Tâm linh trong thương mại

Có ba trụ cột để kinh doanh trong tâm lý học, lĩnh vực nghiên cứu cách thức mà tâm lý học có thể nâng cao hiệu suất của chúng ta như là nhà đầu tư và thương nhân:

* Sự phát triển về cảm xúc của chúng ta: Đây là lĩnh vực kinh doanh truyền thống, bao gồm các quan điểm và phương pháp để đảm bảo rằng chúng ta tận dụng tối đa những hiểu biết của mình (trực giác) và không để sự căng thẳng gây nhiễu với việc đưa ra quyết định.

* Phát triển nhận thức của chúng ta: Đây là lĩnh vực phát triển thường gặp nhất với các chuyên gia giàu kinh nghiệm, những người đang cố gắng tận dụng tối đa mô hình nhanh và phân tích sâu, những người làm việc để cải tiến thông tin và sáng kiến để tạo ra những ý tưởng tốt.

* Sự phát triển tinh thần của chúng ta: Trụ cột thứ ba này hiếm khi được đề cập đến trong các bài viết và thực tiễn tâm lý trong kinh doanh, phản ánh một phần sự nhạy cảm của các chuyên gia xung quanh vấn đề tôn giáo. Trong khi phát triển và nhận thức hóa tối đa hiện thực của chúng ta, tâm linh tìm kiếm sự tự siêu việt.

Trong bài này, tôi sẽ giới thiệu khái niệm tâm linh trong kinh doanh và giải thích qua các ví dụ rút ra từ nghiên cứu và thực tiễn thực tế, vượt qua bản ngã có thể giúp chúng ta trở thành những thương nhân giỏi và những con người tốt hơn trong tương lai.

Hiểu tinh thần

Tiến sĩ Kenneth Paganment, Giáo sư Tâm lý học tại Đại học Bowling Green Stete (Ohio, Hoa Kỳ), chuyên khoa tâm lý học, tâm lý tôn giáo học, người đã nghiên cứu sâu sự tích hợp của tâm linh và tâm lý học, chúng ta có thể định nghĩa tâm linh như lĩnh vực thiêng liêng. 

Cái gì làm cho một cái gì đó thiêng liêng, nó là một nguồn ý nghĩa và mục đích vượt ra ngoài nhu cầu cá nhân và lợi ích chung của chúng ta. 

Cõi thiêng liêng có thể hoặc không phải là thần học; như Tiến sĩ Kenneth Paganment lưu ý, nó có thể đề cập đến niềm tin trong một thực tại siêu việt (như trong Đạo giáo và Phật giáo) hoặc trong một hiện thân đấng tối cao (như trong nhiều tôn giáo). Làm thế nào chúng ta hiểu được lĩnh vực tinh thần giúp hình thành khái niệm và kinh nghiệm về gia đình, tự nhiên, thời gian và nhiều lĩnh vực. Theo nghĩa đó, tinh thần phản ánh điều cốt lõi trong việc tạo ra ý nghĩa của thế giới.

Thông thường giữa các truyền thống tâm linh của thế giới đưa ra ý tưởng có một phần thiêng liêng trong mỗi chúng ta. Đó là phần mà chúng ta gọi là linh hồn (trong tư tưởng tín ngưỡng và triết học, trong niềm tin của nhân loại là bản chất tự nhận thức bản thân đặc trưng cho một sinh vật nào đó). Trong thiền định Phật giáo, chúng ta nói về cái “Đại ngã” - một bộ phận của chúng ta liên kết với thực tại rộng lớn hơn - và cái ngã nhỏ bé (cái tôi riêng lẻ ích kỷ), một phần của chúng ta bao bọc trong những việc thế gian của cái tôi. Theo nhiều cách khác nhau, các tôn giáo như Kitô giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo dạy rằng chúng ta có một thế giới linh hồn động vật và một linh hồn thiêng liêng. Chúng ta phát triển tinh thần bằng cách tìm ra phần thần thánh bên trong chúng ta, cho phép linh hồn thiêng liêng dẫn dắt hành động của chúng ta trong thế giới vật chất. Khía cạnh đó của tính siêu việt là điều cần thiết để hiểu được tính linh đạo.

