Điều bất hạnh lớn nhất trong đời người, chính là cả một đời mà không nhận thức được bản thân mình. Đôi khi chúng ta là chính mình, nhưng cũng có những lúc ta đánh mất bản thân, có những lúc để nhận thức được bản thân còn khó hơn cả việc nhận thức được thế giới chung quanh. Mỗi ngày chúng ta đều soi gương, nhưng khi soi gương, có ai từng hói bản thân mình một câu rằng: “Bạn đã nhận thức được chính mình chưa?”

Trong mắt em tràn ngập bầu không khí cổ tích đợi chờ em làm một chuyến phiêu lưu trở về là em của ngày xưa… cô nàng ôm trăng đi chơi giữa mùa trăng về… để sông ru hết câu tình khúc “Trăng muôn đời thiếu nợ mà sông không nhớ ra…”.

Một người bạn thấy tôi hay đi lễ chùa, nghiên cứu về Phật Pháp, liền hỏi tôi tại sao anh ta sống tốt lại không giờ gặp may mắn, ở hiền mà không gặp lành. Tôi đáp rằng là do anh chưa thấu hiểu rõ được luật nhân quả, chưa thấu hiểu được Tứ Diệu Đế.

Em có một cái tên rất đẹp: Hoàng Lạc Thảo. Nhưng tôi thích gọi em là cỏ đậu. Cũng chẳng có lý do gì ngoài lý do là tôi thích sự đơn giản trong cách xưng hô.

Bọn bạn con xầm xì rằng mẹ quê mùa, thô kệch, đen đúa… Nhưng, đối với con, mẹ như đóa sen hồng trong đầm tỏa hương dịu dàng! 

Con người có sinh lão bệnh tử, đó là quy luật vĩnh hằng; cũng như trái đất có thành trụ hoại không. Hiện thời địa cầu đang ở trong kiếp trụ, rồi nữa sẽ đến hoại diệt để kết thúc một chu trình vận hành trong pháp giới.

Khi tin theo đạo Phật, dù chủng tộc và truyền thống thực hành có khác nhau, nhưng tất cả đều y cứ lời Đức Phật dạy để hành trì và tu tập. Đặc biệt là trong xã hội hiện đại, văn minh ngày nay thì vấn đề thị phi luôn thường trực xảy ra, do đó người đệ tử Phật cần phải áp dụng lời Phật dạy để hóa giải xung đột về nhận thức. 

Giấc mơ của anh em chúng tôi được nuôi dưỡng, lớn lên từ thúng mẹt của mẹ. Đó là cách mà bố tôi thường ví von khi những gánh hàng không quản nắng mưa, ốm đau của mẹ vẫn tất tả ngược xuôi, vất vả bộn bề.

 Tháng Tám trăng rằm lại về rồi đó. Trung thu về, mang theo nhiều tất bật, rộn ràng. Cuộc sống bây giờ đã khấm khá hơn; ngày Tết Trung thu cũng dần đủ đầy, sung túc. Các em sẽ được những chiếc bánh ngọt xinh, những thứ quả chín mọng thơm lừng, được thỏa thích rước đèn ông sao, được múa lân, vui đùa ca hát. Còn niềm vui nào bằng vui Tết Trung thu.

Trung thu trong ký ức của tôi không có lồng đèn con gà, con thỏ; chỉ có mấy cây đèn cầy xanh đỏ tím vàng cắm trên mấy miếng ngói, mấy mảnh miểng sành bể. Thật ra, trong xóm người ta cũng bán mấy cái lồng đèn nhà quê làm bằng giấy kiếng mỏng hai ba ngàn một cái. Nhưng con nít nhà quê không đòi hỏi, nên ba mẹ cũng chẳng mua làm gì.

Ngày bé thơ, tôi đã nhìn thấy trên bàn thờ ở gian giữa nhà mình khung ảnh chân dung một phụ nữ xinh đẹp. Trên đầu bà có vầng hào quang chiếu tia lóng lánh. Bà khoác tấm áo choàng trắng phủ dài trên toàn thân, tạo nên một vẻ đẹp thanh thoát và thánh thiện. Mỗi khi có chuyện buồn vui, mẹ tôi thường cầm nén hương quỳ dưới khung ảnh ấy lẩm bẩm cầu nguyện. Tôi hỏi mẹ đó là ai? Mẹ bảo là Quan Thế Âm Bồ tát, vị Phật Bà từ bi luôn cứu khỏ cứu nạn cho mọi chúng sanh. Hóa ra nhà tôi thờ Phật.

Khi bập bẹ tròn tiếng gọi mẹ gọi ba thì chúng ta liền được dạy tiếp tiếng “dạ” tiếng “thưa”. Chúng ta không chỉ được căn dặn phải luôn “dạ thưa” những người thân trong gia đình như ông - bà, cha - mẹ, anh - chị, chú - bác... mà còn phải luôn luôn thực hiện lời dạ thưa ấy với những người lớn hơn mình khi ra khỏi nhà. Đó điều tối thiểu đạo đức, là bài học vỡ lòng cho chúng ta.

Hai mươi năm trước, mẹ tôi trở thành góa phụ. Ba mươi tám tuổi, mẹ cõng một gánh nợ nần sau ngày cha tôi chạy chữa khắp nơi và bốn đứa con bé dại. Thằng Út 22 tháng tuổi, chưa biết nỗi đau có tên mồ côi. Mẹ gầy như mảnh trăng non.

Không ai chỉ dạy con luôn nhận ra dáng mẹ dù bất cứ mẹ ở nơi nào. Chỉ một loáng con bắt gặp chiếc áo cũ sờn vai, chiếc nón cũ ngả màu chênh vênh dưới nắng, lặng lẽ dưới hạt mưa.  

Kính dâng cha mẹ nhân mùa Vu Lan.

Lần đầu tiên chăm người nhà nằm viện thật khó diễn tả cảm xúc. Những tấm áo trắng ảo ảnh đôi lúc hiện cả vào trong giấc mơ. Nếu không gặp em, cái ký ức buồn bã thẹn thùng đã mãi nằm lại như một khối u trong tim không bao giờ được chữa trị. Em nhìn tôi ngơ ngác, gần như chết lặng. Quay đi. Căn phòng chật với ba chiếc giường đơn. Người con gái lẽ ra là vợ (để bây giờ tôi đưa em vào viện săn sóc); ai hay… Tôi toan bước tới, sẽ cầm lấy tay em. Nhưng người thanh niên nằm trên chiếc giường ấy khiến ...