Trung ương GHPGVN cử hành lễ tưởng niệm 705 năm ngày nhập Niết Bàn và khánh thành tôn tượng Đức Vua-Phật Hoàng Trần Nhân Tông trong quần thể di tích Yên Tử

Trung ương GHPGVN đã quyết định lấy ngày 01 tháng 11 âm lịch – ngày Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn làm ngày lễ lớn của Phật giáo Việt Nam. Thực hiện thông tư số 351/TT-HĐTS, GHPGVN, các Ban, Viện trung ương, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam các tỉnh, thành trong cả nước trọng thể tổ chức Đại lễ tưởng niệm 705 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn. Và hôm nay tại non thiêng Yên Tử, HĐCM, HĐTS GHPGVN, BTS GHPGVN tỉnh Quảng Ninh đã long trọng tổ chức Đại lễ tưởng niệm 705 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn. Và đồng thời đây là một sự kiện  lịch sử, diễn ra Đại lễ khánh thành, khai quang an vị Thánh tượng của Đức Vua- Phật Hoàng tại đỉnh An Kỳ Sinh, một kỳ quan mới nơi non thiêng tiên cảnh.

Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông là nhân vật lớn của lịch sử. Với lịch sử dân tộc ngài là một đấng Quân Vương, một người anh hùng dân tộc trong việc chống giặc, giữ nước. Với phật giáo ngài được tôn xưng là Phật Hoàng đã để lại một di sản đồ sộ về tư tưởng giáo lý triết học và phương pháp hành trì với tinh thần nhập thế:

 "Ở đời vui đạo khéo tùy duyên

Đói đến thì ăn mệt ngủ liền

Trong nhà có báu thôi tìm kiếm

Trước cảnh không tâm chớ hỏi thiền"

Tinh thần nhập thế này, thực sự đã trở thành một hồi chuông gióng lên tiếng pháp vang âm đến muôn thủa.

 

Quang lâm chứng minh và tham dự có sự hiện diện của chư tôn giáo phẩm: HT. Thích Đức Nghiệp - Phó Pháp chủ GHPGVN, HT. Thích Thanh Sam Phó Pháp Chủ kiêm chánh thư ký HĐCM, HT. Thích Giác Tường, HT. Thích Thanh Đàm Ủy viên TT HĐCM; HT. Thích Thanh Nhiễu - Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS, HT. Thích Thiện Nhơn - Q. Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký HĐTS, HT. Thích Trí Quảng - Phó Chủ tich kiêm Trưởng ban Phật giáo quốc tế T.Ư, HT. Thích Giác Toàn- Phó Chủ tich kiêm Phó trưởng ban TT Ban Giáo Dục Tăng Ni T.Ư(phía Nam) , HT. Thích Bảo Nghiêm – Phó Chủ Tịch kiêm Trương ban Hoằng Pháp T.Ư, HT.Thích Gia Quang – Phó Chủ tịch HĐTS kiêm Trưởng ban Thông tin Truyền thông T.Ư, HT. Thích Thiện Tâm - Phó Chủ tịch HĐTS, HT. Thích Thiện Pháp - Phó Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng 2 T.Ư, HT. Thích Thiện Tánh – Trưởng ban Kiểm soát T.Ư, HT. Thích Trung Hậu – Trưởng ban Văn hóa T.Ư, TT. Thích Đức Thiện-Phó Tổng Thư kiêm Chánh Văn phòng 1 T.Ư, TT. Thích Thanh Quyết Ủy viên TT kiêm Phó Trưởng ban TT Ban Giáo Dục Tăng Ni T.Ư (phía Bắc )-Trưởng Ban Trị Sự GHPGVN tỉnh Quảng Ninh-Trưởng Ban kiến tạo tượng Phật Hoàng Tần Nhân Tông trong khu di tích Yên Tử, chư Tôn giáo phẩm Ban Thường trực HĐTS, Ban Trị sự GHPGVN cấp tỉnh, cấp quận, huyện tại khu vực phía Bắc, phía Nam và hơn 30 ngàn phật tử, và nhân dân cùng về tham dự đại lễ.

Về phía chính quyền sự có mặt của Bà Nguyễn Thị Doan Ủy viên T.Ư Đảng-Phó chủ tịch nước, Ông Vũ Đức Đam Ủy viên T.Ư Đảng – Phó Thủ Tướng Chính Phủ, Ông Phạm Bình Minh Ủy viên T.Ư Đảng – Phó Thủ Tướng Chính Phủ-Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao, Ông Lê Bá Trình-Phó chủ tịch UBTWMTTQ Việt Nam, Ông Phan Diễn-Nguyên Thường trực Ban Bí Thư-Nguyên Ủy viên Bộ chính trị, Ông Nguyễn Văn Đọc -Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, ...quý vị đại diện Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các Ban ngành, Bộ, Sở Trung ương và địa phương Quảng Ninh tham dự.

