Hiểu biết cuộc đời

Thời gian qua nhanh, tháng ngày hối hả, đời người ngắn ngủi, thoáng chốc đã già, cái chết sẽ đến, không biết về đâu? Chúng ta chẳng dám nói rằng mình hiểu hết mọi lẽ nhân sinh cuộc đời, nhưng có chút hiểu biết chân chính ta vẫn làm việc đóng góp, phục vụ mà vẫn sống thanh thản, thoải mái, an nhiên tự tại. Nếu ta để một ngày trôi qua lãng phí, thì ta làm mất đi một ngàn ngày khác. Tiền bạc là của con, địa vị là tạm thời, vẻ vang là quá khứ, sức khỏe là quý giá, đạo đức là hơn hết, làm người ai cũng phải khắc cốt ghi tâm.

Tiền không phải là tất cả, là trên hết, nhưng không phải không có giá trị trong cuộc sống. Chúng ta đừng nên quá coi trọng đồng tiền, càng không so đo, tính toán mà trở thành ích kỷ, đồng tiền là vật vô tri do ta tạo ra nó không phải là chánh báo. Nếu có người cần giúp đỡ, sẻ chia ta nên rộng lượng mở chút tấm lòng, tùy theo khả năng.

Người khôn ngoan biết kiếm tiền bằng mồ hôi, khối óc của chính mình và biết cách xài tiền đúng với giá trị của nó. Chúng ta làm chủ đồng tiền, vì đồng tiền do mình tạo ra nó là vật vô tri, cho nên ta đừng làm tôi tớ cho nó. Hạnh phúc hay khổ đau đều do mình tạo ra. Cần ăn thì ăn, cần mặc thì mặc, cần chơi thì chơi, chúng ta luôn nâng cao chất lượng cuộc sống, hưởng thụ hạnh phúc do biết cách buông xả ý niệm xấu ác mà hay giúp người cứu vật.

Thực ra sự sung sướng và hạnh phúc trong cuộc đời tùy thuộc vào sự biết cách thưởng thức nó ra sao. Người hiểu đời rất quý trọng và biết thưởng thức những gì mình đã có, và không ngừng gia tăng để phát triển thêm ý nghĩa của nó, làm cho cuộc sống an ổn vui tươi lành mạnh hơn, và giàu lòng nhân ái hơn.

Chúng ta cần có tấm lòng rộng mở, quý trọng yêu thương gìn giữ cuộc sống và biết cách thưởng thức cuộc sống, khi nhìn lên chẳng bằng ai, ngó xuống thấy mình còn quá nhiều diễm phúc, biết đủ và bằng lòng với hiện tại thì hạnh phúc tràn đầy.

Sống tốt với mọi người, biết chia sẻ và giúp đỡ khi cần thiết, đó cũng là niềm vui. Con người sống giàu nghèo hay sang hèn do do phước duyên tu tạo nhiều đời, hiện tại ta chỉ biết tận tâm, tận lực vì công việc là coi như đã có chút phần cống hiến, như vậy ta có thể yên lòng mà cố gắng làm việc nghĩa nhiều hơn. Quá nửa đời người dành khá nhiều cho sự nghiệp, cho gia đình người thân, cho con cái, bây giờ thời gian còn lại chẳng bao nhiêu cho nên chúng ta quay lại chính mình mà sống ngay trong giờ phút hiện tại.

Chúng ta đừng để bản thân mình cứ suốt ngày miệt mài theo đuổi mục tiêu này, đam mê nọ mà hãy dành cho ta thời gian để quay lại chính mình. Đôi khi chúng ta cũng phải tự khen ngợi, động viên an ủi chính mình đễ vượt qua những khó khăn. Có được như thế chúng ta mới vững tin hơn để tiếp tục cuộc hành trình mà mình đã đi và đang đi. Dù cuộc sống có bộn bề công việc, biết bao lo toan nhưng ta vẫn dành cho mình những giây phút quay trở về thực tại với bản thân mình, ta sẽ thấy cuộc sống đáng trân trọng và có ý nghĩa làm sao đâu! Nhờ vậy ta sẽ biết cách sống tốt hơn để làm hành trang cho cuộc hành trình làm mới lại chính mình.

Sống là phải hoạt động, làm việc để tập thói quen đóng góp chia sẻ, nhưng đừng quá mức. Ăn uống quá đạm bạc thì không đủ sức khoẻ để phục vụ tha nhân, quá nhiều thịt cá thì giảm đi rất nhiều lòng từ bi. Quá nhàn rỗi thì dễ sinh buồn chán, quá ồn ào thì cảm thấy mệt mỏi, khó chịu.... Nói chung tất cả mọi thứ đều có chừng mực là tốt.