Một khía cạnh trung tâm khác của tâm linh là ý tưởng đạt được các trạng thái ý thức duy nhất như là một chức năng tiếp xúc với thần linh. Đây là một cái nhìn sâu sắc về công việc của William James (1842-1910), một nhà tâm lý học và triết học tiên phong người Mỹ, vào cuối thế kỷ 20. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong tâm lý học của Abraham Maslow (1908-1970), một nhà tâm lý học người Mỹ. Ông được thế giới biết đến qua mô hình nổi tiếng Tháp nhu cầu và được xem là cha đẻ của tâm lý học nhân văn (humanistic psychology). Ông cũng là người ghi nhận những kinh nghiệm đỉnh cao - những trải nghiệm cùng với thế giới và ý thức về ý nghĩa cũng như mục đích được nâng cao - thường là những kinh nghiệm tôn giáo. 

Một loạt các nghiên cứu đã cho thấy: Thực hành tâm linh và tôn giáo có liên quan đến các kết quả về sức khỏe tâm thần, bao gồm tỷ lệ trầm cảm thấp, giảm lo lắng và sử dụng chất gây nghiện. Việc tăng cường sức khỏe tâm thần đem tới kết quả tích cực như tự kiểm soát bản thân và cảm thấy hạnh phúc hơn. (Tham khảo “Sổ tay về tâm lý học, tôn giáo học và tâm linh” của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ để xem xét chi tiết mối liên hệ giữa tâm linh và tâm lý học).

Nói tóm lại, tâm linh không chỉ đề cập đến những kết quả thuận lợi, mà còn là những biến đổi. Các khái niệm ăn năn và đổi mới - đạt được mức độ kinh nghiệm và sự phát triển cao hơn thông qua một mối liên hệ được mở rộng với thần thánh - là trọng tâm của nhiều tôn giáo trên thế giới.

Để chắc chắn, tâm linh và tôn giáo có thể bị lạm dụng. Chúng ta có thể phân đôi lý trí và đức tin mà chúng ta bị cám dỗ trong các giáo phái và thực hành một cách sai lệch uổng phí thời gian. Nhiều hành động tàn ác đã được thực hiện dưới danh nghĩa các tôn giáo tuyên bố chân lý cuối cùng. Tuy nhiên, linh đạo nói đến một diện tích rộng của dân số. Tại Hoa Kỳ, khảo sát sâu rộng của Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy khoảng 80% dân số nhận dạng với một tôn giáo cụ thể, mặc dù tỷ lệ này đã giảm trong những năm gần đây. 

Thật thú vị, một phần ba trong số Thế hệ Y (Millennials - những người sinh ra trong giai đoạn từ đầu thập niên 1980 đến đầy thập niên 2000) là thế hệ đầu tiên lớn lên cùng các phương tiện truyền thông xã hội, đồng thời là lực lượng lao động chủ lực của hiện tại và tương lai), mô tả mình như là không liên quan. Trong nghiên cứu Pew gần đây nhất, 48% dân số tự cho mình theo tinh thần tôn giáo, 75% dân số tự cho mình là theo tinh thần tôn giáo bằng cách này hay cách khác. Điều này có thể giúp chúng ta giải thích tại sao nhiều thanh niên trong lĩnh vực kinh doanh rất quan tâm đến thiền định Phật giáo, yoga và các cách thực hành tâm linh tương tự, đồng thời không thể hiện sự quan tâm đối với các hoạt động tôn giáo truyền thống.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tâm linh liên quan thế nào đến kinh doanh?