Hôm nay, Đại lễ tưởng niệm 705 năm ngày nhập Niết Bàn và khánh thành tôn tượng Đức Vua-Phật Hoàng Trần Nhân Tông trong quần thể di tích Yên Tử. Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông viên tịch cách đây tròn 705 năm, nhưng cuộc đời phạm hạnh của Ngài vẫn mãi là một bản anh hùng ca bất diệt, như tấm gương thiên cổ cho hậu thế noi theo. Ở nơi Ngài đã hội tụ đầy đủ các giá trị văn hóa, truyền thống, hào khí dân tộc. Những công đức, cống hiến lớn lao suốt chặng đường Đạo pháp - Dân tộc, Ngài đã để lại những giá trị đạo đức, nhân văn hết sức sâu sắc. Những giá trị ấy, ngày nay đã và đang được Đảng, Nhà nước, nhân dân, Phật giáo Việt Nam bảo lưu, kết thừa, phát huy, kết hợp với tinh thời đại, để xây dựng một nước Việt Nam hội nhập, phát triển, nhưng vẫn đậm đà bản sắc, văn hóa, thuần phong mỹ tục, hướng đến một nước Việt Nam hùng cường, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, xứng đáng với truyền thống Dân tộc 4000 năm lịch sử, con lạc cháu hồng.

Thay mặt Ban tổ chức, HT. Thích Thanh Nhiễu - Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS phát biểu khai mạc buổi lễ.

Thay mặt Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh. HT. Thích Thanh Nhiễu đã gửi lời chào trân trọng nhất tới chư tôn đức, quý vị đại biểu khách quý đại diện cho Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền, các tổ chức, cơ quan, ban ngành tỉnh Quảng Ninh. Hòa thượng đã nêu cao sự hiện diện của quý vị Đại Biểu khẳng định thêm truyền thống uống nước nhớ nguồn của hậu duệ con cháu đối với các bậc tiền nhân tổ tông, những người đã đóng góp trí tuệ và sức lực trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, truyền lại cảm hứng hào hùng của hằng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta cho con cháu ngày nay.

HT. Thích Thiện Nhơn - Q. Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký HĐTS tuyên tiểu sử Phật Hoàng Trần Nhân Tông

Phật hoàng Trần Nhân Tông, tên húy là Trần Khâm, sinh ngày 07/12/1258 (11/11/Mậu Ngọ), con trưởng của Vua Trần Thánh Tông và Hoàng Thái hậu Nguyên Thánh. Thân hình Ngài có những đặc điểm khác thường, nhất là có màu vàng, nên được vua cha đặt cho biệt hiệu là Phật kim.

Lớn lên, năm 16 tuổi (1274), Ngài được lập làm Đông cung Thái tử và cùng năm Ngài kết duyên cùng công chúa Quyên Thánh, trưởng nữ Hưng Đạo Đại Vương. Vua Trần Thánh Tông đã mời các bậc lão thông Nho giáo, Tứ thư, Ngũ kinh để dạy cho Ngài như Lê Phụ Trần, Nguyễn Thánh Huấn, Nguyễn Sĩ Cố v.v… tất cả đều hết lòng dạy dỗ. Chính Vua cha cũng đã soạn Di hậu lục để dạy dỗ cho Thái tử cách xử thế, chuẩn bị nối nghiệp sau này.

Về Phật pháp, Ngài học đạo với Tuệ Trung Thượng Sĩ, được Thượng Sĩ hết lòng hướng dẫn và trao đổi những yếu nghĩa Thiền tông. Ngài tâm đắc nhất là câu: "Phản quan tự kỷ bổn phận sự, bất tùng tha đắc” (Quan sát lại chính mình đó là bổn phận, không do người khác làm được) và tôn thờ Tuệ Trung Thượng Sĩ làm Thầy. Ngài thường tới lui chùa Tư Phúc trong kinh thành để tụng kinh, tọa thiền, lễ bái Tam bảo.

Năm 21 tuổi (1279), Ngài được Trần Thánh Tông truyền ngôi, trị vì thiên hạ Đại Việt, lấy đức trị vì, dân chúng an cư lạc nghiệp, lấy niên hiệu là Thiệu Bảo.

Trước thảm họa ngoại xâm, quân Nguyên - Mông chuẩn bị xâm chiếm nước Nam. Năm 1282, Ngài chủ trì Hội nghị Bình Than để lấy ý kiến toàn dân trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Năm 1284, trước khi cuộc chiến tranh diễn ra, Ngài chủ trì Hội nghị Diên Hồng, lấy ý kiến các vị Bô lão, những người đứng đầu các Bộ lạc. Toàn thể hội nghị già trẻ, gái trai đều một lòng tung hô quyết chiến.

