Thượng tọa Thích Thiện Thông: Giáo hội cần quy định cụ thể về thẩm quyền của đại diện Phật giáo phường - xã

"Theo tôi, đây là một cuộc cải tổ, một cuộc cách mạng bộ máy tổ chức mang tính lịch sử để tạo đà phát triển, vươn lên trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của đất nước. 

Với phương diện của một công dân, tôi nhận thấy sự cải tổ mạnh mẽ này phù hợp với tính thời đại và mang tầm chiến lược rất cao, bớt đi một cấp trung gian để bộ máy tổ chức gọn gàng và gần dân hơn. Qua đó, tận dụng tối đa khoa học công nghệ vào bộ máy tổ chức để xử lý các vấn đề xã hội nhanh hơn, thực tế và hiệu quả hơn.

Quá trình tinh gọn này cũng phù hợp với cách thức tổ chức bộ máy chính quyền của các nước phát triển trên thế giới, muốn phát triển và vươn lên tầm mới, chúng ta cần phải tinh gọn, tinh gọn mới hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu phát triển của thời đại.

Vừa qua, GHPGVN đã ban hành Thông tư số 256/TT-HĐTS ngày 9-6-2025 của Hội đồng Trị sự GHPGVN về việc dừng hoạt động của Ban Trị sự GHPGVN quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố nhiệm kỳ 2021-2026 và Thông tư 258/TT-HĐTS ngày 12-6-2025 về việc sáp nhập Ban Trị sự GHPGVN tỉnh, thành phố nhiệm kỳ 2022-2027 theo mô hình sáp nhập các tỉnh, thành phố của Nhà nước. 

Theo tôi, đây là quyết định kịp thời và phù hợp với sự vận hành chung của bộ máy Nhà nước, đúng với phương châm hoạt động của Giáo hội 'Đạo pháp - Dân tộc - Chủ nghĩa xã hội'. 

Tuy nhiên, Giáo hội chúng ta từ lâu đã vận hành tổ chức hành chánh theo 3 cấp, nay bỏ cấp huyện chỉ còn phân công các vị tại địa phương đại diện để liên lạc, kết nối với các cơ sở tự viện trong các hoạt động Phật sự thì việc giải quyết các vấn đề liên quan đến Tăng sự, tranh chấp nội bộ sẽ khó khăn hơn lúc trước vì không có pháp lý hành chánh. 

Tôi nghĩ, Giáo hội cần quy định cụ thể thẩm quyền của vị đại diện Phật giáo phường - xã để có chức năng tham gia trao đổi, đối thoại, can thiệp, giải quyết các vấn đề phát sinh tại địa phương.

Thời gian này, tôi nghĩ Giáo hội cần xúc tiến, nghiên cứu giải pháp, trao đổi với các cấp chính quyền, tạo điều kiện tốt nhất để các cơ sở tự viện của Giáo hội chuyển đổi từ cơ sở tự viện hợp pháp thành Ban Quản trị tự viện một cách đồng bộ trên cả nước thì sự vận hành Giáo hội hai cấp sẽ thuận lợi, ổn định và thành công hơn.

Việc thực hiện sáp nhập Ban Trị sự GHPGVN các tỉnh thành theo mô hình sáp nhập của Nhà nước là việc đương nhiên, nó thuộc về địa giới hành chính. Vấn đề ở đây là bố trí, sắp xếp nhân sự làm sao để các hoạt động Phật sự các tỉnh, thành sáp nhập được ổn định và phát triển hiệu quả. 

Nhân sự chủ chốt hiện tại của các Ban Trị sự tỉnh, thành mới phải đáp ứng với các nhu cầu phát triển của xã hội hiện đại, có tầm nhìn sâu xa, có đạo hạnh nhiếp chúng, có chiến lược phát triển Phật sự rõ ràng theo từng giai đoạn, thích ứng với sự phát triển vươn lên của đất nước. 

Giáo hội cũng cần phân công, phân nhiệm rõ ràng cho các cá nhân phụ trách quản lý theo khu vực để thuận tiện theo dõi và giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh. 

Đạo Phật là đạo nhập thế, với phương châm “Phụng sự chúng sanh là cúng dường chư Phật”, vì vậy chúng ta không thể đứng ngoài cuộc trong sự vận hành và phát triển chung của đất nước. 

Chúng tôi kỳ vọng cuộc cách mạng tinh gọn này sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho Giáo hội chuyển mình, phát triển và thành tựu nhiều Phật sự to lớn hơn".

Trung Giác - H.Diệu