Từ cái nhìn đầu tiên, không có nỗ lực nào không liên quan đến tâm linh như kinh doanh và đầu tư vào thị trường tài chính. Tất cả mọi thứ liên quan kinh doanh đều là việc kiếm tiền và không đạt được kết nối sâu sắc hơn với thần thánh! Chính là sự phân đôi này làm cho thế giới kinh doanh trở thành một phòng thí nghiệm hấp dẫn cho tất cả mọi thứ về tinh thần. Bởi vì tài chính cũng như lợi nhuận mất mát, với kết quả được đo bằng đô la và cent, nó cung cấp một cái nhìn bất thường về sự phát triển của các chuyên gia, những người ly khai từ tinh thần. Cụ thể, tôi sẽ lập luận, những vấn đề mà các nhà kinh doanh và đầu tư đang làm không chỉ là cảm xúc hay nhận thức về nguồn gốc mà còn là một phần của sự xa lánh từ tâm linh.

Hãy xem Chester là một người quản lý tiền giàu kinh nghiệm, người đã giữ vị trí như một người quản lý danh mục đầu tư tích cực. Ông đã làm việc với một nhà phân tích cấp dưới, tạo ra ý tưởng về sự phát triển kinh tế vĩ mô toàn cầu và các xu hướng thương mại dựa trên những điều đó. Trong vài năm qua, xu hướng rõ ràng trong thị trường chính đã trở nên khó tìm hơn. Nhiệm vụ của các nhà đầu tư trở nên nghiêm ngặt hơn, nhấn mạnh đến việc sử dụng vốn nhiều hơn (nhiều rủi ro hơn), nhưng cũng có những giới hạn về thất thoát nghiêm trọng. Để thích ứng với môi trường này, thương mại của Chester ngày trở nên ngắn hạn. Mục tiêu của ông là nắm bắt các động thái nhỏ hơn và giữ một nắp trên lỗ. Trong thật tế, điều này có nghĩa là ở trên thị trường vĩ mô tại châu Âu và châu Á, ảnh hưởng đến giấc ngủ cũng như mức độ năng lượng và tâm trạng của mình. Việc thiếu thời gian rảnh rỗi còn nặng nề hơn cả vấn đề về hôn nhân và việc làm cha mẹ.

Để chắc chắn, chúng ta có thể nghĩ về tình trạng tiến thoái lưỡng nan của Chester về tình cảm (ông cần cân bằng cuộc sống nhiều hơn) và chúng ta có thể làm việc với Chester theo nhiều cách nhận thức hơn (thúc đẩy quá trình nghiên cứu của mình để tạo ra nhiều ý tưởng đa dạng hơn).

Tuy nhiên, một đánh giá cho thấy thách thức chính mà Chester cần đối mặt là nhận định công việc ông đang làm là vô nghĩa. Giao dịch ngắn hạn không thể hiện hay sử dụng tài năng phân tích của mình, cũng không phải là nắm bắt được khả năng sáng tạo của mình để tạo ra những ý tưởng vĩ mô. Tệ hơn nữa, thương mại đã can thiệp vào những phần khác của cuộc đời mà luôn mang lại hạnh phúc và ý nghĩa, bao gồm cả gia đình và bạn bè. Sự thiếu năng lực và tập trung gần đây của ông là hậu quả của sự bận tâm ngày càng gia tăng (và dễ hiểu) của ông với lợi nhuận.

Thật thú vị, Chester đã giành lại vị trí của mình - và hiệu suất của ông - bằng cách giảm bớt việc kinh doanh. Ông đã thêm một thành viên vào nhóm của mình, hướng dẫn các đồng nghiệp trong việc xây dựng và thực hiện các hệ thống thương mại được thử nghiệm, và hạn chế việc kinh doanh tùy ý của mình với một vài ý tưởng nghiên cứu và đa dạng. Công việc đạt được hiệu quả cao, vì ông đã tìm thấy các cố vấn đặc biệt hài lòng. Lợi nhuận của ông có được từ việc kết hợp các chiến lược có hệ thống, cho phép ông tự do trao đổi các ý tưởng tùy ý của mình trong khung thời gian thích hợp của họ. Quan trọng nhất là việc ông đã có thời gian rảnh để tận hưởng cuộc sống bên ngoài thị trường. 

