Chi tiết tin tức

Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn Kiếp Bạc được đề cử di sản thế giới

20:47:00 - 10/07/2025
(PGNĐ) -  Tại kỳ họp thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO), Việt Nam đề cử quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn Kiếp Bạc vào danh mục di sản thế giới.

Từ ngày 7/7 đến 16/7, kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới diễn ra tại Paris với sự tham dự của 195 quốc gia thành viên.

Là thành viên phái đoàn Việt Nam tham dự kỳ họp, bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hải Phòng, cho biết hồ sơ đề cử di sản xoay quanh trung tâm là thiền phái Trúc Lâm - dòng Phật giáo mang đậm bản sắc Việt, do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập từ thế kỷ 13, vừa là di sản văn hóa, vừa là biểu tượng tinh thần có sức sống đến ngày nay.

Hồ sơ đề cử được Việt Nam khởi động từ năm 2012 và 13 năm qua đã phối hợp với ICOMOS, tổ chức tư vấn chuyên môn của UNESCO để thẩm định. Đến nay, ít nhất ba phái đoàn chính thức của ICOMOS và các chuyên gia quốc tế đã đến khảo sát, tư vấn, thẩm định hồ sơ tại ba tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng (Hải Dương cũ) và Bắc Ninh (Bắc Giang cũ) - nơi tọa lạc của quần thể di sản.

Tháp Huệ Quang và Vườn tháp Tổ trong Khu di tích Yên Tử. Ảnh: Minh Cương

Tháp Huệ Quang và vườn tháp Tổ trong Khu di tích Yên Tử. Ảnh: Minh Cương

Theo hồ sơ đề cử, quần thể có tổng diện tích vùng lõi 525,75 ha, tổng diện tích vùng đệm là 4.380,19 ha. Trong đó, vùng lõi gồm 12 thành phần di sản chính phản ánh đầy đủ các giai đoạn hình thành, lan tỏa và phục hưng của thiền phái Trúc Lâm. Vùng đệm đóng vai trò bảo vệ cảnh quan văn hóa, bảo đảm sự toàn vẹn và liên kết của quần thể, được quản lý nghiêm ngặt theo quy định của Luật Di sản văn hóa và Luật Lâm nghiệp Việt Nam.

12 điểm di tích trong quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn Kiếp Bạc gồm:

TTTên di tíchĐịa phươngVai trò và giá trị đặc biệt
1Chùa Yên Tử (Hoa Yên)Quảng NinhTrung tâm tu hành của Phật hoàng Trần Nhân Tông, nơi hình thành thiền phái Trúc Lâm.
2Am Ngọa VânQuảng NinhNơi Phật hoàng nhập diệt, được coi là thánh địa thiêng liêng nhất của thiền phái.
3Thái MiếuQuảng NinhCác điểm thiền định cổ trên tuyến hành hương Yên Tử, tiêu biểu cho thực hành tu tập giữa rừng thiêng.
4Bãi cọc Bạch Đằng (Yên Giang)Quảng NinhDi tích lịch sử vật thể, phản ánh tư tưởng nhập thế và tinh thần bảo vệ hòa bình, độc lập dân tộc.
5Chùa Lân (Long Động)Quảng NinhTrung tâm giảng pháp, đào tạo tăng tài, gắn với hoạt động tổ chức Phật sự của Trúc Lâm.
6Chùa Côn SơnHải Dương cũNơi tu hành của Tam tổ Huyền Quang, trung tâm phát triển tư tưởng nhập thế của thiền phái.
7Đền Kiếp BạcHải Dương cũGắn với Trần Hưng Đạo, biểu tượng kết hợp giữa hộ quốc an dân với tinh thần Phật giáo Trúc Lâm.
8Chùa Thanh MaiHải Dương cũNơi đây gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp của Thiền sư Pháp Loa, vị tổ thứ 2 của Thiền phái Trúc Lâm Tam tổ, khi ngài tu hành, biên soạn kinh, sách về đạo Phật lúc sinh thời.
9Động Kính ChủHải Dương cũ

Được ví là 'Nam thiên đệ lục động' tức động đẹp thứ sáu ở Việt Nam.

