Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng

Trung tâm này đã được phổ biến đến các thư viện đại học trên khắp thế giới và các tự viện Phật giáo khắp châu Á, là những bản thảo khắc in mộc bản mà các nhà sư Tây Tạng và các học giả bắt đầu mang vác trên lưng của họ trong những thập niên 50, giữa thế kỷ 20 khi họ chạy trốn cuộc xâm lược của bành trướng Bắc kinh. Cố Cư sĩ Gene Smith đã gây dựng phong trào và đóng góp kiến thức vượt trội của mình theo danh mục để tạo danh mục các văn bản đó được đưa ra khỏi Tây Tạng hơn nửa thế kỷ qua về lịch sử, tác giả và nội dung.

Không giống như các tổ chức khác, đây là một thư viện kỹ thuật số hiện đại. Nó có một sứ mệnh tầm nhìn là để tìm kiếm, thu thập những người thắp sáng lên ngọn tâm đăng Phật Tổ 1.300 năm văn hiến của Phật giáo Tây Tạng. Các tác phẩm văn học Phật giáo bao gồm triết học, tôn giáo, bao quát truyền thống y học, chiêm tinh thuật, thiên văn học, luyện kim thuật, nghệ thuật, lịch sử, địa lý, truyện ký, ngữ pháp, thơ ca và văn hóa nhân gian. 

Theo mô tả của trang web Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng (tbrc.org), đã bảo tồn ước tính khoảng 80% công trình trứ tác nổi tiếng, nhưng nó có thể chỉ là 25% tổng số trứ tác của các bậc tiền bối Tổ sư Tây Tạng. Khi đã khai quật được những tạng thư đã bị thất lạc, Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng lập tức tiếp nhận và bảo tồn chúng, và nỗ lực trong lưu trữ các văn hiến quan trọng một cách hoàn chỉnh.

Khâm Triết Cơ Kim hội (Khyentse Foundation) là trọng yếu trong việc hộ trì Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng (TBRC). Quỹ Khâm Triết Cơ Kim hội tiếp tục hỗ trợ tài chính cho Trung tâm để mã hóa các văn bản tài sản văn hóa vô giá vào các tập tin kỹ thuật số, để cung cấp cho các cơ sở tự viện Phật giáo trên toàn thế giới, các trường đại học, cũng như các vị học giả và các vị học giả, nhóm phiên dịch kinh sách Phật giáo, duyệt web, đọc file PDF, lưu trữ trong ổ đĩa flash, hay in ra giấy. 

Đến năm 2011, Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng có hơn 2000 tài khoản người dùng hợp lệ, họ phân phối tại 66 quốc gia, khoảng 60.000 bản sao của tải mỗi năm.

Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng xử lý dữ liệu, một bộ đầy đủ các thiết bị đang hoạt động, theo nhu cầu thực tế của thiết bị di động được triển khai ở cả New York và New Delhi. Xử lý tác nghiệp là quét thường ngang bắt chữ Tây Tạng (trang Pecha) của ảnh gốc, và phần mềm xử lý hình ảnh để lưu trữ nó vào một định dạng in kỹ thuật số. Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng phát triển những cách thức mới để làm cho văn bản quy trình chi tiết hơn, phương pháp sưu tầm tư liệu, lưu trữ thận trọng hơn, sách điện tử phổ cập rộng rãi hơn. Công nghệ nhận dạng ký tự quang học mới để hoán chuyển thành mã hóa văn tự Tạng văn, do đó Trung tâm sẽ mã hóa văn bản trân quý, trong đó gồm (Bát vạn tứ thiên Phật điển truyện dịch), chủ đạo tiến hành phiên dịch ”Cam châu nhĩ”(*) và ”Đan châu nhĩ”(**).
 

Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng đã được quét, xử lý và tích hợp một số một trăm ngàn công trình quan trọng bao gồm trong trang web. Trung tâm cũng tải lên Thư viện Quốc gia Mông Cổ, và tiếp xúc với Thư viện Đại học Quốc tế, quét bộ sưu tập hình ảnh tài nguyên thư viện, chia sẻ thông tin của họ. Trung tâm này được đánh dấu bằng xuất bản và các trường đại học tài nguyên, trao đổi trong thư viện.

Không có dịch vụ Internet trong khu vực, Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng ở Nepal, "Barre in (Palri Parkhang)”: hợp tác mật thiết, để quét các file văn bản Tây Tạng, làm cho sách điện tử có thể giấy và file ảnh in. Từ những định dạng văn bản sản xuất e-book kỹ thuật số, sẽ được phân phối cho các tu viện hẻo lánh, và cộng đồng Phật học viện Tây Tạng. Trong hợp tác chặt chẽ để tạo thành một Ủy ban hoạt động học giả, các tài nguyên trung tâm Phật giáo Tây Tạng nhằm thúc đẩy công việc của tương lai. 

Năm 2012, Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng ở thành phố New York sẽ được chuyển đến Cambridge, Massachusetts. Thư viện Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng là một trường đại học Harvard “Nghiên cứu học hệ Ấn Độ và Tây Tạng" tại Trường Divinity Harvard và “Nghiên cứu Phật học”, sự liên kết này sẽ tăng cường khả năng của Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng để đạt được sứ mệnh của mình.

Vân Tuyền (Nguồn: TBRC)

(*) Cam-châu-nhĩ/Ðan-châu-nhĩ

Cam-châu-nhĩ là Kinh tạng với những lời giáo hóa của Phật Thích Ca, gồm 92 bộ với 1055 bài; Ðan-châu-nhĩ bao gồm các bộ luận của các Ðại sư Ấn Ðộ, có thể gọi là Luận tạng, gồm 224 bộ với 3626 bài.

Kinh luận Phật giáo phát xuất từ Ấn Ðộ ngày nay hầu như chỉ còn trong dạng chữ Hán và Tây Tạng. Trong thời kỳ đầu của Phật giáo Tây Tạng, nhiều kinh sách được phiên dịch nhưng sau đó vì mất bản gốc chữ Phạn nên các bản dịch đó không được chính thức thừa nhận. Ðến khoảng thế kỷ thứ 11, người ta mới xét lại các bản dịch và cho vào thư mục Ðan-châu-nhĩ/Cam-châu-nhĩ.

Cam-châu-nhĩ được chia làm sáu phần: 1. Mật bộ (Tan-tra); 2. Bát-nhã ba-la-mật bộ (s: prajñāpāra-mitā); 3. Bảo tích bộ (s: ratnakūṭa); 4. Hoa nghiêm bộ (s: buddhāvataṃsaka); 5. Kinh bộ (s: sūtra, giáo pháp Ðại thừa, Tiểu thừa) và 6. Luật bộ (s: vi-naya).

Ðan-châu-nhĩ được chia làm 3 phần: 1. Tán tụng (s: stotra); 2. Tan-tra; 3. Kinh luận. Các tập luận về kinh chứa đựng các tác phẩm Bát-nhã, Trung quán, Duy thức học cũng như A-tì-đạt-ma, và còn có thêm những luận giải về Nhân minh học (lí luận lo-gic), thơ văn, y khoa và ngữ pháp. Văn học Tây Tạng cũng dựa vào các bản dịch mà dần dần phát triển một cách toàn diện.