Xuyên qua mọi thời gian và không gian tòa nhà cổ Phật giáo vẫn tồn tại vững bền cùng với năm tháng thời gian, sừng sững như cây đại thụ giữa núi rừng trùng điệp và ngày càng phát triển sâu rộng, vững chắc hơn. Điều này chứng minh rằng phật giáo đã toát ra một sức sống mãnh liệt bắt nguồn từ một giá trị tinh thần phong phú, tinh thần ấy chính là sự thể hiện giáo pháp trong mỗi đời sống con người, thể hiện qua tính nhân bản, bình đẳng, từ bi và vô ngã của Phật giáo. Và chính những thật tính ấy rất thích hợp với hàng thanh thiếu niên. Sự thích hợp ấy bởi những điểm sau:
Thứ nhất: là thanh tịnh
Đạo Phật luôn dạy và rèn luyện tâm hồn con người hoàn toàn trong sạch, sa thải những tính: tham, sân si …. Tuổi thanh thiếu niên tâm hồn còn trong trắng, những tính xấu nếu có cũng chỉ là rất ít. Nếu họ sớm biết thức tỉnh quyết tâm tẩy trừ thì rất dễ dàng. Vì thế tuổi thanh thiếu niên rất thích hợp với đức thanh tịnh của đạo Phật.
Thứ hai là chân thật
Người tu theo đạo Phật phải xa lìa những điều giả dối để trở về với sự thật. Tuổi trẻ ngây thơ, chất phác, nghĩ sao nói vậy, nên ít biết dối trá xảo quyệt, nhiều thành thật. Do đó, tuổi trẻ rất gần với đạo Phật.
Thứ ba là tinh tiến
Để đến Phật quả, phải lắm công phu nhọc nhằn khổ sở, với thời gian dài đằng đẵng, đâu phải tu một sớm một chiều mà chứng được, trừ các bậc Bồ tát thị hiện. Tuổi trẻ là tuổi máu nóng đang lên, nhựa sống căng tràn, đời sống còn dài, nên tu tiến rất tốt. Nếu đợi đến già mới tu thì khó có thể đạt được thành quả cao
Thứ tư là trí tuệ
Đức Phật là đấng đã giác ngộ. Người tu theo đạo Phật là noi theo con đường sáng suốt của Ngài đã qua để đến thành trì giác ngộ. Muốn được giác ngộ thì cần phải có trí tuệ, vì trí tuệ là ánh sáng quét sạch màn đêm và soi tỏ mọi vật, khiến chúng hiện bày chân tướng dưới mắt người. Tuổi trẻ rất dễ phát khởi trí tuệ, người già yếu trí tuệ cũng bị già, lão hóa theo thời gian. Bằng chứng cùng một bài học người già học rất lâu, người trẻ học nhanh thuộc do đó tuổi trẻ là tuổi rất hợp với đạo phật.
Chính vì những thật tính trên mà giới trẻ hiện nay thích tìm hiểu đạo Phật, tu tập nhiều hơn và các câu lạc bộ ngày một nhiều hơn.
I. Về thực trạng các câu lạc bộ hiện nay:
- Nguồn quỹ hoạt động rất hạn hẹp.
- Có nơi khi mới sinh hoạt thì số lượng thành viên nhiều, sau một thời gian số thành viên giảm dần do nhiều nguyên nhân như:
+ Các em thấy chán vì sinh hoạt đơn điệu không thật sự lôi cuốn hấp dẫn.
+ Chủ quan: Ban chủ nhiệm không phân công cụ thể cho từng tổ trưởng hoặc các thành viên nòng cốt. Nhiều vị còn quá dễ dãi với chính bản thân mình, thiếu tinh thần trách nhiệm, lý tưởng phục vụ mờ nhạt, ban chủ nhiệm có nơi mất đoàn kết, thu chi tài chính thiếu minh bạch, nguồn quỹ có nơi không được quản lý chặt chẽ, có nơi mạnh ai nấy mượn, khi có việc cần chi tiêu thì không thu hồi được.
