Con người ta sống trên đời thường tự chuốc lấy khổ đau, phiền não nhiều hơn gấp bội phần cái khổ không đáng phải khổ của một thân chúng sanh, ấy là vì vọng tâm chấp ngã, chấp pháp. Do vọng chấp có ngã, pháp, nghĩa là chấp thân tâm này và các pháp tướng tương quan, tương tác, tương sanh, tương diệt trong cảnh giới hữu hạn, luôn luôn biến dịch, đổi thay làm thật có nên người ta mới khởi tâm phân biệt ngã nhơn, bỉ thử, rồi thể hiện bằng hành động đấu tranh, giành giật, chiếm đoạt, trí trá, dối ...

Xã hội tuy có nhiều sự phân biệt nhưng sự sống thì giống nhau. Phật giáo quan niệm con người sanh ra trên đời đều do từ nhân duyên mà có. Khoa học cho rằng con người là sự kết hợp giữa âm dương tạo thành. Dù với phương diện nào thì con người cũng vẫn là linh vật đứng trên mọi linh vật. Đã cùng có mặt trên đời, cùng có sự sống giống nhau thì đều có mối tương quan mật thiết với nhau.

Chúng ta đều biết cái cảm giác ấy. Sự cô đơn cảm nhận được sự phân chia, sự cách biệt tại mỗi một sự thay đổi về tính khí hay hoàn cảnh có thể xảy ra. Giống như người bạn tối tăm của nó là Sự Buồn Chán, nó sống trong một thế giới nhỏ bé hẹp hòi, những bờ mé  của tấm ảnh mờ nhạt và tròn trịa, như trong một chuỗi giấc mơ trên màn ảnh truyền hình. Và giống như Sự Buồn Chán, nó có một nguyên nhân duy nhất: cái tâm tự yêu mến chính mình.

Người đàn ông sinh ra luôn được gọi là phái mạnh. Bởi vậy, mọi người luôn mặc định họ phải là những người mạnh mẽ nhất, gan dạ nhất, không bao giờ được yếu đuối hay gục ngã. 

Chợt mình đã thấy đi đâu một mình, chợt mình đã nhói mông lung giữa đời, chợt mình khúc khích trong đêm hoang dại, chợt mình cứ thấy lao xao xương gầy, chợt mình đã thấy héo lên từng hồi.

Bao năm lăn lộn giữa một thành phố lớn. Tôi đã ý thức được cuộc sống ở đây là phải làm việc với tốc độ gấp năm gấp mười lần ở tỉnh. Ngoài công việc chính ra, tôi còn làm thêm một số công việc khác. 

Thường lệ, đã 3 năm qua, cứ  từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 7 tháng  Hai âm lịch hằng năm là tại Tổ đình Nghĩa Phương Nha Trang (Khánh Hòa) Khai đàn Pháp hội Dược Sư.

Cả tuần mệt nhoài với biết bao công việc, lớp dạy cho mình, lớp dạy cho sinh viên thực tập dự giờ, lớp lại dự giờ sinh viên thực tập, rồi giáo án điện tử, tập nghi thức cho học sinh chuẩn bị thi nhân kỷ niệm ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản HCM 26-3… Nhắm mắt ngủ cũng thấy vô số công việc, đầu óc kêu o, o… nên tranh thủ ngày chủ nhật mấy chị em rủ nhau đi chùa nghe pháp.

Tôi sinh ra ở miền sông nước Nam Bộ của xứ Việt. Nhưng thật lạ, phải gần nửa đời tôi mới bắt đầu nhận ra mình vốn yêu sông nước. Tôi yêu quê từ những miền đất lạ mà mình đi qua, và tệ nhất khi đôi lúc chỉ là những nơi chốn xa ngái mịt mù chỉ nhìn thấy trong sách vở, phim ảnh. Và kỳ chưa, đó cũng là cách tôi yêu đạo Phật. Ăn cơm chùa từ bé, nhưng phải đợi đến những giây khắc nghiệt ngã, khốc liệt nhất bình sinh, tôi mới nhìn thấy được rõ ràng nụ cười vô lượng của đức Phật bất chợt hiện lên đâu ...

“Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ”(Trịnh Công Sơn)

Trong các loài hoa báo xuân thì mai là người gõ cửa, khi chỉ mới vào độ đầu tháng Mười một âm lịch đã thấy lác đác những nụ mầm bật lên, e ấp trong gió đông còn đang xám xịt giữa cô liêu rét buốt, ẩm ướt mưa phùn. Nhưng, phải đợi đến tận những ngày cuối tháng Chạp, mai mới ủ đủ nhựa cho một đợt mãn khai đón Tết đến, xuân về.

Gia đình tôi có thói quen cúng trước 12 giờ khuya đêm cuối năm để về chùa đón giao thừa với các lý do như: Được cùng quý thầy và đại chúng tụng thời khóa đầu năm, được lắng nghe lời chúc Tết của Hòa thượng bổn sư, được tận hưởng quang cảnh trang nghiêm trong đêm trừ tịch và nhất là được ‘xông đất’ nhà mình.

Nhịp điệu khoan thai, dìu dặt  giản dị và trong sáng đã diễn đạt một mùa xuân trong Mùa đầu tiên sau những năm tháng dài chiến tranh: một cái Tết trong hòa bình độc lập.

Cuối cùng  thì những  dự định, hi vọng,  ước mơ, hoài bão cũng chỉ là khói bụi tan đi như những đám mây trên bầu trời mênh mông, vô tận kia. Đến một ngày rồi ai ai cũng đều phải trả lại cho đất trời những gì đã vay mượn để trở về. Sự chấm dứt của kiếp người là điều tất yếu, phải như vậy, không thể khác, không thể có điều ngoại lệ.

Những ngày cuối năm, mùa đông vẫn ủ vạn vật trong hơi thở lạnh lẽo của mình, trong tấm màn hơi nước đục mờ như khói giăng. Gặp đợt gió lạnh cuối cùng, chúng vụt biến thành những hạt mưa li ti, trùm kín trời đất.

Bà tôi bị mù, cả đời chỉ quanh quẩn ngoài hiên và góc vườn nhỏ sau nhà. Ấy vậy mà thiên nhiên chuyển biến, mùa màng đổi thay từng ngày bà đều biết hết. Bởi bà có cách tính mùa rất hay. Ấy là cứ thấy gió thổi ngoài hiên có mùi hương phấn ngô, mùi của trái bàng già, của khói rạ rơm thì mùa đông đã đến.