Người thiếu hiểu biết thì đưa vào cơ thể các tạp chất độc hại như hút thuốc, uống rượu say sưa, tham ăn tham uống, vui chơi trác táng quá đáng. Người ngu dốt và nghèo thiếu chờ bệnh hoạn ốm đau mới đi khám chữa bệnh. Người khôn biết phòng bệnh, biết điều hoà trong ăn ăn uống ngủ nghĩ và làm việc. Ai cũng biết hạnh phúc được xây dựng trên nền tảng sự bình an và tự tại trong mọi hoàn cảnh của cuộc đời. Đây là ước mơ cao cả nhất mà con người chúng ta ai cũng mong mỏi để đạt được như ý muốn.

Theo vòng quay của cuộc sống với bộn bề công việc khiến cho con người càng trở nên hối hả và gấp gáp hơn vì phải ăn uống làm việc trong vội vả. Con người cứ mãi lo toan với miếng cơm manh áo để sinh tồn mà quên đi làm cách nào để được bình yên hạnh phúc. Chính vì vậy, có nhiều người của cải vật chất đầy đủ, đạt được những gì mình mong muốn nhưng vẫn không cảm nhận được sự bình yên an vui của nội tâm. Bởi họ luôn gặp những căng thẳng, và phải đấu tranh để gìn giữ những gì mình đang có.

 Chất lượng cuộc sống của người già cao hay thấp chủ yếu tùy thuộc vào cách tư duy, tư duy hướng lợi là bất cứ việc gì đều xét theo yếu tố có lợi, dùng tư duy hướng lợi để thiết kế cuộc sống tuổi già sẽ làm cho tuổi già đầy sức sống và sự tự tin, cuộc sống có hương vị; tư duy hướng hại là tư duy tiêu cực, sống qua ngày với tâm lý bi quan, sống như vậy sẽ chóng già chóng chết.

Con người không thể sống biệt lập, tách rời xã hội mà che mắt bịch tai, nên chủ động tham gia các hoạt động công ích, hoàn thiện bản thân trong hoạt động xã hội, thể hiện giá trị của mình, đó là cuộc sống lành mạnh. Con người ta chịu đựng, hóa giải và xua tan nỗi đau đều chỉ có thể dựa vào chính mình. Thời gian là vị thầy thuốc giỏi nhất.

Người sống độc thân sẽ không phải bị ràng buộc đời vào đời sống hôn nhân gia đình hạnh phúc lứa đôi. Chúng ta tự do với chính cuộc đời mình mà thoải mái làm việc đóng góp lợi ích xã hội. Chúng ta sẽ thảnh thơi tự do giao tiếp gặp gỡ nhiều người, nói cười vui tươi. Sống độc thân là một diễm phúc để chúng ta có cơ hội rèn luyện thân tâm khỏi vướng bận về mình và người. Để giữ cho trái tim của chúng ta khỏi phải vá víu vì những men say tình ái của đời sống lứa đôi. Cũng như dòng nước đổ xuống sẽ không bao giờ chảy ngược trở lại. Thời gian cứ âm thầm lặng lẽ trôi qua sẽ không bao giờ có thể quay lại, đó là sự thật nhưng ít ai quan tâm để ý.

Học vấn, kiến thức, hiểu biết những điều ta học được từ sách vở không quan trọng bằng kinh nghiệm sống, sự trải nghiệm và những điều học hỏi được từ cuộc đời. Trải qua thất bại và học hỏi từ chính những thất bại đó làm cho chúng ta trở nên chững chạc hơn trong cuộc sống. Thời gian là một tài sản vô giá và quý trọng nhất trong cuộc đời, nên thời gian là vàng là bạc. Bởi thế khi còn thời gian thì chúng ta sẽ có thể làm được nhiều việc, mà đóng góp lợi ích cho nhân loại. Trong cuộc sống với bộn bề công việc cùng bao nỗi lo toan, chúng ta cảm thấy quá mệt mỏi và căng thẳng nên đi chùa lễ Phật để cầu khẩn van xin mong sự trợ giúp của Phật pháp để giải tỏa những bế tắc.

