Cần sớm đưa Thiền vào trường học, bệnh viện, và trại cai nghiện...

1.000 trẻ học Thiền, Bình Quang tự, Bình Thuận.12.6.2013

Bên cạnh sự phát triển về mặt kinh tế (vật chất) thì giá trị đạo đức (nội tâm) bên trong đang bị xói mòn bởi những tư tưởng “quá thực dụng”, chỉ biết thỏa mãn cái “ta”, vô tâm với người khác. Nói chung, giới trẻ thích vui, thích mới, thích khoa học, thích khám phá, thích nỗi danh, thích đạo đức và thực tế.

Nhưng bên cạnh đó, không ít giới trẻ ngày nay chạy theo lối sống khơi dậy sự ham muốn hưởng thụ, mà họ cho là hợp thời, sành điệu một cách cuồng nhiệt, họ bỏ qua những “Thuần phong mỹ tục” hay giá trị đạo đức là nền tảng cốt yếu để hình thành cả hai yếu tố phần “con” và phần “ người”. Vấn đề này đang là mối nguy hiểm, là những trở ngại cho các nhà giáo dục và cho cả cộng đồng xã hội. Vậy chúng ta phải làm gì để giúp cho nhiều người trẻ thoát khỏi sự trụy lạc và bước đi con đường của sự an lạc hạnh phúc thực tại.

Tôi muốn giới thiệu với các bạn, thiền là dược liệu sẽ giúp chúng ta giải quyết vấn đề nan giải này. Thiền là gì?

Khi nghe nói đến thiền, nhiều bạn trẻ đều cảm thấy xa lạ như nghe nói về một thế giới ngoài vũ trụ, họ không tưởng tượng được thiền là gì? Nó phải thực hành như thế nào và nó có lợi ích gì cho bản thân hay không? Đó là những suy nghĩ chung của nhiều người trong giới trẻ khi nghe nói về thiền. Và cũng có những thành phần khi nghe qua họ lại có thái độ muốn xa lánh vì họ nghĩ thiền chỉ dành cho những bậc tu hành nhằm muốn thoát ly thế giới chứ không phải dành cho những con người thường như chúng ta.

Với suy nghĩ thô thiển của giới trẻ đã làm cho họ đi xa rời thế giới nội tâm, bác bỏ chính bản thân mình. Vì họ không biết rằng thiền có rất nhiều lợi ích trong đời sống, như GS. Hồng Quang viết bằng những chứng minh và hình ảnh cụ thể:“THIỀN có thể giúp cho con người đẹp hơn, thông minh hơn, khỏe mạnh hơn, chống bệnh tật và lão hóa”[1].

Chính vì vậy, người viết muốn giới thiệu với giới trẻ biết về lợi ích của phương pháp thực tập thiền trên khía cạnh một khi: “Thiền hội nhập cùng giới trẻ” Có nghĩa là nếu thiền được đưa vào trong nhà trường, vào trong bệnh viện hay các trại giam hoặc các trại cai nghiện sẽ có những thay đổi thế nào đến tâm lý những con người ấy. 

Thiền đi vào học đường

Có thể khẳng định giới trẻ đang trong độ tuổi trên ghế nhà trường là độ tuổi có nhiều sự thay đổi bất đồng về tâm lý, là lứa tuổi của sự nghịch ngợm quậy phá nhất nên ông bà ta có câu: “Nhất quỷ nhì ma, thứ ba học trò”. Có rất nhiều tình trạng xảy ra trong các trường học như chỉ vì một xích mích nhỏ (chạm đến lòng tự trọng) vậy mà chúng lôi bè, kéo cánh cầm dao để đánh nhau (cả trai lẫn gái), thậm chí hành hung cả thầy cô giáo, rồi con giết cha, anh giết em, trẻ vị thành niên cũng gây ra nhiều vụ án mạng khiến xã hội ngậm ngùi vì tuổi còn quá nhỏ. Nguyên nhân dẫn đến những hiện tượng trên là do tâm lý các em không được trau dồi về giá trị đạo đức, một phần vì nhà trường chưa có chương trình dạy cho các em biết bình tĩnh lắng đọng tâm tư, biết cách xoa dịu những cơn giận dữ bộc phát ở lứa tuổi dậy thì…

Giới trẻ và thiền = tương lai của dân tộc

Muốn giảm bớt những tình trạng trên trong học đường, người viết nghĩ phải dành một chút ít thời gian đầu giờ học cho các em thực tập thiền nhằm mục đích giúp các em để tâm hay nói dể hiểu hơn là tập trung sự suy nghĩ vào hơi thở, tạo nên sự cân bằng giữa thân và tâm, nhằm giúp các em điều hòa được tâm lý của mình. 

