Đừng im lặng trước cái xấu

Vị khách bên cạnh tỏ ra quan tâm câu chuyện; sau một hồi theo dõi, cuối cùng đã lên tiếng nói với người khách bị mù rằng 4 tờ kia đều có mệnh giá 20 đô-la; và đã lịch sự cho biết người trung gian đã nói dối. Hai bên đôi co, vị khách tình cờ vẫn cương quyết tỏ thái độ và xác nhận sự thật, dù người trung gian kia có ý chia phần lợi thu bất chính từ vị khách mù, và cả sự đe dọa dám can dự vào câu chuyện của họ.

Lúc cao trào của câu chuyện, nhóm làm phim đã xuất hiện và nói lời cảm ơn vì sự lên tiếng trước những gian dối mà họ gặp. Hầu hết những người lên tiếng đều buông câu nói đơn giản: “Bình thường thôi, vì nếu ai là tôi gặp trường hợp như thế đều làm vậy!”.

Có thực sự là ai cũng lên tiếng trước những bất công, sự dối trá, lừa lọc… mà họ gặp giữa cuộc đời hay không? Nhiều thông tin trên báo chí đã phản ánh về hiện tượng vô cảm, thờ ơ, xem mọi việc không liên hệ đến mình, hoặc giấu kín cảm xúc bởi sợ sự liên lụy, bị trả thù.

Cuộc sống là tương duyên, chất lượng sống của cá nhân không chỉ bảo đảm được trong không gian chật hẹp, mà chịu sự tương tác với vô vàn điều kiện, nhân duyên khác.

Từ bi trong Phật giáo không có nghĩa là sự chịu đựng, chấp nhận một cách thụ động, bàng quan.

Chúng ta không thể sống yên bình trong môi trường nhiều cái xấu, ác, bất công ngang nhiên hoành hành. Sự an ninh của bản thân và gia đình chúng ta không thể bảo đảm được khi nạn trộm cướp rình rập. Chất lượng cuộc sống sẽ khó có được khi thực phẩm bẩn tràn lan trên thị trường thiếu sự kiểm soát, môi trường bị ô nhiễm, giáo dục chạy theo thành tích, y tế bị thương mại hóa, luật pháp không nghiêm làm mất niềm tin về sự công bằng xã hội…

Nhiều người cho rằng, là Phật tử, chúng ta cần có sự chịu đựng và từ bi, chỉ cần xây dựng sự bình an trong tâm, còn mặc mọi hiện tượng đó, vì đã có người lo theo sự phân công của xã hội. Điều đó có đúng với tinh thần Phật giáo không?

Từ bi trong Phật giáo không có nghĩa là sự chịu đựng, chấp nhận một cách thụ động, bàng quan. Từ bi luôn song hành với trí tuệ. Từ bi không phải chỉ là lòng trắc ẩn, tình thương thông thường, mà là mong muốn cho người khác bớt khổ, đem lại sự an lạc cho số đông. Như vậy, từ bi không hề là sự yếu đuối, ngược lại, đòi hỏi sự dũng cảm, mạnh mẽ trước những bất công, trước cái xấu, cái ác. 

Trong một lần đề cập đến phẩm chất này, ngài Dalai Lama đã viết: “Lòng từ bi không bao hàm ý nghĩa đầu hàng trước sự sai trái hoặc bất công. Khi một hoàn cảnh bất công đòi hỏi sự phản ứng mạnh mẽ, lòng từ đòi hỏi, không phải là thái độ chấp nhận sự bất công, mà là lập trường chống lại nó”. Với ý nghĩa đó, im lặng trước cái xấu, sự bất công là dấu hiệu của sự yếu đuối, không phải là thái độ đúng của người Phật tử.

Đông Thiền