hình bóng bà dường như vẫn ở bên tôi. Những câu chuyện xưa, những lời dạy cũ như vẫn còn văng vẳng bên tai. Tôi quên sao được những tháng ngày đói kém của vùng kinh tế mới, hình ảnh bà múc từng gàu nước tưới rau, tưới khóm, mót từng củ mì xắt phơi khô kiếm gạo. 

Nhà làm nông, công việc nương rẫy cần sức vóc mà anh Hai thì thích đi chùa hơn ở nhà. Một tuần có bảy ngày thì anh Hai ở chùa hết năm ngày. Ba càu nhàu:

Ngày xưa, có một cậu bé ở với mẹ trong một túp lều ven rừng. Ngày ngày cậu đi vào rừng hái củi bán để nuôi mẹ. Mẹ cậu ở nhà nấu cơm, vá áo, chăm sóc những luống rau. Hai mẹ con sống nghèo nànhẩm hút, nhưng không kém vẻ đầm ấm, bởi vì tình thương của mẹ vốn đã là điều kiện cần và đủ cho một con người.

Dân xóm Bàu Đưng ngạc nhiên thấy gần đây bỗng dưng ông thường xuyên về thăm mẹ. Khi chiếc mô-tô đắt tiền sáng bóng vẽ những đường ngoằn ngoèo vào con xóm nhỏ lút sâu trong đồng bưng, là lúc cái ánh chiều đã nhạt trên đám chân rạ màu vàng nâu đều tăm như những chùm chân nhang cắm khắp cánh đồng.

Mặt trời khuất bóng, em tự hỏi với lòng ngày hôm nay mình có yên vui không? Hay em vẫn cứ loay hoay với những muộn phiền vô nghĩa. Hai mươi bốn tuổi, em bắt đầu gặp nhiều rắc rối trong cuộc sống. Em hoang mang, sợ hãi, cảm thấy bản thân đang chơi vơi giữa khoảng trời rộng lớn.

Trưởng giả Tu-đạt-đa (cũng gọi là Tu-đạt) là một nhà từ thiện lớn, luôn vui thích làm những chuyện phước đức, bố thí. Ông thường cứu giúp những người nghèo khó, hay đem cơm gạo, quần áo bố thícho họ. Trong toàn khu vực thành Xá-vệ, không phân biệt nam hay nữ, già hay trẻ, cứ hễ nghèo khổ, không nơi nương tựa, một khi tìm đến là được ông vui vẻ giúp đỡ ngay. Vì thế mọi người đều gọi ông là trưởng giả “Cấp Cô Độc”, nghĩa là “người thường chu cấp cho những kẻ cô độc, không nơi nương tựa”.

Anh nhắn cho chị lúc nửa đêm khi vừa giặt xong chậu quần áo to vật vã. Cái áo đỏ vừa mới mua hồi chiều ngoài siêu thị loang màu ra khắp chậu. Thật tai hại khi mấy chiếc áo trắng giờ đều chuyển thành màu hồng loang lổ. Anh ngâm giấm, lấy bàn chải chà mạnh nhưng vẫn không ăn thua. Giặt xong thì hai bàn tay buốt lạnh, anh tự pha cho mình một cốc trà gừng. Anh lại lên cơn nhung nhớ lúc nửa đêm. 

Thóc ôm bọc quần áo đứng lơ ngơ giữa nhà của bố. Nó hỏi bà nội “tối nay con ngủ ở đâu?”. Mọi khi mỗi lần về thăm bố nó vẫn thường ngủ trong căn phòng có cửa sổ hướng ra cây ngọc lan. Đó là phòng cưới của bố mẹ ngày xưa còn lưu giữ rất nhiều kỷ niệm. Mỗi lần ngả lưng xuống đống chăn chiếu ấy, Thóc đều thấy thân thuộc như vẫn còn đâu đây hơi ấm mẹ. Nhưng lần trở về này mọi thứ đã khác. Căn phòng được dọn dẹp và trang hoàng lại để đón cô dâu. Vẫn là phòng cưới thôi nhưng không phải dành cho mẹ ...

1.Mùa an cư của giáo đoàn Siddhatta bình lặng giữa mùa sala hé nụ. Đoàn khất sĩ ngày thêm đông. Rừng sala như một lễ hội bắt đầu…

Chủ trương đề cao trí tuệ, nhân quả từ bi rất phù hợp với tính chất văn hóa bản địa của người Việt, cho dù được tiếp thu bằng tư duy bác học, hay bằng những tín ngưỡng dân gian. Phật giáo trong quá trình dung hợp với Nho và Đạo đã tạo nên một thượng tầng văn hóa rực rỡ trong lịch sử dân tộc, đặc biệt là lĩnh vực văn chương.

Con ngồi chờ ở đây để má lượm ít con ốc về làm mồi cho ba con nhấm rượu nhe?

Đã gọi là Khảo Luận thì cũng có thể những bài nầy đã được thuyết trình ở đâu đó, trong những Khóa Tu Học hay Hội Nghị Văn Hóa Phật Giáo v.v. Nhưng hình như Thầy viết chỉ để giải tỏa những tâm sự của một người trí thức Phật Giáo trong hoàn cảnh khó khăn của đất nước hiện nay, nên chỉ lấy bối cảnh lịch sử và những con người lịch sử cùng tư tưởng của họ để trực tiếp hay gián tiếp nói lên sự suy tư của mình cho một Đạo Phật Việt Nam hiện tại và mai hậu.

Gần trưa trời mưa dữ dội, thằng Sáu chạy xộc vào nhà gọi Nhẫn gấp gáp bảo qua bên suối mà dắt trâu về, nước lũ đang lên cao.

Phía hông nhà bà trồng một cây hoa sứ. Thân cành khẳng khiu nhưng hương thơm nồng nàn dễ chịu. Bà thường ra hiên nhà ngắm những chùm hoa trắng, ngẩn ngơ nhặt những cánh hoa rơi, xếp trọn trong lòng bàn tay, để những cánh hoa bện chặt vào nhau, tỏa mùi ngan ngát giữa cõi ngày chầm chậm trôi đi bằng những sợi tóc trắng bạc li ti nơi đỉnh đầu.

Náng nhìn thằng nhỏ đen nhẻm đang cười hi hi. Người phụ nữ trạc tuổi Náng, hẳn là mẹ nó, đang lui cui xếp mớ ve chai lên chiếc xe ba gác. Cu cậu vừa phụ mẹ, vừa rao ai ve chai bán hôn.