Thương nhau khi xa lại không buồn

Con chợt hiểu như vậy khi thầy Viên Trí nhiều lần nhắc lại chân lý Duyên khởi trong bài dạy về Học thuyết vô ngã.  “Cho nên không hề có một cái ngã bất biến, hay một cái ngã tự nhiên có mặt…” Vậy mà chúng con luôn miệng nói “lớp ĐTTX – khóa I của con, Thầy mình, Sư mình, Cô của mình, v.v…” Ngã đã không có thì lấy gì làm của mình, của con? Thiệt là ngớ ngẫn!

Giờ sinh hoạt cuối cùng của Sư Trưởng khoa nhắc nhở đôi điều về bài thi ; tiểu luận; các vấn đề “áo mão về làng” như thế nào?; thủ tục về thi trả nợ, …hoàn thành các môn học trong suốt 4 năm mới mong “giải thoát, giác ngộ” (tốt nghiệp học Phật). Hình như cả lớp chẳng mấy thiết tha gì trong việc rời khỏi Học viện, tâm trạng ai cũng “Buồn chi lạ!”. Tự nhiên cảm thấy buồn nao lòng! Duyên gì ư ?  Là duyên hợp tan. Có duyên thì hợp hết duyên lại tan, vậy có gì phải buồn?

Giờ nghỉ trưa nay, bữa cơm ăn thật lâu vì vừa ăn vừa nói chuyện không ngưng, hầu như không ai chịu ngủ một miếng chỉ lo tám chuyện, nói không ngừng, nói không thôi, không biết nói chuyện gì mà nhiều đến vậy. Cô Hạnh Thường, Thủy, Lộc thì cầm máy đi quay lại, chụp lại những hình ảnh, đang ngồi chăm chỉ học bài của vị nào đó, có vị đang nghỉ ngơi trong mấy phút, có nhóm đang xớt chia nhau từng muổng cơm, cọng rau, cả miếng ớt bẻ đôi…rồi cóc, ổi xoài, bánh…ai có gì trong giỏ phải mang ra hết cho mọi người cùng ăn. Thấy phàm phu hết biết! Học Phật 4 năm mà sao không thấy hiển lộ oai nghi của bậc Thánh tí nào? Con chợt cười, cười chính mình, cười cái tâm bất thường của mình. Bởi lẽ, hết ngày hôm nay thì lớp ĐTTX chúng con không còn những duyên như vậy nữa, không còn những giây phút bên nhau, căng thẳng với bài học khó, nhẹ nhàng với sự tâm đắc chân lý, dù chỉ là một phần nhỏ, không còn duyên cùng ăn, cùng học, cùng chơi, cùng chia sẻ nhau nổi khổ niềm đau của cuộc sống, hay cùng cùng lắng nghe “kim khẩu huấn thị” của thầy Trưởng khoa….Tất cả đối với chúng con thật đáng trân trọng, đáng ghi nhớ làm sao ! 

Con nhớ “ngày đầu tiên học Phật” là ngày 03/10/2009, môn đầu tiên là môn Phật học khái luận do thầy Viên Trí phụ trách. Sau phần giảng về cuộc đời đức Phật là trình bày về giáo lý tứ đế. Thầy nhắc đến phạm trù Hạnh phúc:“Hạnh phúc là mục tiêu cao nhất trong cuộc sống của con người. Hạnh phúc là sự vắng mặt các cảm giác khổ đau, khó chịu, bất an…” Khổ gồm có Bát khổ : Sanh-Lão-Bệnh-Tử (khổ); Cầu bất đắc khổ; Ái biệt ly khổ; Oán tắng hội khổ; Ngũ ấm xí thạnh khổ. Thầy giảng đến Ái biệt ly khổ là cái khổ phải xa rời người thân yêu của mình. Thầy đọc cho lớp nghe bài thơ Xuân tha phương của Hòa thượng Quảng Độ, nỗi lòng của người con nhỏ đi xuất gia, nhớ đến mẹ hiền. Và dường như cũng nói lên tâm trạng của chính mình làm cả lớp đều xúc động.