+ Hoạt động không đồng đều.
+ Chưa có sự phối hợp với chính quyền sở tại, do đó các hoạt động hoằng pháp gặp không ít khó khăn. Bởi “Câu lạc bộ phật tử” là phong trào mới, xã hội còn ngỡ ngàng với cụm từ: “Câu lạc bộ phật tử”. Đây lại là vấn đề nhạy cảm của tôn giáo nhất là trong thời mạt Pháp này. Những câu hỏi như: “Câu lạc bộ phật tử” là tổ chức nào? mục tiêu tôn chỉ hoạt động như thế nào?
Tổ chức nào sinh ra nó và tổ chức nào chịu trách nhiệm quản lý? Liệu đây có phải là tà giáo mượn danh để hoạt động mê tín dị đoan, phá hoại đạo Phật không?... Khi chưa rõ, chưa hiểu nên nhiều khi chính quyền nghĩ sai lạc, gây khó khăn hoặc cản trở các hoạt động của “Câu lạc bộ Phật tử”.
II. Định hướng phát triển Câu lạc bộ:
- Cần xây dựng tạo môi trường thật tốt để hình thành lên một phong cách sinh hoạt. Cần công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để xã hội hóa các hoạt động của mô hình “Câu lạc bộ Phật tử” cũng như mục đích, tôn chỉ hoạt động
- Củng cố nhân sự: Ban chủ nhiệm phải thật sự là lực lượng nòng cốt, là những người có năng lực, trình độ, nhiệt tình và đầy tâm, huyết với phong trào. phải bồi dưỡng cho họ kỹ năng hoạt động, biết quản lý, điều hành câu lạc bộ như: Lập kế hoạch hoạt động từng tháng, quý, năm, thiết lập các tài liệu về các lĩnh vực mình phụ trách, nắm vững tư tưởng và hoàn cảnh của từng thành viên, tuyên truyền để kết nạp thành viên mới, liên hệ chặt chẽ với chính quyền, lãnh đạo giáo hội, các Tăng Ni, người phụ trách, phân công đôn đốc và giám sát các hoạt động của các câu lạc bộ. Chăm lo xây dựng, tạo nguồn kinh phí, trao đổi kiến thức với các thành viên, tổng kết mô hình hoạt động của các câu lạc bộ theo định kỳ 6 tháng một lần, đề xuất khen thưởng cho các thành viên, phát huy khả năng sáng tạo tính tự nguyện của các thành viên.
- Mở rộng giao lưu học hỏi, rút kinh nghiệm các CLB khác trong và ngoài tỉnh để nâng cao chất lượng hoạt động.
- Nghiên cứu thu nhập, biên soạn tư liệu về việc đổi mới các mặt sinh hoạt trong CLB
- Tổ chức hội nghị, hội thảo, diễn đàn đàm thoại, góp ý trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm kết nối trí tuệ của mọi tầng lớp trong xã hội từ Chư |Tôn Đức giáo hội, đến các cư sĩ, nhà khoa học……những người quan tâm đến phật giáo nói chung, Câu Lạc Bộ nói riêng để xây dựng chuyên mục này.
- Tăng cường sự thiết thực và hấp dẫn trong sinh hoạt, phong phú thể loại, rộng mở về chủ đề hoạt động như: hình thức lễ lạy, tụng kinh, các kỹ năng chuyên môn, âm nhạc, kịch, thảo luận các đề tài nhỏ (gia đình, học đường, xã hội,…), các trò chơi đố vui phật pháp, vệ sinh đường phố, trồng cây xanh, cứu trợ thiên tai, giúp người cơ nhỡ, tiếp sức mùa thi …
- Có kế hoạch định kỳ tổ chức buổi gặp mặt chung của phụ huynh các thành viên, để chia sẻ ý kiến đóng góp tạo không khí đầm ấm và sự ủng hộ mạnh mẽ về phía gia đình (vì nhiều bạn phải đi giấu kín gia đình).
