1. Trường nằm trên một ngọn đồi, bươn qua cái dốc mới lên được. Tấm bảng mộc to chăng ngang cổng ghi rõ: “Trường trung học cơ sở X ”. Vào trong: sân trường bé tẹo, dãy nhà cấp 4 sơ sài, vừa vặn cho 3 phòng học cộng một phòng giám hiệu. Phòng ấy thêm chức năng nội trú: làm nơi ở cùng chỗ nấu ăn cho thầy hiệu trưởng kiêm luôn chân bảo vệ trường.

Vào đông, mặt trời đi ngủ sớm. Mới 5 giờ mà đã nhập nhoạng tối.

Đầu chị bây giờ biến thành chiếc máy phát nhạc. Lộp cộp. Lộp cộp. Lộp cộp. Cứ rệu rã một cách đều đặn như thế suốt hai tư tiếng đồng hồ, kể cả trong giấc ngủ chập chờn.

Thị xã có nhiều ngọn đồi lúp xúp cách nhau chỉ một thung lũng nhỏ. Trường đại học nằm trên một ngọn đồi đối diện với ngôi chùa cũng nằm trên một ngọn đồi. Giờ ra chơi, bọn sinh viên chúng tôi đứng trên hành lang nhìn lên những đám mây bay ngang bầu trời rồi thì ánh mắt dõi theo mây lang thang đến... nhà bếp của chùa.

Cha đã gửi tiền rồi con nhé. Tròn mười nghìn đô. Có gì cha con mình nói chuyện sau. Chào con.

Hai vợ chồng người phu nghèo khó ít chữ kia đã quyết định “bất trảm mã”. Khuya hôm ấy, khi núi rừng im lìm giấc ngủ, họ đã thả chú ngựa non tơ vô tội tử tù kia về với đại ngàn thênh thang. Người phu nghĩ ra cái điều vô cùng bình thường, giản dị: giết chú ngựa kia là vô đạo, là bất lương, phi nhân phi nghĩa; thả chú ngựa về rừng là hợp với Tam quy Ngũ giới của nhà Phật, theo lẽ tự nhiên; thế thôi…

Sớm, Thuần thức dậy từ ba giờ để lo chuyển tiết lợn cho các hàng quán. Có tới mười lăm cửa hàng đặt trước cho anh. Công việc cứ thế làm. Anh đặt sẵn những chiếc sọt nhựa tại lò mổ. Người ta đâm lợn làm thịt, xong luộc tiết luôn thể và bàn giao cho Thuần. Công việc này nhẹ nhàng, không mang tội nhưng lại kiếm được tiền nuôi vợ con.

Cái chứng mất ngủ của ta lại hóa hay. Đấy là ông Bổn tự nghiệm thấy như vậy, khi nhìn những bầy chim ríu ran chui vào bay ra trên mấy ngọn cau trước nhà. Hay, là bởi ông được dịp canh những bầy chim trời ông mặc nhiên coi như của mình. Cái gì ở vườn ta là của ta.

Ăn cắp một vật dù lớn nhỏ, dù của ai cũng đều phạm vào tội trọng. Nhưng con đã kịp thời biết ăn năn hối cải, biết rõ việc làm tội lỗi của mình và thành tâm tỏ bày sám hối, đây là một hành động dũng cảm mà không phải ai cũng làm được. Trong cuộc sống không ai tránh khỏi những lúc lỗi lầm. Con đường tu đạo của người xuất gia đôi khi cũng còn sai phạm. Quan trọng là mình biết nhận lỗi để sửa đổi.

Cưới xong là hai vợ chồng Mỹ lên Sài Gòn lập nghiệp. Tụi trẻ là thế, sống ở quê với con mắt chỉ nhìn thấy những vườn cây, ruộng lúa, đi qua mấy chiếc cầu tre lắt lẻo là đứa nào cũng cảm thấy như lòng bất an.

Người tự sát trước đó có thể cứ nghĩ rằng chết là hết, sẽ giải thoát được cho bản thân, nhưng sự thật thì họ là đang tạo thành nghiệp tội vô tận cho chính bản thân mình, muôn đời muôn kiếp cũng trả không hết …  

Tối hôm đó, tôi đang học bài thì ba gõ cửa cốc cốc cốc.

Hội thảo Văn học Thiếu nhi tổ chức ở thư viện của trường đại học đối diện ngay khu chung cư tôi ở trọ, chỉ mất bảy phút leo xuống năm tầng cầu thang và ba phút băng qua bên kia đường là tới nơi cho nên tôi đủng đỉnh ăn sáng rồi lấy ra mười đồ vật đã chuẩn bị sẵn từ tối hôm qua sắp xếp vô hộp theo thứ tự hợp lý và nhẩm lại câu chuyện của mười món đồ sao cho thông suốt lưu loát.

Mai là ngày cưới, là cái ngày mà Giang biết chắc chắn mọi người sẽ nhìn cô với ánh mắt lạ lẫm. Giang đã làm được điều mà mẹ chưa làm được, là một lần được khoác lên người chiếc áo cô dâu. Đêm nay, tại căn nhà đầy ắp kỷ niệm về mẹ, Giang và anh đang cùng nhau trang trí cho phòng khách thêm nhiều màu sắc.

Ơn cha mẹ là ơn cao cả nhất. Mẹ mang nặng, đẻ đau, cha làm lụng vất vã, nhọc nhằn, chịu cực khổ, mà không hề oán than, chỉ một lòng mong cho con trẻ mau được lớn khôn để nên danh phận ở đời. Đó là sự mong muốn của các bậc làm cha mẹ.

Buổi sáng trong veo, nằm phơi mình bên thềm cửa ngắm những vạt nắng non nhún nhảy khắp khu vườn, cảm giác yên bình đến lạ. Không dám nhúc nhích vì sợ đánh mất những phút giây tĩnh lặng hiếm hoi mà vô cùng long lanh, đẹp đẽ này. Khu vườn nhỏ bé ấy là nơi sinh sôi, nảy chồi biết bao mầm sống, là cái nôi ru tuổi thơ tôi mát rượi.