Mùa xuân của sức khỏe

Điều này đồng nghĩa với sức khỏe cũng dần hao mòn theo năm tháng. Phải chăng vì vậy đầu năm ta lại chúc nhau sức khỏe? Nghĩa là chúc cho mùa xuân đừng chóng qua trong cơ thể này.

Lão hóa là một quá trình tự nhiên. Nhưng ít khi chúng ta lại chấp nhận lẽ tự nhiên này: từ việc tóc bạc, da nhăn cho đến đau nhức xương khớp, tăng huyết áp, bệnh tim mạch… Một số bệnh bác sĩ có thể trị khỏi hoàn toàn, nhưng những bệnh liên quan đến tuổi tác thì chúng ta cũng cần tập chung sống hòa bình với nó. Vậy mà không ít người đã chối bỏ thực tế này, rồi sinh ra buồn phiền, thậm chí đến mức trầm cảm vì bệnh tật dai dẳng. Bệnh đôi khi chưa trầm trọng nhưng tinh thần đã xuống dốc nhiều.

Ngày nay, nhiều phương pháp y sinh học ra đời nhằm thỏa mãn nhu cầu làm đẹp và bảo vệ sức khỏe con người. Có thể kể đến các công nghệ đang được triển khai trong thời gian gần đây như tế bào gốc trong điều trị, trẻ hóa da trong thẩm mỹ v.v… Tất cả những biện pháp ấy chỉ là tạm thời chứ không thể chặn đứng tiến trình lão hóa, huống gì là đi ngược chiều thời gian.

Sức khỏe cơ thể bắt đầu từ sức khỏe của tế bào. Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể sống. Khi tế bào sinh ra, nó đã được thiết lập “chuơng trình chết” có sẵn ở đó. Dưới tác động của môi trường, lối sống mà hiện tượng “chết tế bào theo chương trình” bị trì hoãn hay kích hoạt sớm hơn. Vì vậy, sức khỏe và tuổi thọ bắt đầu từ chính hành vi của chúng ta hàng ngày. Các hành vi tốt cho sức khỏe thì ai cũng có thể liệt kê như tập thể dục, ăn ngủ đúng giờ, không hút thuốc lá, hạn chế bia rượu…., nhưng việc tuân thủ và thực hiện thì không phải ai cũng làm được. 

Các vấn đề này tưởng đơn giản nhưng cái khó là sự duy trì đều đặn và trở thành thói quen. Nói như vậy để chúng ta thấy rằng chống lão hóa, bệnh tật phải là cả một quá trình chứ không thể tức thời mà có kết quả bền chắc được.

Tuổi trẻ là mùa xuân của sức khỏe. Nghịch lý ở chỗ người trẻ thường ít chú ý đến sức khỏe, dễ sống phó mặc và ỷ vào mình còn trẻ, còn khỏe. Tuổi già và bệnh tật mới làm người ta quan tâm đến sức khỏe nhiều hơn.

Nhiều người có tâm lý không dám đi kiểm tra sức khỏe định kỳ vì sợ phát hiện ra bệnh. Hoặc đợi khi nào có bệnh thì họ mới dám đến bệnh viện. Mà ai cũng biết rằng đến khi có triệu chứng thì ít khi bệnh còn ở giai đoạn sớm. Thái độ của chúng ta thường chỉ mới dừng lại ở việc chữa bệnh chứ ít chú ý đến việc phòng bệnh. Phòng bệnh phải nên làm từ lúc ta còn trẻ, còn khỏe. Điều quan trọng hơn cả là làm sao để những hành vi, suy nghĩ có lợi cho sức khỏe trở thành thói quen, nếp sống hàng ngày thì ta mới phòng bệnh được. Quan điểm phòng bệnh này đúng trên cả phương diện thân lẫn tâm.

Từ mùa xuân của sức khỏe, chúng ta nhìn về mùa xuân của tinh thần. Cơ thể là một sự thống nhất giữa thể chất và tinh thần. Sức khỏe thể chất là nền tảng của sức khỏe tinh thần. Tinh thần là liều thuốc hữu hiệu để nâng đỡ hay vực cơ thể dậy trước những biến cố của cuộc sống. Vì vậy, chăm sóc sức khỏe cần được thực hiện trên cả phương diện thể chất lẫn tinh thần. Tâm an vui, hạnh phúc chính là mùa xuân của tinh thần. Giữ cho mùa xuân luôn hiện diện trong tinh thần cũng là phương pháp phòng hộ và trị liệu tâm hồn theo quan điểm của đạo Phật.

Mùa xuân là khoảng thời gian đẹp nhất trong một năm. Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất của sức khỏe đời người. Xuân sang rồi xuân sẽ tuần hoàn trong vòng quay trời đất. Nhưng sức khỏe thì không tuần hoàn trong cuộc đời này. Ta không níu giữ mùa xuân bởi biết chắc chắn năm sau xuân sẽ tới. Sức khỏe thì cần giữ gìn để mong nó chầm chậm lão hóa và đừng vội mất đi. 

Ngày đầu năm mới, ta trao câu chúc sức khỏe chính là để nhắc nhở nhau: cần chăm sóc bản thân từ thể chất cho đến tinh thần. Được như thế là làm cho mùa xuân luôn ở trong ta.

BS.Võ Khắc Khôi Nguyên