Ông tham gia vào các hoạt động với vai trò cố vấn liên quan tới cộng đồng thông qua các buổi đi lễ tại nhà thờ. Ông thích cảm giác “đáp lại tặng phẩm”, và còn mô tả lại cảm giác của mình khi hoàn thành việc kết nối lại với cộng động thiêng liêng của mình và tham gia vào “các công việc thật tốt”. Ông không chỉ là một nhà kinh doanh thành công và hạnh phúc hơn, mà còn cảm thấy mình như trở thành một con người mới.

Có rất nhiều vấn đề ảnh hưởng đến các nhà kinh doanh - từ việc lạm dụng công việc quá mức đến những lo ngại về hiệu quả hoạt động - có thể được theo dõi để đầu tư vào những kết quả kinh doanh. Hạn chế nỗ lực cải tiến hiệu suất đối với chiến lược cảm xúc và nhận thức không giải quyết được sự mất cân bằng cơ bản này. Khi các thương nhân phát triển các nguồn ý tưởng ở trên và ngoài khả năng sinh lời trước mắt, họ tham gia vào công việc của họ với năng lượng lớn hơn. Điều này cho phép họ làm việc năng suất và sáng tạo hơn trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Thực tiễn thiêng liêng của các truyền thống vĩ đại trên thế giới là một cái nhìn sâu rộng, nhưng tất cả đã bị lãng quên về quan điểm và kỹ thuật để vượt qua cái tôi và đạt được trạng thái của ý thức trong đó chúng ta xử lý thế giới đầy đủ và hiệu quả hơn. Có lẽ, hiệu quả cao nhất đạt được khi chúng ta làm việc không chỉ chú ý đến trái tim và não, mà còn cả tâm hồn.

Lời hứa của tâm lý tích cực

Trong việc giải quyết các khía cạnh lành mạnh của tâm lý học, từ hạnh phúc đến sức mạnh cá nhân, tâm lý học tích cực là cách duy nhất để tiếp tục phát triển tâm linh. Một thông báo qua blog và bộ công cụ được cung cấp bởi trang web Chương trình Tâm lý Tích cực cho thấy: Một số chủ đề liên quan đến chánh niệm, thiền định, từ bi, lòng biết ơn và ý nghĩa cuộc sống. Những kinh nghiệm có giá trị cao được nghiên cứu bởi Abraham Maslow (1908-1970), nhà tâm lý học người Mỹ. Ông được biết đến qua mô hình nổi tiếng “Tháp nhu cầu” và được xem là cha đẻ của “Tâm lý học nhân văn” (humanistic psychology), “Dòng chảy (flow), bí mật của hạnh phúc” bởi Mihaly Csikszentmihalyi, nhà tâm lý học người Hungary. Ông phát hiện và đặt tên cho khái niệm tâm lý về “Dòng chảy”, một trạng thái tinh thần tập trung cao độ, và công trình của Viktor Frankl (1905-1997), nhà thần kinh học và bác sĩ tâm thần người Áo, một trong những nhân vật chính trong “Liệu pháp hiện sinh”, và là một nguồn cảm hứng nổi bật cho các nhà tâm lý học nhân văn.

Nhà thần kinh học Viktor Frankl đã nhìn thấy ba nguồn ý nghĩa cơ bản của đời người: Thành tựu công việc, sự quan tâm chăm sóc đối với người thân yêu và lòng can đảm khi đối mặt với những thời khắc gay go của cuộc sống. Đau khổ tự bản thân nó không có ý nghĩa gì cả, chính cách phản ứng của chúng ta mới tạo nên ý nghĩa cho nó. Ông viết rằng một người “có thể giữ vững lòng quả cảm, phẩm giá và sự bao dung, hoặc người ấy có thể quên mất phẩm giá của con người và tự đặt mình ngang hàng với loài cầm thú trong cuộc đấu tranh khắc nghiệt để sinh tồn”. Ông đã nêu bật về ý nghĩa cuộc sống để nói lên sự giao thoa giữa sự phát triển tâm lý và tinh thần của chúng ta.