Bao năm rồi con lưu lạc ngàn phương
Con nhớ mẹ suốt canh trường khắc khoải
Ơn dưỡng dục mẹ ơi bao xiết kể
Công sinh thành con nghĩ quặn lòng đau
Gốc mai già xơ xác đã từ lâu
Chơ vơ đứng giữa trường đời gió lộng
Dòng sông chảy ấy đời con trong mộng
Lững lờ trôi trôi mãi đến bao giờ
Có những lúc con thim thiếp trong mơ
Con mơ thấy hồn con về thăm mẹ
Được ấp ủ khắp tình thương của mẹ
Mặc hồn con ấm dịu biết bao nhiêu
Chốn phương trời con tìm kiếm đã nhiều
Nhưng không thấy một tình thương của mẹ
Vu Lan đến cõi lòng con quạnh quẽ
Bóng người xưa như phảng phất đâu đây
Một chiều thu lạnh dâng bát cơm đầy
Tình nghĩa ấy mẹ ơi bao thấm thía
Phương trời này còn ngậm ngùi rơi lệ
Đức cù lao muôn một trả chưa xong.

…Và tiết học cuối cùng hôm nay, vẫn thầy Viên Trí. Chúng con quả có đại phước duyên với thầy, khi giảng về duyên khởi – vô ngã – tánh không thầy lại tặng lớp bài thơ mà thầy tâm đắc của HT. Thích Trí Thủ và thuộc ngay lần đầu tiên  được nghe.
Xuân về Mậu Ngọ tuổi lai hy
Chẳng dám khoe chi chẳng muốn chi
Để ở thì ừ, hoan hỷ ở.
Kêu đi âu cứ tự nhiên đi
Cành khô lá úa, mai nhưng nụ
Tuyết rã sương tan đá vẫn lì
Vô tận không thời vô tận ý
Thị còn chẳng kể nữa là phi.

Ở tuổi đã 70 (lai hy) còn gì để mà khoe mà muốn. Nếu hết duyên rồi thì chuyện đi - ở là lẽ thường, cần gì phải cầu an, đây là tinh thần tự tại trong sinh tử (Ở thì hoan hỷ ở; kêu đi cũng tự nhiên đi) có gì ràng buộc. Một bậc chân tu, với thân tứ đại đã 70 hết sức lực, nhưng Phật tánh trong thân già này vẫn nở hoa (mai nhưng nụ). Một niềm tin Phật, vào chân lý giải thoát giác ngộ dù vô thường có đi qua vẫn không lay chuyển (tuyết rã sương tan đá vẫn lì). Trong tận cùng của thời gian không gian và tận cùng ý niệm chuyện phải (thị) không màng huống gì chuyện trái (phi). Với ý nghĩa an trú trong tinh thần vô ngã, không cần ngã tướng gì cũng tự tại sống.
Một bài thơ hay cộng với lời bình giảng của thầy thật tuyệt làm chúng con say mê và tâm như sáng ra. Mối nhân duyên với thầy tiết học đầu tiên và cuối cùng hôm nay ngày 05/05/2013. Thật ý nghĩa biết bao!!!

“Rồi mai đây khi mình chia tay, nhớ đến nhau hoài” 
Rồi mai đây khi mình chia xa,  nhớ đến hôm này
Rồi mai đây trong giờ chia tay,  nhớ phút giây này”

 “Cuộc vui nào không tan - bữa tiệc nào không tàn”. Thật hổ thẹn! Chúng con sao tâm vẫn nhiều luyến ái, vẫn thường tình đến vậy, nào là bịn rịn, tiếc nuối… không nỡ xa thầy rời bạn, học Phật mà còn lưu luyến nhiều hơn học thế gian là sao? Thật vậy, Phật luôn có tâm từ bi rộng lớn, chúng con học được ở Ngài đức hạnh này. Là YÊU THƯƠNG. Chúng con cảm thấy rất yêu mọi người, rất thương cái Học viện 4 năm gắn bó, rất tôn kính quý ngài giáo thọ sư nơi đây, rất biết ơn tất cả các vị làm việc ở Học viện. Đặc biệt thương luôn những người không được đến đây học khi bước ra cửa Học viện. Tâm chúng con đã khác. Đã chuyển biến từ những tình cảm nhỏ bé tầm thường thành tình thương lớn hơn nhiều. Chúng con thương nhớ tất cả các vị “Bồ Tát” trong lớp mình. “Ái biệt ly nhưng không khổ”. Chúng con không khổ! Chúng con biết hoan hỷ xả bỏ những hiềm giận, không vừa ý với nhau trong lòng, không mang nặng chấp thủ, dính mắc. THƯƠNG NHƯNG KHÔNG DÍNH MẮC. Chúng con đôi điều hiểu được cách làm cho cái NGÃ to tướng của mình nhỏ dần, nhỏ dần và nhỏ dần…. đến KHÔNG.