Loạt bài kỷ niệm 50 năm Pháp nạn 1963: Bài 1 - Bài thơ "Lửa từ bi" nói thay lịch sử

Nhiều người nói bài thơ “Lửa Từ Bi" của cố thi sĩ Vũ Hoàng Chương (1916 – 1976) không có mặt trong các trang sách giáo khoa ở cả hai môn văn học và lịch sử bởi vì tự thân nó còn bị vướng mắc rất nhiều chướng duyên, trong đó có định kiến hẹp hòi mà phải mất nhiều thời gian nữa mới có thể hóa giải được.

Nhưng với những ai biết trân trọng lịch sử và văn thơ thì chính bài thơ này lại là một chứng nhân lịch sử quan trọng trong những tháng ngày Phật giáo VN lâm vào tình thế được mang danh Pháp nạn - PL2507-1963.

Đặc biệt với ngọn lửa Bi - Hùng - Lực của Bồ Tát Thích Quảng Đức. Đó là tiếng chuông được gióng lên, báo hiệu cho toàn thế giới lương tri loài người rằng PGVN đang thay mặt lịch sử hai ngàn năm của mình, thê hiện qua cuộc đấu tranh bất bạo động, trước đại nạn kỳ thị lố bịch của nhà Ngô Đình sau hơn một trăm năm đã chia ngọt sẻ bùi cùng dân tộc dưới ách đô hộ ngoại xâm trước đó.

Từ đất Bắc xa xôi khi ấy, cụ Hồ Chí Minh cũng đã phải thốt lên qua hai câu đối “Vị Pháp Vong Thân/ Vạn Cổ Hùng Uy - Thiên Nhật Nguyệt, Lưu Danh Bất Tử/ Bách Niên Chính Khí - Địa Sơn Hà”.

Lịch sử luôn có thế đứng bất khả xâm và bất khả ly. Ở đó không có khái niệm xét lại hay gán ghép bất kỳ thiên kiến trần tục nào vào một mục đích nhỏ hẹp của ai đó hòng thỏa mãn tham vọng trong mọi lĩnh vực. Có chăng chỉ là lịch sử đang chờ đợi những mảng sự thật còn “đi lạc" đâu đó do nhiều lý do chưa kịp bổ sung để phong phú thêm để từng bước đẩy lùi thế lực u minh mà thôi.

Đơn giản, chỉ vì lịch sử là sự thật. Những ai ma mãnh mới sợ lịch sử và “bóp méo” sự thật.

Bài thơ “Lửa Từ Bi” vì thế đã ngự trị trong tâm khảm nhiều giới bằng sức mạnh nội tại của nó, và đó mới chính là những trang sách giáo khoa Sống và Thật nhất.

Với tôi, bài thơ đã được chấm mực tím viết nắn nót từng chữ một vào trang giấy học trò từ thời còn học lớp nhất và cất kỹ trong cặp táp mang theo đi học thường ngày.

Đây cũng là giai đoạn tôi học trong một trường dòng Gia Tô giáo, hằng ngày phải đọc Sách Phần và đọc “kinh” mỗi đầu giờ học. Dường như chính nhờ vào những tháng ngày ấy đã hun đúc cho tôi thêm  tinh thần cương nghị trước nghịch duyên mà chính bài thơ trong cặp bên hông mình luôn nhắc nhở.

Với tôi đó chính là một nguồn ân to lớn, thầm tự nhủ sau này sẽ có một cách trả bồi công ơn đó. Sau này trong công việc nghệ thuật, đã mạnh dạng phổ ra thành lời ca cổ nhạc nhưng cho đến khi cùng thầy Thích Đồng Bổn làm văn hóa văn nghệ PG vào nửa cuối thập niên 80 và đầu thập niên 90 thế kỷ trước thì bài hát ấy mới có cơ duyên thực hiện được.

Đối với người Phật tử Việt Nam, 106 ngày ngắn ngủi trong mùa hạ 63 chính là kết tinh của hàng ngàn năm duyên nợ giữa Phật giáo và dân tộc này. Biến cố đó chính là khởi điểm của con đường thế trị - mà mục tiêu tối hậu là Giải Nghiệp bằng Giải Thực và Giải Hoặc, để chung vai góp sức vào nỗ lực kiến tạo Hòa Bình Dân Tộc – Độc Lập Quốc Gia - Cách Mang Xã Hội. Đó cũng là cách đền trả ơn nghĩa công đức của bao nhiêu thế hệ Phật tử suốt ngàn năm đã góp phần dựng nước và giữ nước.

Những dòng cảm khái này là của đạo hữu Hoàng Nguyên Nhuận (chuyenluan.net) trong bài Pháp nạn 63 , nêu bật được ý nghĩa và vai trò của vận mệnh Phật giáo VN  trước mọi biến động trần gian mà Pháp nạn năm Quý mão 1963 là một minh chứng. Đây cũng là câu trả lời chung cho những ai muốn bóp méo sự thật lịch sử hay gánh ép vào tư tưởng cực đoan chủ quan, và nhất là cho những ai còn đứng trên những ngả đường thiếu kiên định và bị sóng đời xô dạt xa bến bờ, quên mất bản thân mình và quên mất cội nguồn quê hương bản sở.

Bây giờ trong tôi không còn miếng giấy học trò viết bằng mực tím bài thơ đó nữa  vì đã thuộc nằm lòng tự bao giờ, nhưng mỗi khi đọc hay nghe lại bài thơ Lửa Từ Bi, dù bất cứ khi nào hay trong hoàn cảnh nào, nó cũng mang lại cho tôi nhiều cảm xúc mới lạ khi chiêm nghiệm những sự việc đang xảy ra trước mắt hằng ngày trong cõi đời vốn đã ô trước này.

50 năm Pháp Nạn Phật Giáo VN. Loạt bài viết này xin được:

Nghiêng mình trước   tượng đài Uy Dũng của Bồ Tát Quảng Đức,

Thành tâm mặc niệm trước chư anh linh Thánh Tử Đạo. Các thế hệ Huynh Trưởng . đòan sinh GDPT, SVPT,HSPT,TNPT… vị pháp vong thân.

Cảm niệm công ơn  hương linh nhà thơ Vũ Hoàng Chương

Và xin hồi hướng công đức này cho sức khỏe  anh Hoàng Nguyên Nhuận.

Mùa Hạ kỷ niệm 50 năm Pháp nạn

Giác Dạo - Dương Kinh Thành