Chợt thấy quê nhà vẫn đây

Mà trong cuộc đời ta cũng cần có những góc thời gian tĩnh lặng ấy.  Con phố đông người qua lại, nhưng nơi ta ngồi với tách cà phê thơm vẫn yên lạ.  Quyển sách trên tay thơm mùi giấy mới.  Như được ngồi với một người bạn rất thân quen.  Ánh nắng sớm mai chiếu qua khung cửa sổ lớn in một vạt sáng êm ả nơi góc phòng, ấm áp chỗ tôi ngồi.

Is this where I was going?

Cái thói quen bận rộn, tất bật của ta, chúng cũng đã ăn sâu vào lối sống của mình rồi bạn hả!  Ngày nay dường như sự bận rộn còn được xem như là một đức hạnh tốt nữa kìa.

Cuộc sống thì chắc chắn vẫn có những công việc cần phải làm.  Nhưng nếu như ta không có thời gian để dừng lại, nếu như cứ trôi lăn theo sự bận rộn đi tìm hạnh phúc, rồi một ngày nào đó khi nhìn lại những thành đạt của mình, chúng có thật sự là những gì ta muốn không!

Một bài thơ của bà Natasha Josefowtiz viết cách đây hơn 20 năm cho một sự thật, mà tôi thấy cũng vẫn còn rất thật đối với chúng ta hôm nay. Bài thơ tựa là “I have arrived”

I have not see the plays in town

only the computer printouts

I have not read the latest books

only The Wall Street Journal

I have not heard birds sing this year

only the ringing of phones

I have not taken a walk anywhere

but from the parking lot to my office

I have not shared a feeling in years

but my thoughts are known to all

I have not listened to my own needs

but what I want to get

I have not shed a tear in ages

I have arrived.

Is this where I was going?

Tôi chưa được xem những vở kịch trong vùng

chỉ những hồ sơ công việc

Tôi chưa được đọc những quyển sách mới

chỉ những tờ Wall Street Journal

Tôi chưa được nghe tiếng chim hót năm này

chỉ những tiếng chuông reo điện thoại.

Tôi chưa được đi dạo chơi ở một nơi nào

ngoài con đường từ bãi đậu xe vào đến văn phòng.

Tôi chưa bao giờ chia sẻ cảm xúc với một ai

nhưng những gì tôi nghĩ ai cũng biết.

Tôi chưa bao giờ lắng nghe những gì mình cần

chỉ toàn là những gì mình muốn.

Tôi chưa hề rơi một giọt nước mắt trong năm tháng qua.

Tôi đã đến nơi rồi.

Nhưng đó là nơi mà tôi hằng mong đến đây sao?

Người đi chợt thấy quê nhà vẫn đây

Và bạn biết không, tôi nghĩ trên con đường tu học cũng vậy, ta cũng có thể bận rộn đeo đuổi theo một sự giải thoát hay một an lạc nào đó.  Nhưng ta có thật sự biết an lạc hay giải thoát đó là như thế nào chăng?  I have arrived, but is this where I was going?  Đôi khi vì sự mong cầu ấy mà ta có thể vô tình xem thường sự có mặt của những gì đang thật sự hiện hữu, cho dù đó có thể là một khổ đau.

Ngày nay tôi thấy có những con đường tu học rất có phương pháp, rõ từng giai đoạn, hướng dẫn từng bước đi.  Nhưng trong một cuộc sống vô cùng kỳ diệu này, đôi khi vì quá có hệ thống mà chúng ta có thể vô tình đóng khung nó lại, và đánh mất đi một thực tại linh động và trong sáng đang có mặt ngay trước mắt.  Ta tìm một con đường trở về, nhưng rồi những bước chân mong cầu giải thoát của ta, lại mang mình đi mỗi lúc một rời xa quê xưa chốn cũ…  Tôi nhớ bài thơ của thầy Viên Minh.

Hữu lai nhi khứ
Hữu khứ lai hề  
Hữu lai nhi lai
Hữu khứ khứ hề  
Tri chi bất lai
Tri chi bất khứ   
Nhiên! Khứ lai hề
Thiên thu giả mộng!

Có những người bước ra đi mong tìm con đường trở về, mà mỗi bước lại càng mang mình cách xa hơn thêm.  Có người tuy đi giữa cuộc đời mà lại trở về gần đến quê nhà hơn.  Có người muốn trở về là quay lại được.  Có người lại cứ lang thang tìm kiếm mà mỗi bước lại càng đi thật xa.  Nếu như ta biết rằng mình chẳng phải đi đâu và cũng chẳng cần phải về đâu.  Vì nơi nào ta đến thì cũng vẫn chỉ là nơi này và ở đây.

Muốn về lại mãi đi xa
Người đi chợt thấy quê nhà vẫn đây
Có người về, cuộc sum vầy
Người đi đi tận chân mây cuối trời
Biết ra chỉ một cuộc chơi
Không lai không khứ thảnh thơi đi về
Thong dong bờ giác bến mê
Muôn đời ảo mộng, đi về như nhiên. 

(Tâm Mãn – Ngọc Quế)

Trong những bước chân đi nơi đâu cũng là chỗ đến, không trốn tránh khổ đau, không mong cầu bình yên hay hạnh phúc, biết đâu ta lại chợt thấy được rằng quê nhà vẫn là đây…

Nguyễn Duy Nhiên (Theo PBO)

(Trích trong “Đừng lỗi hẹn với thực tại”)