Afganistan: Một nhà khảo cổ học di tích Phật giáo bị sát hại

Khu vực khai quật di chỉ Phật giáo cổ đại Mes Aynak

Các mối đe dọa về an ninh từ phiến quân nổi dậy đã buộc các nhà khảo cổ châu Âu và Hoa Kỳ phải rút khỏi khu vực Mes Aynak trong những năm gần đây. Các chuyên gia Afghanistan tiếp tục công việc và họ cố gắng ngăn chặn việc khai quật bất hợp pháp. 

Cuộc tấn công hôm thứ Bảy vừa qua làm bị thương bốn nhân viên của Bộ Văn hóa gần khu vực khai quật, cách thủ đô 40 km về phía nam, nơi còn sót lại một phần của một ngôi chùa 5.000 năm tuổi, khu dân cư, chợ và pháo đài. 

Không có nhóm nào tuyên bố trách nhiệm vụ tấn công. Các phiến quân Taliban, tìm cách tái thi hành luật Hồi giáo nghiêm ngặt sau khi họ bị đẩy lùi năm 2001. Phiến quân Taliban đã đặt bom phá hủy hai bức tượng Phật cổ khổng lồ ở tỉnh Bamiyan vào tháng 3 năm đó vì cho đó không phải của Hồi giáo. 

"Chúng tôi không bao giờ nghĩ rằng hành động như vậy sẽ được thực hiện với chúng tôi, bởi vì chúng tôi không phải là quân đội cũng như các quan chức chính phủ cấp cao", nhà khảo cổ học Mohammad Rabi Saber, một đồng nghiệp của các nạn nhân cho biết. "Nhưng sau vụ việc này, tâm lý sợ hãi đang lan truyền trong các nhà khảo cổ học". 

Năm 2008, một công ty Trung Quốc, Tập đoàn luyện kim của Trung Quốc, đã được trao một hợp đồng khai thác đồng tại Mes Aynak nhưng một loạt các cuộc biểu tình để bảo vệ khu vực Phật giáo cổ, dẫn đến dự án tạm đình chỉ. 

Các nhà khảo cổ học Afghanistan và quốc tế bắt đầu khai quật hàng ngàn bức tượng, bản thảo, tiền xu và bia ký tại Mes Aynak vào năm 2009. Chính phủ đã nói rằng tất cả đồ cổ từ Mes Aynak sẽ được khai quật trước khi khởi động việc khai thác mỏ. 

Nhà khảo cổ học bị sát hại, Abdul Wahab Ferozi, giám sát việc phục chế hơn 3000 đồ cổ từ Mes Aynak và đã được trao lại cho Bảo tàng Quốc gia ở Kabul. 

Nhà khảo cổ học Abdul Wahab Ferozi

Cảnh sát cho biết Ferozi đang trên đường tới khu vực khảo cổ thì một quả bom điều khiển từ xa phát nổ gần chiếc xe của Ferozi. 

“Chúng tôi đang cố gắng xác định tổ chức nào đã đặt bom. Cho đến nay không có nhóm phiến quân nào tuyên bố trách nhiệm”, Hashmat Stanakzai, người phát ngôn của cảnh sát Kabul cho biết. 

Hôm thứ Bảy vừa qua, một báo cáo từ nhóm Tư vấn bảo vệ dân sự, một nhóm giám sát độc lập, cho biết có ít nhất 183 dân thường Afghanistan thiệt mạng và 337 người bị thương trong các cuộc đụng độ hoặc tấn công trên toàn quốc trong tháng Năm. 

Pháp Đăng (theo Reuters)