Tình bạn là một chủ đề mà nhiều ngòi bút đề cập, hầu như mỗi người chúng ta hiện hữu ở cuộc đời này đều cần tình bạn, không có tôn giáo nào không đề cập đến tình bạn cả. Tuy nhiên để một tình bạn đúng nghĩa, hướng thượng giúp íchcho mình và bạn là cả một tiến trình chuyển hóa nội tâm của mình. Một tình bạn muốn bền vững trước tiên đừng vội chú ý đến bạn mình thế nào, có xứng đáng làm bạn với mình không, mà hãy để ý mình có xứng đáng làm bạn với người không? Đôi khi một tình bạn đưa đến đổ vỡ là do chính phong cách sống ích kỷ của chính mình chứ không phải tại bạn.
Quen một người bạn đã khó, mà người đó hiểu mình lại càng khó hơn, muốn người bạn hiểu mình trước tiên mình phải hiểu chính mình, nếu ngay cả bản thân mình, mình muốn gì còn không biết thì còn gì đến nói chuyện người hiểu mình.
Để một tình bạn được gắng kết tốt, không bị tổn thương cho nhau thì cần nhiều yếu tố:
Tình bạn là sự cảm thông, cho đi, mà không cần nhận lại.
Tình bạn là sự thẳng thắn chia sẻ, tâm tư, nguyện vọng để xin bạn chỉ dẫn cho suy nghĩ của mình đúng đắn, chuẩn mực hơn, đồng thời khi nghe ý kiến có ý nghĩa của bạn, mình phải biết lắng nghe, lúc được bạn chê trách mình cũng biết đón nhận, và sửa đổi những ý nghĩ chưa hợp lý của mình.
Tình bạn, ở đó không có sự tị hiềm, thấy bạn thành công phải vui cùng bạn, thấy bạn thất bại phải hết sức an ủi, cảm thông, lúc nào cũng nói tốt về bạn, kể cả trước mặt lẫn sau lưng. Không những với bạn, mà phải luyện tập chánh ngữ như thế với toàn thể mọi người, để tâm ta có suy nghĩ chơn chánh, cái nhìn sáng suốt. Với bạn thân của mình, mà mình nói dối, nói không thật, nói lưỡi đôi chiều, thì tình bạn sẻ đổ vỡ ngay.
Tình bạn, mình phải tôn trọng bạn, tôn trọng bạn chính là tôn trọng chính mình, dù có quen thân cách mấy, mà khi đối diện, mình dùng từ ngữ quá thô bỉ, quá tục, thì nó mất đi tính trí tuệ, đến với bạn phải dùng những lời nói từ ái, có tính trong sáng của ngôn ngữ, bạn nghe cũng cảm thấy mát diệu. Cuộc đời này có nhiều nỗi đau thương, mất mát, mà khi đến với bạn, mình luôn cho bạn những nỗi buồn, những lời cay cú, bực dọc của mình thì thiệt không nên. Hãy nói chuyện cho vui vẻ, hòa nhã, đề ra nghệ thuật sống tốt, phương pháp học hay, và cách xử lý những khi vấp ngã, va chạm với nghịch cảnh, để làm cho bạn mình có cái nhìn lạc quan, có sức sống, để dễ dàng vượt qua chướng ngại, dễ dàng hội nhập với xã hội.
Tình bạn, không có một ngôn ngữ nào diễn tả hết được tầm quan trọng của tình bạn, ngôn ngữ cũng chỉ mô phỏng lại tính thiêng liêng của tình bạn mà thôi. Nhiều người bạn gặp nhau, đâu cần dùng đến ngôn từ, khen quá mức, mà chỉ cần những việc mình đã làm cho bạn, tặng một quyển sách, một quyển triết lý hay, một cây bút, quyển vở, đôi dép, hoặc có thể giúp đỡ bạn vô điều kiện về vật chất, an ủi vô điều kiện về tinh thần.
Đôi khi nói thật nhiều nhưng mình cũng khó xác định“tình bạn” là như thế nào? Chỉ cần một bài thơ của cụ Nguyễn khuyến, đủ nội hàm cái giá trị cao quý của tình bạn.
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà,
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây, ta với ta !”
Hoặc những câu thơ như thế này.
“Sống trong bể ngọc kim cương
Không bằng sống giữa tình thương bạn bè”
Hay trong các thiên oai nghi người tu sĩ cũng có câu “đi xa cần phải có bạn hiền, để ngày ngày làm cho cái nhìn của mình trong sạch hơn, ở thì phải lựa bạn tốt, để luôn nghe được lời hay ý đẹp của bạn” để từ đó chuyển hóa chính mình, như vậy tình bạn trong lúc đi học, du ngoạn, hay ở một chỗ cố định, đều cần với chính mình.
Tóm lại, cuộc sống mỗi người chúng ta không thể thiếu tình bạn, tình bạn chỉ được thiết lập vững chắc, ý nghĩa, khi ta biết cách yêu thương và tha thứ. Nếu đến với bạn, mà mình chỉ mong được lợi cho mình, lợi dụng bạn để tồn tại, đến với tâm mong cầu bạn giúp đỡ cho mình, mà mình thì không quan tâm, đếm xỉa đến bạn, thì tình bạn đó không tồn tại lâu dài được.
Tình bạn, sự thân thiết, gần gũi nó sẽ giúp ta tăng trưởng hiểu biết rất nhiều, nếu sống mà không có tình bạn, cuộc sống thật vô vị, đi đâu cũng thui thủi một mình, trò chuyện với người cũng phải phòng trước, hộ sau, chứ tình bạn thì không cần điều đó. Tình bạn giống như đôi dép vậy, đôi dép luôn có cặp, có đôi, nếu mất một thì đôi dép đó cũng phải bỏ. đôi dép nguyên vẹn, sẽ cùng người tiến mãi trên cuộc đời, mình cũng vậy, có một người bạn thân, cùng vui vẻ, cùng chia sẻ mọi thứ, trên đường đời đầy chông gai, đau khổ. Nếu mất đi tình bạn, tựa như đôi dép còn một chiếc, cuộc sống hết ý nghĩa, chỉ có sự cô đơn, nhàm chán. bởi vậy, khi mình đã có một người bạn thân, thì hãy biết trân trọng cái nhân duyên ấy, đừng để vụt mất rồi thì nuối tiếc đã quá muộn màng.
-----Viên Dung-----
Sài gòn 21/11/2013.