Năm 1285, với tinh thần bảo vệ dân tộc, Tổ quốc của toàn dân, Ngãi đã lãnh đạo và chiến thắng cuộc xâm lăng Nguyên – Mông lần thứ nhất.

Với ý đồ bành trướng Phương Nam, tiến chiếm Chiêm Thành, làm bàn đạp thôn tính Đại Việt, Trần Nhân Tông lại một lần nữa lãnh đạo cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, với sự quyết tâm chiến thắng của toàn quân, toàn dân, Ngài đã chiến thắng quân Nguyên – Mông lần thứ hai năm 1288. Cảm hứng trước sự chiến thắng của dân tộc, Ngài đã làm hai câu thơ lưu lại:

"Xã tắc hai phen chồn ngựa đá

Non sông muôn thuở vững âu vàng”

(Xã tắc lưỡng hồi lao thạch mã

Sơn hà thiên cổ điện kim âu)

Sau khi đất nước thanh bình, dân chúng an cư lạc nghiệp, Ngài đã củng cố triều đình, phủ dụ, đoàn kết toàn dân, xây dựng và phát triển đất nước trong thời hậu chiến. Với mục đích chủ hòa, Ngài đã bỏ qua những lỗi lầm đã có của quần thần cũng như thân tộc.

Năm 41 tuổi (1293), Ngài nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông lên làm Thái Thượng Hoàng.

Năm 1294, Ngài cầm quân sang chinh phạt Ai Lao, giữ yên bờ cõi và làm cho nước Triệu Voi tiếp tục thần phục Đại Việt.

Sau khi chinh phạt Ai Lao, Ngài trở về Hành cung Vũ Lâm – Ninh Bình, cầu Quốc sư Huệ Tuệ làm lễ Xuất gia, tập sự tu hành tại đây một thời gian. Năm 1299. Ngài quyết tâm trở lại thăm Kinh sư lần cuối, rồi đi thẳng lên núi Yên Tử - Quảng Ninnh quyết chí tu hành, tham thiền nhập định, lấy tên là "Hương Vân Đại Đầu Đà” và độ Đồng Kiên Cương làm đệ tử và ban pháp hiệu là Pháp Loa.

Năm 1301, Ngài hạ san, đi thăm hữu nghị đất nước Chiêm Thành và nghiên cứu về tôn giáo, tạo lập mối quan hệ hợp tác, hòa bình, hữu nghị với các nước lân bang. Trở về chùa Phổ Minh phủ Thiên Trường giảng kinh, thuyết pháp, mở Hội đại thí vô lượng cho nhân dân.

Năm 1304, Ngài chống gậy trúc dạo đi khắp nước Đại Việt, khuyến khích muôn dân giữ năm giới, tu hành Thập thiện, dẹp bỏ những nơi thờ cúng không đúng Chính pháp, loại bỏ những điều mê tín dị đoan v.v… Ngài đến Bố Chánh – Quảng Bình lập am Tri Kiến và lưu lại đây một thời gian. Sau đó, được Vua Trần Anh Tông thỉnh vào nội cung để truyền giới Bồ tát cho Bá quan văn võ, quần thần.

Sau chuyến thăm hữu nghị Chiêm Thành năm 1301, Ngài có hứa đính hôn Công chúa Huyền Trân cho Vua Chiêm là Chế Mân. Năm 1305, Vua Chiêm Thành sai Chế Bồ Đài và phái đoàn ngoại giao mang vàng, bạc… sính lễ cầu hôn. Đến năm 1306, Ngài đứng ra chứng minh hôn lễ giữa Công chúa Huyền Trân và Chế Mân – Vua Chiêm Thành.

Trước thành quả ngoại giao hôn phối ấy, Vua Chiêm đã dâng hai quận Châu Ô, Châu Rí cho Đại Việt làm quà sính lễ. Đây chính là điều kiện giúp cho Đại Việt mở rộng bờ cõi về phương Nam là Thuận Hóa (Huế).

