Cố đô Angkor Thom, công trình kiến trúc vĩ đại

Trung tâm thành phố Angkor Thom là đền Bayon với bốn cửa theo bốn hướng. Kế đến Bayon về phía Tây Bắc là cung điện vua Phimeanakas. Từ đó cũng có một trục đường chạy về phía Đông ra một cửa nữa gọi là cửa “Chiến thắng”. Vì thế, Angkor Thom có hai trung tâm biểu hiện hai thời kỳ lịch sử khác nhau. Hiện nay, thành phố Angkor Thom chỉ còn là phế tích, bên trong là rừng rú dày đặc cây cao, dây leo khắp nơi, khó có thể biết là có thành phố, đền điện cổ trong đó…

Angkor Thom có nghĩa là Thành phố vĩ đại, được Jayavarvan VII xây dựng sau Angkor Wat gần 100 năm và bao quanh bằng tường đá và kênh đào dài 3km mỗi cạnh, là kinh đô cuối cùng của Đế chế Angkor.

Sau khi Vua Jayavarman VII đoạt lại được thủ đô từ tay người Chăm, ông ta tiến hành công cuộc xây dựng vĩ đại suốt triều đại ông ta trị vì, nhằm biến Angkor Thom trở thành thủ đô mới.

Có 5 lối vào thành phố từ 4 hướng, mà trung tâm là đền Bayon. Đỉnh của mỗi cổng vào (gọi là gopuras) là bốn khuôn mặt khổng lồ tạc vào đá mắt khép hờ nhìn ra bốn hướng. Cổng phía nam (South Gate) là một trong những biểu tượng nổi tiếng của Angkor.

Hai bên sườn con đường dài dẫn tới gopuras là hai hàng tượng đá với 54 pho mỗi hàng - thần linh ở bên trái, ác quỷ ở bên phải - làm nên tổng số 108 nhân vật thần thoại canh gác cho cổng thành. Các thần linh và ác quỷ đều nắm giữ thân rắn thần Naga trên gối họ, thân rắn cùng đoàn tượng đá kéo suốt chiều dài con đường đến gopuras. Nơi bắt đầu của con đường, tượng Naga toả thành 9 đầu xoè hình nan quạt.

Đã ngót một nghìn năm trôi qua, các công trình kiến trúc của Angkor đã bị chiến tranh và thiên nhiên tàn phá, hầu hết các bức tượng tròn nơi đây đều bị chặt mất đầu, nhiều chỗ ngôi đền bị đổ sập để lại biết bao phiến đá đã từng được các nghệ nhân Khmer gọt dũa, khắc tạc, lắp ghép, dựng xây..... Nhiều phiến đá nằm ngổn ngang bị rêu phong bám phủ còn hiện rõ hình các vũ nữ, các vị Phật, các mô típ trang trí …

Xin giới thiệu một số hình ảnh về Cố đô cổ kính này:

Bài: Hà Thanh Nam (tổng hợp) - ảnh: Điều Ngự Tử