Thực tế cho thấy khi chúng ta biết buông xả những lợi danh hay thù hận, thì tâm ta mới trong sáng để vượt qua những cám dỗ của phiền não tham, sân, si, mà cảm nhận được niềm vui. Có buông xả được thì lòng ta mới rộng mở, ai có làm điều gì xúc phạm ta cũng dễ dàng tha thứ, mà nếu có buồn giận chỉ trong thoáng chốc rồi cũng bỏ qua. Nhưng chúng ta phải biết buông xả không có nghĩa là buông bỏ, dẹp hết tất cả mọi công ăn việc làm để chỉ lo cho bản thân mình. Không có nghĩa là chối bỏ, trốn tránh trách nhiệm đối với gia đình người thân và xã hội.

Là người phật tử chân chính, chúng ta biết buông xả những thói quen có hại cho người, vật nhưng phải luôn có trách nhiệm trong cuộc sống. Để Bồ đề tâm chúng ta ngày càng thêm vững chắc, để ta có cơ hội trả ơn công lao sinh thành của cha mẹ, mà vẫn chu toàn mọi việc. Chúng ta làm việc sẽ tốt hơn, sống có ý thức và trách nhiệm hơn. Lẽ sống chính là hoài bão và sứ mệnh của cuộc đời, là giá trị nền tảng của chính mình. Và khi ta sống có ý thức trách nhiệm ta sẽ biết mình là ai, mình sống để làm gì, mình sẽ dùng 60 cuộc đời này để làm việc đóng góp và phục vụ tha nhân.

Chúng ta hãy nên nhớ kỹ một điều: không ai có thể sống thay giùm cho ta được, dù đó là cha mẹ hay những người thương yêu nhất của ta. Chỉ có ta mới có khả năng làm chủ bản thân quyết định cuộc đời mình, ta phải gánh chịu sự đau khổ hay an vui hạnh phúc. Thiên đường hay địa ngục hoàn toàn do ta, chứ không có ai ban phước giáng hoạ.

Quá trình trưởng thành của một đời người gian nan biết bao, cứ mỗi lần vấp ngã, ta lại đứng lên và vững vàng hơn một chút. Sau này có thời gian nhìn lại mới thấy, ta đã học được cách bình thản đối diện với cuộc sống hiện thực, ta không còn ôm lấy những vết thương lòng sau khi vấp ngã nữa. Ai chẳng có những nỗi đau bất hạnh mà chính mình đã gây nên. Chúng ta cần một trái tim mạnh mẽ, một sự kiên nhẫn bền bỉ và dũng cảm để chấp nhận những xáo trộn của cuộc sống đang đi qua cuộc đời của ta.

Niềm vui cũng từ chính mình mà có, nỗi buồn cũng từ trái tim mà ra, để rồi chúng ta mới biết trân trọng bản thân mình như thế nào, mà biết cách bảo vệ mình cho tốt, để từng bước vươn lên vượt qua cạm bẫy cuộc đời.

Trong cuộc đời, có những lúc buồn đau giăng kín khiến cho chúng ta lạc lối, không tìm ra lối thoát mà để dòng thời gian đang dần trôi qua nhanh. Chúng ta vô tình đánh mất chính mình vì bị nhấn chìm trong biển khổ sông mê. Nên có nhiều người ước mơ thời gian được quay trở lại, để có cơ hội chuyển hoá những nỗi khổ niềm đau mà ta đã lầm lỡ vướng phải. Tại sao chúng ta cứ mãi luyến tiếc những gì đã qua mà không biết sống trong giờ phút hiện tại.

Giữa bộn bề lo toan trong cuộc sống chúng ta khao khát tìm kiếm cái cảm giác bình yên của thân tâm. Đã quá nhiều áp lực, quá nhiều những nỗi đau thương mất mát và nó không còn giá trị thiết thực mà cuộc sống dành tặng cho chúng ta. Ngay cả đến thời gian để tận hưởng cuộc sống, để nhìn lại chính mình ta cũng chẳng thèm quan tâm để ý đến bao giờ.

Chúng ta quá nghèo nàn nên không thể dành một chút thời gian cho những người thân yêu của mình. Chúng ta cứ mãi cầu xin sự bình an, hạnh phúc mà không chịu làm chủ bản thân bằng chính bàn tay và khối óc của mình. Có những lúc chúng ta gục ngã và tưởng chừng như không có gì cứu vãn nỗi, nhưng chúng ta vẫn phải bước tiếp dù bước đi của ta có chậm đi đôi chút. Đó là chúng ta có chút hiểu biết cuộc đời.

Thích Đạt Ma Phổ Giác