Ví dụ như các em đang trong cơn giận từ sự xích mích nhỏ thì hãy uống một ít nước trước và sau đó hãy thực tập hít vào thật sâu và thở ra thật mạnh như tống hết những cơn giận dữ ra ngoài cứ đếm hơi thở từ 1 đến 10, thực hành như thế khoảng 10 phút sẽ giúp các em bình tĩnh hơn trong cách hành xử.

Thiền trong các trại giam và trại cai nghiện

Trong xã hội ngày nay một số đông bạn trẻ đang chạy theo vòng xoáy của “văn hóa tốc độ” hay còn gọi cuộc sống tuổi teen. Từ những sách báo không lành mạnh, từ những quán Karaoke buổi tối đến những vũ trường, quán bar thâu đêm, và nơi hội tụ đông đủ nhất của giới trẻ đó là thế giới game, những nơi chích hút ma túy…

Những tình trạng trên là con đường dễ dàng đưa giới trẻ vào những sai phạm, lún sâu vào vũng lầy tội lỗi. Bởi, với cái tuổi tâm lý chưa ổn định, một số bạn trẻ muốn “chứng tỏ mình” và tụ tập với những kẻ “cùng tâm trạng” để quậy phá,  “xưng hùng xưng bá”,  “sống bất cần đời” không nghĩ đến hậu quả của những cuộc phiêu lưu đầy mạo hiểm đó.

Vậy nên chúng sẽ làm bất cứ gì, chơi bất cứ gì để chứng tỏ “đẳng cấp”,  “thua trời một vạn không bằng kém bạn một li”,  đó là một số suy nghĩ của giới trẻ. Chúng sống trong ảo tưởng của những trò chơi như sống trong thế giới game, “hút chích” trong làn khói ma túy, đắm mình trong những cuộc chơi vô bổ mà giới trẻ hiện nay cho đó là hạnh phúc, là khoái lạc mà cuộc đời đã ban tặng cho họ. Từ những cảm thọ của cá nhân đã không biết có bao giới trẻ phải sống trong các trại giam, những trại cai nghiện khi tuổi đời còn quá trẻ. 

Họ không biết rằng chỉ một phút sai lầm đó đã làm hại cả cuộc đời mình, vậy mà khi đã vấp ngã rồi họ lại mặc nhiên buông xuôi không có sự hối hận, hay có hối hận đi chăng nữa, họ vẫn không thể tự mình thoát ra khỏi những ham muốn đã ràng buộc bấy lâu nay. Chính vì thế, dù ở trong trai giam trại cai nghiện mà tự thân họ không thoát ra được con đường tội lỗi, và khi ra khỏi trại giam hay trại cai nghiện họ vẫn ngựa quen đường củ, thật là chua xót thay. Bởi họ chưa tiêu diệt triệt để những ham muốn xấu nên khi ra ngoài họ bị vướng lại.

Vì thế muốn tiêu diệt căn nguyên của nó người viết rất mong muốn có những buỗi dạy thiền do chư Tăng, Ni chỉ dạy nhằm giúp họ quay về con đường chánh, tiêu diệt cội rễ của tham, sân, si.

Xin đơn cử như khi thiền được dạy cho các trẻ vị thành niên bị nghiện game. Bởi bấy lâu nay các em sống trong ảo tưởng thế giới không thực tế, mù mờ trong không trung, các em chạy theo những ý niệm đâm chém, thắng thua, nhảy múa, chăn nuôi, trồng trọt… trong thế giới ảo tưởng của game mà không nhìn lại thực tế mà các em đang sống. 

Vậy thiền là phương thức giúp các em quay về với hơi thở, chánh niệm trong đi, đứng, nằm, ngồi. Bên ngoài giúp rà soát những ý nghĩ không lành mạnh, dụng tâm định trong lúc đếm hơi thở để loại bỏ những hành động bất chánh, hay giúp các em biết quán xét những suy nghĩ đó đến từ đâu, thì liền buông bỏ những suy nghĩ đó để quay về hơi thở, và khi suy nghĩ khác lại dẫn dắt đi sai đường, thì lại tập quay về với hơi thở. Cứ như vậy sẽ giúp cho các em sớm quay về với đời sống với thực tại.