- Để tạo cho thanh thiếu niên kiên trung giữ đạo phật thì bốn yếu tố đó là:
+ Tôn kính Phật: tức là làm cho hình ảnh đức Thế Tôn luôn ngự trị trong tim mỗi người
+ Luôn nghe pháp
+ Gần gũi Tăng
+ Sống hội đoàn
- Đem ánh sáng Phật pháp đến thanh thiếu nhi qua tranh vẽ, truyện hoạt hình phật giáo
- Ngoài ra phải tu tập theo định kỳ, sinh hoạt theo chủ điểm, hoạt động ngoại khoá
- Nên lập một ban (chuyên biên soạn tài liệu tu học huấn luyện, đổi mới phương cách sinh hoạt). Nhiệm vụ của ban là:
+ Nghiên cứu các vấn đề cần bổ sung như: thêm đề mục mới hoặc mở rộng nội dung những đề tài đã có.
+ Nghiên cứu tập hợp các tư liệu, phác thảo tài liệu, đồng thời xem xét bài biên soạn của các chủ nhiệm, phó chủ nhiệm (đã phân công) để chọn lọc những ưu điểm bổ sung cho tài liệu hoàn chỉnh
+ Biên soạn phần hướng dẫn phương pháp soạn giáo án hướng dẫn việc tu học cho ban chủ nhiệm và cho thành viên dựa vào tài liệu đã biên soạn hướng cải tiến
+ Ra một bản tin lưu hành nội bộ (đăng trên trang Web) hàng tháng để phổ biến tài liệu tu học mới được soạn thảo để ban chủ nhiệm áp dụng, rút kinh nghiệm, có ý kiến đề nghị điều chỉnh bổ sung.
+ In ấn phát hành tài liệu, tổ chức các khoá bồi dưỡng để hướng dẫn ban chủ nhiệm cách áp dụng tài liệu mới vào việc soạn giáo án, hướng dẫn tu học sinh hoạt dựa theo tài liệu.
+ Biên soạn tài liệu cho ban chủ nhiệm: Tài liệu đảm bảo đúng, đủ nội dung kiến thức, theo một trình tự diễn giải hợp lý. Chú trọng soạn các đề tài mới, triển khai nhiều hơn phần thực hành, vận dụng vào việc tu tập tự thân vào cuộc sống, vào nhiệm vụ của mình. Cần nghiên cứu sáng tạo để vận dụng tinh thần định hướng giới định tuệ xuyên suốt các bài học và bài thực hành của ban chủ nhiệm, của thành viên. Cần tăng thêm nội dung kiến thức và thời gian thực tập bài học liên quan đến tổ chức điều hành, hướng dẫn việc tu học sinh hoạt trong các CLB
- Cần vận dụng các phương tiện giáo dục mới như các phương tiện thính thị, vừa phát huy tình cảm trí tuệ lành mạnh, linh mẫn.
III. Vai trò của công tác hướng dẫn phật tử trong tình trạng hiện nay:
- Tuổi trẻ hiện nay về vấn đề đạo đức đang xuống cấp nghiêm trọng, bởi đức tính kiêu căng, ngã mạn, không làm chủ chính mình, tham sân si,…. Do đó, trong tình trạng hiện nay người hướng dẫn phật tử phải hướng tuổi trẻ làm lành, tránh ác như: học hạnh nhẫn nhục, hạnh từ bi, vấn đề trí tuệ, vấn đề giải thoát, biết hổ thẹn khi sa ngã, làm việc xấu (biết tàm, quí), không tham bất chính như tiền, tài, danh, sắc (thiểu dục và tri túc). Hướng cho giới trẻ con đường lập nghiệp chính đáng, gian lao không nhụt chí.
Trên đây là những ý kiến, thực trạng của các CLB mà tôi vừa trình bày. Trước khi dừng lời, xin kính chúc Chư Tôn đức pháp thể khinh an, tuệ đăng thường chiếu, thân tâm an lạc, phật sự viên thành.
Cư sĩ Minh Thiện - Đặng Văn Dân
