Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết sửa Hiến pháp, kết thúc hoạt động cấp huyện từ 1-7

Đại biểu thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 - Ảnh: Hoàng Phong

Đơn vị hành chính Việt Nam được tổ chức thành hai cấp

Theo đó, Điều 110 Hiếp pháp sửa đổi nêu các đơn vị hành chính của Việt Nam được tổ chức thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do luật định. 

Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.

Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do Quốc hội quy định.

Về Điều 111 của Hiến pháp được sửa đổi như sau: Chính quyền địa phương được tổ chức ở các đơn vị hành chính của Việt Nam.

Cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND được tổ chức ở đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo do Quốc hội quy định.

Chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó.

Nghị quyết cũng nêu rõ việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước từ ngày 1-7.

Khi kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong năm 2025 thì không tiến hành bầu các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, trưởng các Ban của HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên UBND tại đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp; không bầu trưởng đoàn, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp.

Căn cứ thông báo của cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ định Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, trưởng các Ban của HĐND, trưởng đoàn, phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp.

Thủ tướng Chính phủ chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp.

Thường trực HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ định Ủy viên UBND cùng cấp và chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, trưởng các Ban của HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND của đơn vị hành chính cấp dưới hình thành sau sắp xếp.

Thường trực HĐND ở đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp chỉ định Ủy viên UBND cùng cấp.

Trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND giữ các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch, trưởng các Ban của HĐND ở đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp, hoặc làm đại biểu HĐND để hình thành HĐND lâm thời ở các phường đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị không tổ chức HĐND.

Quy định mới về Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội

Về Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, Hiến pháp sửa đổi quy định: Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình; được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQ Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do MTTQ Việt Nam chủ trì.

MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Nhà nước tạo điều kiện để MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác hoạt động.

Trước đó, trình bày báo cáo giải trình tiếp thu, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết Ủy ban dự thảo sửa đổi một số điều của Hiến pháp đề nghị sửa đổi, bổ sung 8/120 điều, khoản của Hiến pháp năm 2013.

Nhưng sau khi nghiên cứu những ý kiến góp ý rất xác đáng, hợp tình, hợp lý, lập luận chặt chẽ, thuyết phục của các cơ quan, tổ chức, của nhân dân, các chuyên gia, nhà khoa học và của đại biểu Quốc hội, Ủy ban đã đề nghị tiếp thu, chỉ sửa đổi, bổ sung 5/120 điều, khoản. Các nội dung mà nhân dân, đại biểu Quốc hội đã tham gia ý kiến nhưng chưa được tiếp thu, cũng đều được nghiên cứu, cân nhắc, có giải trình cụ thể và được báo cáo đầy đủ với Quốc hội.

Sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 34 Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã cùng với Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Đây sẽ là cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ, bảo đảm để tất cả các đơn vị hành chính trên cả nước thực hiện thống nhất mô hình chính quyền địa phương hai cấp và các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 1-7-2025.

Nghị quyết sửa đổi bổ sung một số điều Hiến pháp 2013 có hiệu lực từ khi được thông qua.

T.Trúc