Chúc xuân

Nhận được những reply, dài ngắn khác nhau, tất cả là những lời-có-cánh và chân thành. Cảm động về tình cảm của bằng hữu. Vì cũng còn có được dăm người thương mến. Bồi hồi nhất là “lời quê” của một người bạn ở xa: Giao thừa, vợ chồng em hỏi nhau: Anh đang ở đâu?Nhớ alo cho em. Cũng do thói quen và tập quán tốt đẹp, phần lớn trong những lời chúc ấy có cụm từ: Vạn sự như ý.
 

Ai mà chẳng muốn như thế, ai mà chẳng mong cuộc sống của thân bằng quyến thuộc và của chính mình được mọi điều suôn sẻ, hanh thông? Nhưng ở đời, có  bao nhiêu người nhận được nhiều may mắn lớn như thế? Bèn bắt chước người xưa, ngửa mặt ngó trời xuân mà “cảm thán”: Chao ơi, trong 10 cái “sự”, nếu chỉ đạt được 3 hoặc 4 thì đã mừng lắm rồi. Nhưng vì sao ai cũng mong được “vạn sự”? Vạn sự, thì chỉ có thể “tùy duyên” thôi, phải không? Anh bạn Phan Binh của tôi từ tốn điều-chỉnh-bổ-sung: Nếu đã tùy duyên, thì còn cần chi phải chúc-tụng-mong-muốn nữa, phải không? Đúng rồi. Mà cũng không đúng. Khi nói đúng hay sai, là “xét sự việc” trên bình diện nào. Trên bình diện tập quán văn hóa, thì không có gì sai, vì lời chúc biểu thị cho sự mong ước, hy vọng trong khoảnh khắc bắt đầu của một cột mốc thời gian. Mà sai, vì đó là điều “bất khả”.

Thêm nữa, tùy duyên đâu có phải là cứ để mọi việc theo kiểu “nước chảy bèo trôi”. Mà nền tảng của việc “tùy duyên” là ở chỗ nhận thức rõ được bản tánh của vạn hữu vốn là Không. Không mà là Hữu, trong nghĩa lý thâm sâu của khái niệm “diệu hữu chân không” của Phật học mà ngày nay, khoa học hiện đại đang lần mò tìm đến. Lời thi kệ của Đức Trần Nhân Tông quen đến nỗi lắm khi đọc mà quên mất ý nghĩa đích thực: Ở đời vui đạo hãy tùy duyên /  Đói đến thì ăn, mệt ngủ liền / Trong nhà có báu thôi tìm kiếm /  Đối cảnh vô tâm chớ hỏi thiền.

Lan man miết, sao có vẻ như, chẳng có đúng-sai gì rõ ràng cả, phải không? Bởi vì, mọi việc nó vốn như thế, cuộc đời vẫn vốn như vậy mà, chẳng phải sao! Bởi vì, không phải những nhân vật lớn như Barack Obama, Tập Cận Bình, Vladimir Putin hay Shinzo Abe, Angela Merkel… là những người điều hành thế giới này, dù hầu hết mọi người đều tưởng như thế. Nếu tìm hiểu về kết luận mới nhất của các nhà vật lý lượng tử phối hợp với các bác sĩ thần kinh học trong thí nghiệm “não đã có quyết định trước ý thức 6 giây”, ta sẽ biết được rằng, mọi hành động của con người không phải do ý thức hiện tại của họ quyết định, mà chỉ là kết quả của tất cả những gì họ đã làm từ rất xa trong quá khứ.

Nhận định của Đức Thích Ca Mâu Ni từ hơn 2.500 năm trước đã được nhiều kiến giải của khoa học hiện đại chứng minh, ví dụ như thuyết Tương đối của nhà khoa học lớn nhất thế kỷ XX vừa qua là A. Einstein. Một ví dụ: Tuổi thọ trung bình của con người khoảng 70 năm, nhưng nếu con người đi đến một hành tinh khác cách Trái đất vài trăm năm ánh sáng thì khi trở về vẫn chưa hết một đời người. Đó là Thời gian tương đối. Mà trong thế giới tương đối, suy luận theo lô-gích sẽ dẫn đến sai lầm, vì lô-gích chỉ là cảm tính. Nhưng mà, dù biết rằng bản chất của thế gian là không có thực nhưng con người vẫn cần đến những… lời chúc Tết, bởi vì ta đang sống trong thế giới tương đối mà. Biết cuộc đời vốn không thực, nhưng lại rất yêu mến đời sống, tôn trọng sinh mạng của muôn loài, như thế chẳng phải tốt hơn là cứ… hô hào bắn giết hay sao?

*

Thêm một chút… lan man nữa, thì đâu phải lời chúc  chỉ “độc quyền” trong những ngày Tết. Người ta vẫn chúc nhau trong suốt cả năm đấy chứ. Mỗi khi gặp nhau, nào thiếu những lời-hy-vọng gửi đến ông bà anh chị cháu con… Chúc ăn nên làm ra, chúc sức khỏe dồi dào, chúc công việc trôi chảy, chúc thượng lộ bình an… Xa hơn, mùa xuân là niềm hy vọng còn lại của nhân loại, sau khi những tai ương đã bay vuột ra khỏi chiếc bình của nàng Pandora trong thần thoại Hy Lạp.

Mùa xuân hy vọng ấy lại gợi nhớ đến sự chân thành của một nhân vật “võ biền” là Đại tướng George S. Patton (1885-1945), nhà chỉ huy quân sự nổi tiếng của Hoa Kỳ: “Tôi chẳng thể nghĩ về sự thù địch lâu dài giữa người với người, và tôi tin ở thuyết luân hồi, tôi sống trong hy vọng rằng nếu không phải trong kiếp này, thì trong kiếp nào đó khác tôi sẽ có thể ôm tất cả nhân loại trong vòng tay thân ái”.

Nguyễn Đông Nhật