Gần đây tôi đã bắt đầu làm việc với một thương nhân đã bị “đánh bại” bởi ý kiến của Alan Morinis cho rằng cuộc sống như một chương trình tâm linh, trong đó thách thức xảy ra khi cuộc sống của chúng ta lặp đi lặp lại (sự thôi thúc lặp lại của Frud) và nó được xem như là con đường duy nhất hướng tới sự phát triển tâm linh. Từ quan điểm đó, những vấn đề mà chúng ta gặp phải - dù là kinh doanh, hôn nhân hay nghề nghiệp - đều mang lại những giá trị học tập và chúng ta có thể nắm lấy chúng bằng lòng biết ơn chứ không phải là sự thất vọng. Đó là một trò chơi thay đổi tâm lý và tinh thần. Nó cho phép chúng ta sống, như Alan Morinis quan sát, với “sự thánh thiện hằng ngày”.

Alan Morinis sinh năm 1949, trong một gia đình Do Thái thế tục ở Toronto, Ontario, Canada. Ông là nhà nhân chủng học, nhà làm phim, nhà văn và đã từng là một nhân vật hàng đầu trong cuộc sống hồi sinh hiện đại của phong trào Musar, một phong trào đạo đức Do Thái.

Đặc biệt có liên quan đến sự phát triển tâm linh là công việc về tư duy của nữ Tiến sĩ Carol Dweck, người Mỹ, Giáo sư Tâm lý học Lewis và Viginia Eaton tại Đại học Stanford và nhóm nghiên cứu của bà, nhất là quan niệm của bà về sự cố định trong phát triển trí tuệ. Nữ Tiến sĩ Carol Dweck là vị Giáo sư Tâm lý học tại Stanford năm học 2017-2018, giảng dạy ba môn Tâm lý học Phát triển, Lý thuyết Tự học và Nghiên cứu Độc lập. Giáo sư Carol Dweck nói: “Tôi hy vọng công việc mình làm vào thế kỷ 21 này có thể giúp mọi người đạt được tự do cá nhân và bình đẳng hơn”.

Khi chúng ta tiếp cận những thách thức với tư duy phát triển, ý thức về cơ hội và khả năng, chúng ta có nhiều khả năng đạt được những kết quả tích cực trong cuộc sống. Có thể, tâm linh đó là một con đường mạnh mẽ để duy trì một tư duy phát triển, cung cấp cho chúng ta một ngôi sao phía Bắc trong thời gian bị bão tố. Các suy nghĩ hành động của SISU nghiên cứu Emilia Lahti có liên quan mật thiết đến tâm linh, thể hiện sự cam kết với thách thức có ý nghĩa (ví dụ như Emilia Lahti chạy 1500 dặm xung quanh New Zealand để thúc đẩy chiến dịch không bạo lực đối với phụ nữ) nhấn mạnh vào các nguồn năng lượng và thành tựu không được thừa nhận. 

Emilia Lahti là một nhà hoạt động vì hòa bình, siêu nhân và xây dựng cộng đồng, người đang bảo vệ Luận án Tiến sĩ về SISU. Bà đã từng chịu cảnh bạo lực gia đình trong cuộc sống trước đây, và bây giờ bà muốn chia sẻ với các chị em phụ nữ, nam giới và trẻ em, những người đang đau khổ hoặc đã từng bị tổn thương tình cảm hoặc thể chất trong cuộc sống của họ.

Tôi đã rất vui khi gặp lại Emilia Lahti, và tôi dám nói rằng Emilia Lahti sẽ không bao giờ có thể làm nên những thành tựu như ngày hôm nay nếu bà chỉ sống cho bản thân và đề cao bản ngã của mình. Trong hành trình vượt qua bản thân, chúng ta khám phá ra các nguồn lực ở trong và ngoài bản thân chúng ta. Đối với những người hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh, điều này có ý nghĩa rất quan trọng: Chúng ta có thể tìm thấy thành công trong thế giới vật chất bằng cách phát triển đời sống tinh thần trong mỗi chúng ta.

Tiến sĩ Brett N.Steenbargre - Phó Giáo sự về Khoa học Tâm thần và Khoa học Hành vi tại Đại học Y khoa Upstate ở Syracuse, New York, Hoa Kỳ

Vân Tuyền (Nguồn: Forbes)