10Chùa Nhẫm DưỡngHải Dương cũNơi tu hành của Hòa thượng Thủy Nguyệt, pháp hiệu Thông Giác Đạo Nam Thiền sư.
11Chùa Bổ ĐàBắc Giang cũNơi tu tập, đào tạo tăng chúng, nổi bật với hệ thống thư tịch cổ và vườn tháp độc đáo.
12Chùa Vĩnh Nghiêm (Đức La)Bắc Giang cũTrung tâm in khắc và lưu giữ hơn 3.000 mộc bản kinh Trúc Lâm, được UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới.

Bà Mai cho biết trong quá trình thẩm định, ICOMOS yêu cầu hồ sơ cần chứng minh rõ giá trị nổi bật toàn cầu. Đáp lại, Việt Nam khẳng định thiền phái Trúc Lâm là hệ tư tưởng đặc biệt, kết hợp hài hòa giữa Phật giáo Đại thừa, Nho giáo, Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Tư tưởng này không chỉ dừng ở triết lý tu hành mà còn thấm sâu vào quản trị quốc gia, giáo dục, ngoại giao và y học, thể hiện rõ nét mối liên hệ giữa đạo và đời.

Đây cũng là tông phái Phật giáo duy nhất trên thế giới được sáng lập bởi một vị vua thoái vị để tu hành - Phật hoàng Trần Nhân Tông. Ngài không chỉ từ bỏ ngai vàng mà còn định hình nên một tư tưởng nhập thế, trong đó người tu hành không xa lánh cuộc đời mà dấn thân phụng sự xã hội.

Am Ngọa Vân, nơi Phật hoàng nhập diệt, được coi là thánh địa thiêng liêng nhất của Thiền phái Trúc Lâm. Ảnh: Lê Tân

Am Ngọa Vân, nơi Phật hoàng nhập diệt, được coi là thánh địa thiêng liêng nhất của thiền phái Trúc Lâm. Ảnh: Lê Tân

ICOMOS từng bày tỏ lo ngại nội dung hồ sơ còn rời rạc với nhiều câu chuyện. Tuy nhiên, Việt Nam đã làm rõ tất cả thành phần trong quần thể tập trung kể về một câu chuyện cốt lõi - sự hình thành và phát triển của Phật giáo Trúc Lâm. Quần thể này phản ánh đầy đủ các giai đoạn của truyền thống: khai sinh tại Yên Tử, lan truyền qua Vĩnh Nghiêm và phát triển rực rỡ tại Côn Sơn Kiếp Bạc.

Giá trị văn hóa của thiền phái Trúc Lâm thể hiện qua hệ thống chùa chiền, tháp mộ, am tu hành, tuyến hành hương, mộc bản và bia đá được quy hoạch có chủ đích trong cảnh quan thiên nhiên linh thiêng. Triết lý "vô ngã" và "nhập thế" tạo nên bản sắc Phật giáo Việt Nam khác biệt so với nhiều trường phái trong khu vực. Các lễ hội như hội xuân Yên Tử, lễ hội Côn Sơn Kiếp Bạc vẫn được tổ chức hàng năm, nối tiếp mạch sống tâm linh hàng trăm năm.

Lê Tân/vnexpress.net

Bình luận
Gửi bình luận của bạn

Danh bạ website Phật giáo
Sự kiện - Hội thảo
  • Về Thiền học khởi nguyên của Phật Giáo Việt Nam
  • Giới thiệu sách - Tìm người trong hơi thở
  • Chuyện xưa... mai trắng Hà thành
  • Đôi dòng xúc cảm
  • 108 Lời tự tại – Nâng cao phẩm chất cuộc sống
  • Ai trộm chuỗi tràng hạt của Phật?
  • Em nên đi tu hay lấy chồng?
  • Trần Nhân Tông – đức Vua, Phật hoàng của dân tộc Việt
  • Bình an giữa cuộc đời
  • Ăn và Đạo Pháp

Đăng ký bản tin