Đầu Xuân vãn cảnh chùa Từ Vân phòng thuốc Đông y trị bệnh cứu người

Chùa Từ Vân tọa lạc tại số 9 đường Trần Nhật Duật, TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Chùa do Tổ khai sơn - cố Đại lão HT.Thích Nhơn Trực (1886-1987) kiến lập.
Tổ khai sơn chùa Từ Vân thế danh Võ Phương, húy thượng Như hạ Chất, tự Tâm Phát, đạo hiệu Nhơn Trực, thuộc đời thứ 42 dòng Lâm Tế Liễu Quán. Ngài sinh năm 1890 tại Gò Dưa, Phước Hải nay là phường Phước Hải, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ngài là đệ tử của Tổ Phước Tường, húy thượng Thanh hạ Chánh, tự Quảng Đạt, hiệu Phước Tường, ngài là đồng sư với Bồ tát Thích Quảng Đức- Hòa thượng Thích Nhơn Tri, húy thượng Thị hạ Thủy, tự Hạnh pháp.

Ngài khai sơn sáng lập chùa Từ Vân năm 1952, tại số 9 Trần Nhật Duật, phường Phước Tiến, TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, trên một vùng đất rộng mênh mông giữa lòng thành phố biển, đáp ứng với nhu cầu chiêm bái của đồng bào Phật tử vùng đất mới (Xóm Mới). Ngày xưa, lúc mới xây dựng chùa, nơi đây là một bãi cát bao bọc từ đường Trần Nhật Duật giáp với đường Nguyễn Trãi và vòng qua đường Phù Đổng thành một vòng cung ranh giới giữa hai phường Phước Tiến và Phước Hòa.

Sau hơn 60 năm xây dựng và phát triển chùa Từ Vân Nha Trang đã trải qua nhiều lần trùng tu: lần thứ nhất năm 1964, sau mùa pháp nạn Phật giáo miền Nam 1963, sau cơn mưa trời lại sáng. Phật giáo Khánh Hòa, sau pháp nạn 1963 có nhiều khởi sắt đặc biệt, nhiều tự viện được trùng tu, đồng bào phật tử đến chùa mỗi lúc một đông.

Trùng tu lần thứ hai năm 1970, lần thứ ba năm 1974 và trùng tu gần đây nhất vào năm 1988, ngôi chùa có quy mô phạm vũ huy hoàng trang nghiêm tú lệ như hiện nay gồm: Chánh điện, hậu Tổ, đông lan, Tây trúc, nhà trù, phòng thuốc Từ thiện, cổng Tam quan, Tháp Tổ Khai sơn, Bửu tháp Xá lợi, tượng Phật Mẫu Chuẩn Đề lộ thiên…

Đại lão HT.Thích Nhơn Trực ngài không những là Tổ Khai sơn chùa Từ Vân (Nha Trang), mà ngài còn là trú trì chùa Linh Phong, chùa Long Quang (Nha Trang). Ngài là vị gia trì hiển mật uy danh, oai đức một thời của Phật giáo tỉnh Khánh hòa. Ngài là bậc tiền bối đã truyền trao Gia trì hiển mật cho nhiều Tôn đức gia trì hiện nay, đồng thời ngài là Tổ của đoàn Múa Lục cúng hoa đăng (Ninh Hòa).

Nói về đoàn Múa Lục Cúng, cách đây khoảng trên 80 năm tại Ninh Hòa có một đoàn Lục Cúng Hoa Đăng gọi tắt là Múa Lục Cúng. Lục Cúng có nghĩa là sáu lần cúng. Tương ứng với mỗi lần cúng là một trong sáu lễ vật cúng dường: hoa, hương, đèn, trà, quả, nhạc. Mục đích của Lục Cúng là nhằm cúng dường chư Phật.

Người sáng lập ra đoàn múa Lục Cúng (Ninh Hòa) là Thầy Cửu phẩm lý trưởng Võ Phương, còn gọi là Thầy xã Vạn Hữu, sau này Ngài xuất gia đầu Phật là Tổ Khai sơn chùa Từ Vân (Nha Trang).

Cuối năm 1934, duyên lành đã đến, thầy phát nguyện xuất gia với Tổ Phước Tường, được Tổ ban pháp hiệu Thích Nhơn Trực. Khoảng cuối thập niên 50 (thế kỷ XX) Ngài về trụ trì ngôi cổ tự Linh Phong Nha Trang, sáng tác Thập Linh Phong Cổ Tự Diễn Ca với trên 2500 câu lục bát. Mấy năm sau, ngài trụ trì chùa Long Quang, Nha Trang. Rồi năm 1952, ngài  khai sơn chùa Từ Vân tọa lạc số 9 đường Trần Nhật Duật, phường Phước Tiến, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Sau năm 1980, ngài được GHPGVN tỉnh Phú Khánh suy tôn Đàn Đầu Đệ Tam Hòa thượng và được cung thỉnh thành viên Hội đồng Chứng Minh Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam.
Trưởng lão HT.Thích Nhơn Trực đã thâu thần an tường viên tịch vào ngày 28-7 năm Đinh Mão (1987), trụ thế 102 năm (1886-1987). Ngài là bậc tôn túc có tuổi thọ cao nhất của Phật giáo Khánh Hòa từ trước đến nay. Tháp ngài hiện tôn trí tại chùa Từ Vân (Nha Trang).

Kế thừa đệ nhị trú trì chùa Từ Vân là HT.Thích Minh Trí (Lương y Lê Khắc Đàm). Chùa Từ Vân hiện nay không chỉ là nơi phật tử sớm tối đi về tụng kinh, niệm Phật, làm lành, lánh dữ, tu nhân hướng thiện, mà tại chùa còn có phòng mạch, bốc thuốc Đông y trị bệnh cứu người, đã từng cứu chữa cho nhiều bệnh ngặt nghèo bệnh viện, bác sĩ từ chối điều trị, vì thế đã được bà con đồng bào phật tử khắp nơi tìm về nương nhờ cửa Phật trị bệnh…

Ấn tượng khi đến vãn cảnh đầu xuân chùa Từ Vân (Nha Trang) là chùa không có thùng Phước Sương. Thầy trú trì không nhận cúng dường bằng tịnh tài của mọi người. Thầy làm thuốc trị bệnh, cứu người, nuôi mình, để không phải mắc nợ đàn na tín thí…

Bởi vì như Tổ Quy Sơn Đại Viên Thiền Sư Cảnh Sách đã dạy: ”Phù xuất gia giả, phát túc siêu phương, tâm hình dị tục. Thiệu long Thánh chủng, chấn nhiếp ma quân, dụng báo tứ ân, bạc tế tam hữu, nhược bất như thử, lạm xí tăng luân, ngôn hạnh hoang sơ, hư triêm tín thí…” (Ôi, luận người xuất gia, phải đi đến bậc Đại thừa. Tâm, hình khác tục. Nối thạnh giòng Phật, đánh dẹp ma quân, trên đền trả bốn ơn, dưới cứu giúp ba cõi. Nếu người xuất gia không lập hạnh như vậy, tức là ma quỷ trà trộn, trong hàng tăng chúng. Lời nói hạnh làm hoang đàng, luống hao của tín thí…). Năm mới, đến chùa lễ Phật, chúc Xuân Thầy, nhìn hình ảnh Thầy tuổi đã cao, chống gậy đi thắp hương, thật cảm động biết bao!

Thật đúng là:

“Mái chùa che chỏ hồn dân tộc
Nếp sống muôn đời của Tổ tông.”

Trí Bửu – Tháng 3/2015