Suy nghiệm: Nương tựa Đức Phật Dược Sư

Trong kinh điển Phật giáo, Đức Phật có thuyết kinh Dược Sư, được Phật tử thường trì tụng, nhất là dịp tháng Giêng hàng năm với tâm nguyện hồi hướng phước lành đọc tụng kinh ấy để "tiêu tai diên thọ", tức để tai nạn tiêu trừ, phước thọ tăng trưởng. 

Pháp hội Dược Sư trang nghiêm, thanh tịnh tại
chùa Huê Nghiêm (Q.2, TP.HCM) năm 2013 (Tết Quý Tỵ) - Ảnh: Bảo Toàn

Trong kinh Dược Sư, Đức Phật nói, khi còn hành đạo Bồ-tát, Phật Dược Sư đã phát ra 12 lời nguyện lớn để cứu độ chúng sinh. Đó là những lời nguyện cứu giúp chúng sinh thoát nạn, bớt đói khổ, cho đến chứng đặng đạo quả Vô thượng Bồ-đề. Đương nhiên, không phải chỉ có Đức Phật Dược Sư mới có đại nguyện rộng độ chúng sinh mà tất cả chư Phật, chư Bồ-tát... đều có đại nguyện cứu vớt muôn loài chúng sinh còn nổi chìm trong biển khổ.

Tất nhiên, trong đại nguyện ấy luôn có chữ "nếu" và yêu cầu phía sau chữ ấy là sự thực hành của chúng sinh thì mới có thể cảm ứng được với đại nguyện mà các Ngài đã phát ra trong hạnh nguyện độ sinh, cứu khổ muôn loài. Do vậy, đạo Phật có sự khác biệt hơn những tôn giáo khác chính là ở chỗ đề cao vai trò của người hành đạo, gọi là hành giả. Vai trò ấy chính là "tự độ", nghĩa là phải có ý chí từ bên trong của hành giả chứ không phải trao "quyền sinh sát" nơi Phật, Bồ-tát...

Theo đó, việc nhờ vào tha lực đứng vị trí phía sau và tự lực mới là yếu tố đầu tiên quyết định, bởi mọi thứ đều là quá trình chuyển vận nhân-duyên-quả chứ không phải là sự chen ngang của một lực lượng siêu hình hoặc năng lực thần linh, siêu nhiên nào cả.

Khi hành giả/ chúng sinh có một sự thực tập thông qua những phương tiện mà Phật dạy thì từ đó chế tác được nguồn năng lượng định-tuệ và dễ dàng cảm ứng cũng như được sự gia hộ từ thần lực của chư Phật, Bồ-tát. Đó cũng là quá trình của nhân (biết, tin, hiểu lời Phật) - duyên (sự tinh tấn hành trì đúng pháp) - quả (sự thay đổi ý-ngữ-thân, thanh tịnh, tiếp xúc được thế giới chư Phật, Bồ-tát, Thánh Hiền...).

Hiểu như thế thì khi đọc tôn kinh Dược Sư chúng ta sẽ không bị chấp chặt vào chuyện lập đàn và hết bệnh đơn thuần hay trì chú Dược Sư với chỉ duy nhất mục đích là chữa bệnh nơi thân. Quan trọng hơn, khi đó tâm bệnh, tức là sự chi phối của hoàn cảnh, của nhân-quả quá khứ, ước vọng tương lai không còn tác động tới hành giả. Điều đó có nghĩa là việc hành trì của chúng ta sẽ thực sự đi-vào-bên-trong, chứ không chỉ còn lẩn quẩn ở hình tướng bên ngoài cùng sự quan sát những mầu nhiệm cụ thể từ hình tướng, thay đổi hoàn cảnh.

Nghĩa là, lúc đó, việc trị bệnh nhờ nương vào Đức Phật Dược Sư chính là trị bệnh trong tâm, do cấu nhiễm ba món độc (tham-sân-si) mà thành. Hành giả đọc tụng - nương tựa Phật Dược Sư sẽ thấy "tướng từ tâm sinh", tức thấy mọi nỗi khổ đau hay thân bệnh, nghèo khó... là bởi nhân-duyên tác tạo đời này, kiếp khác. Từ đó bắt đầu thực tập đổi thay ba nghiệp (ý-ngữ-thân) ngay, liền và thường xuyên, về cả hai mặt: 1 - chấp nhận hiện tại đang là; 2 - bắt đầu bằng những điều tốt đẹp ngay hôm nay cũng như nguyện sẽ duy trì ba nghiệp ấy cho mai sau, đến vô thỉ kiếp nữa, cho tới khi "qua bờ bên kia" (chứng Phật thừa).

Với cái thấy tương tức hay biện chứng như vậy thì hành giả quay về nương tựa Phật Dược Sư sẽ thấy trước mắt mình... bến giác không xa. Bệnh đau nơi thân có thể còn đó, cái chết có thể chốc lát nữa sẽ tới với mình, hay mai này mình sẽ xa ai đó... nhưng sự tác động của những sự thật ấy không còn làm người ấy khổ đau nữa, tức thọ cảm về sanh, tử hay bệnh, già... trở nên nhẹ nhàng, như không.