Thiền trong bệnh viện

Sự đau khổ của các căn bệnh luôn tạo cho các bệnh nhân một áp lực tâm lý, nó bao gồm cái đau của thể xác lẫn sự lo sợ về tâm hồn. Phần đông tâm lý của các bệnh nhân thường là sợ về vấn đề tài chính, về những căn bệnh mà y khoa hiện nay chưa có thuốc điều trị như:  bệnh ung thư, bệnh trầm cảm và ngay cả bệnh AIDS (Sida) - bệnh của thế kỷ, nhưng với việc thực tập thiền sẽ giúp cho cơ thể của bệnh nhân điều hòa tốt, những bạch huyết cầu và hồng huyết cầu trong máu có sự thay đổi giúp ngăn ngừa một số loại vi khuẩn như lentivirus thuộc nhóm retrovirus giúp tăng cường sức đề kháng.

Như cuộc thí nghiệm của Giáo sư Tiến sĩ Jon Kabat-Zinn về chữa trị bệnh AIDS, chương trình 8 tuần “Thiền Chánh niệm Giảm căng thẳng MBSR” (Mindfulness-Based Stress Reduction). Cho chúng ta thấy khi người có thực tập ngồi thiền thì số lượng bạch huyết cầu tăng lên 20 điểm. Còn những người chỉ uống thuốc mà không tập thiền, chỉ số bạch huyết cầu giảm 185, trung bình, cho mỗi người. Với kết quả này cho thấy Thiền Chánh niệm (Mindfulness Meditation) làm gia tăng bạch huyết cầu CD4+T; là loại bạch huyết cầu có khả năng làm chậm hay chận đứng sự phát triển của bệnh AIDS.[2]

Từ trên thực tế khi thực tập thiền nhằm trị bệnh nám phổi người viết cũng cảm thấy nhờ ngồi thiền mỗi buổi sáng khi mặt trời vừa lên, dưới những ánh nắng đầu tiên, nó giúp cho con người điều hòa được hơi thở một cách đều đặn làm phổi ấm hơn, giảm bớt ho và hiện tượng đau nhức, khó thở. Trải qua một tháng thực tập, khi đi chụp phim trở lại thì thấy những vết nám trên phổi bị mờ dần khoảng 50% làm cho bác sĩ phải kinh ngạc.

Từ đó suy ra ngồi thiền giúp chúng ta có thể đạt đến một trạng thái tĩnh lặng và thư giãn hoàn toàn; khiến chúng ta cảm thấy yên bình và thanh thản, chấm dứt mọi sự ràng buộc của thân và tâm, điều hòa tốt mọi hoạt động trên cơ thể.

Vì vậy người viết thiết nghĩ cần phải có một phòng tập ngồi thiền dành cho bệnh nhân trong các bệnh viện giúp họ tìm về sự bình an trong tâm hồn.

Tuy nhiên khi mới ngồi thiền nhiều người có thể cho rằng thiền rất khó khi họ chưa bắt đầu. Nhưng không phải thế, một khi biết cách thực tập và  bỏ thời giờ ra tập luyện, chúng ta đều có thể hưởng được sự lợi ích rất lớn của thiền.

Tóm lại, trong cuộc sống xã hội phát triển ngày nay, chúng ta phải giúp giới trẻ tìm hiểu những học lý và, Thiền có thể được sử dụng để mang lại an lạc hạnh phúc cho tinh thần và thể xác của con người. 

Đặc biệt, THIỀN đã mang đến những kết quả hữu ích cho những người biết và thực hành thiền, bởi khi ngồi thiền giúp giới trẻ dẹp bớt những góp nhặt thông tin tích lũy mỗi ngày trong óc của chúng.

Một khi đầu óc đã trống bớt những ý tưởng tạp nhạp, nổi loạn ở lứa tuổi đang phát triển và thiền sẽ giúp giới trẻ có cái nhìn bớt chật hẹp và tìm ra được cách giải quyết vấn đề cũng như bớt căng thẳng.

Lê Thị Thùy Trâm