Năm 1307, Ngài truyền Y Bát lại cho Tôn giả Pháp Loa, lên làm Sơ Tổ Trúc Lâm và Pháp Loa là Tổ thứ hai của Thiền phái Trúc Lâm. Trong thời gian đó, Ngài thường lui tới chùa Báo Ân Siêu Loại, Sùng Nghiêm Hải Duơng, Vĩnh Nghiêm Lạng Giang, chùa Từ Lâm, chùa Quỳnh Lâm Đông Triều để giảng kinh, thuyết pháp và chứng minh các Lễ hội…

Sau khi truyền Y Bát cho Tôn giả Pháp Loa, Ngài tập trung biên soạn Kinh sách và Ngữ lục. Qua đó, Ngài đã để lại cho đàn hậu học một số tài liệu vô cùng quý báu như: Trần Nhân Tôn thi tập, Đại Hương Hải Ấn thi tập, Tăng Già Toái Sự, Thạch Thất Mỵ Ngữ, Trung hưng Thực Lục, Truyền Đăng Lục v.v….

Trước khi nhập diệt, Ngài đã để lại bài kệ Pháp Thân Thường Trụ qua sự trả lời cho thị giả hầu cận bên Ngài là Bảo Sát: "Tất cả pháp không sanh. Tất cả pháp không diệt. Ai hiểu được như vầy. Thì chư Phật hiện tiền. Nào có đến có đi” (Nhất thiết pháp bất sanh. Nhất thiết pháp bất diệt. Nhượcnăng như thị giải. Chư Phật thường tại tiền. Hà khứ lai chi hữu).

Theo sử cũ, Ngài xả báo an tường, thâu thần thị tịch ngày 01/11/Mậu Thân (1308). Thọ thế 51 năm tại am Ngọa Vân – Đông Triều – Quảng Ninh. Vua Trần Anh Tông cung thỉnh nhục thân Ngài về kinh đô Thăng Long cử hành Quốc tang trong thời gian hai tuần. Sau đó, Vua quan, quần thần, văn võ bá quan, đệ tử Pháp Loa, Bảo Sát và chúng Tăng trong nước cử hành Lễ Trà tỳ.

Sau khi thu nhặt Xá lợi, Xá lợi được chia làm hai phần, một phần xây tháp thờ ở Lăng Quý Đức phủ Long Hưng – Thái Bình; một phần xây tháp tôn thờ tại chùa Vân Yên – Yên Tử, Quảng Ninh, lấy hiệu là Huệ Quang Kim Tháp, dâng Thánh hiệu: Đại Thánh Trần Triều, Trúc Lâm Đầu Đà, Tịnh Tuệ Giác Hoàng Điều Ngự Phật Tổ.

Nam Mô Trúc Lâm Sơ Tổ Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông, Tổ Sư Tác Đại Chứng minh.

Lễ Kỷ niệm 705 năm ngày Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn, Tăng Ni, Phật tử Việt Nam trong và ngoài nước, nhân dân Việt Nam, con cháu Tiên rồng, nhiều đời Trần Việt, Thái Bình, Quảng Ninh, Nam Định, Thừa Thiên Huế, Bình Định, xin đốt nén Tâm hương ngũ phần, dâng lời tưởng niệm chân thành, Tâm cảm ý giao, một lòng thành kính cúi đầu đãnh lễ Lịch đại Tổ Sư, phát nguyện phụng trì Phật pháp, phát huy chân lý Đạo nhà, giữ gìn Tổ ấn vàng son, làm rạng rỡ vang danh chốn Tổ huy hoàng tráng lệ, non sông gấm vóc thiên thành, một cõi vững bền muôn thuở. Đồng thành kính nguyện thực hành: Giữ gìn tinh thần đoàn kết hòa hợp dân tộc, độc lập Tổ quốc; nêu cao tinh thần phóng khoáng, bao dung trong cộng đồng dân tộc và xã hội, đoàn kết các Tôn giáo, để cùng tồn tại và phát triển, thực hiện hữu hiệu phương châm "Tốt Đời đẹp Đạo”, duy trì truyền thống dân tộc, tự lực, tự cường, phát huy nội lực, đồng nhờ ngoại lực để phát huy Đạo pháp và đất nước phồn vinh, văn minh tiến bộ; tạo nên Cực lạc tại nhân gian trong lòng người, bằng triết lý Thiền là Sống, là Tâm Từ bi chan chứa mọi loài, trong kiếp hiện tại và mai sau của Trần thế. Thực hành Bồ tát đạo. Quả thực:

"Mãi mãi sáng ngời gương Phật Tổ

Ngàn sau còn chiếu rạng nét Tông phong”.

Dịp này, Chư Tôn giáo phẩm lãnh đạo các cấp Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cũng như quý vị đại diện Đảng, Nhà nước, Chính phủ và các Ban ngành, Bộ, Sở Trung ương và địa phương Quảng Ninh, thắp nén tâm hương tưởng niệm, công đức Liệt vị Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, và Cố Hòa thượng Thích Thanh Tứ - Thành viên Hội đồng Chứng minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, nguyên Trưởng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh đã dày công xây dựng, phục hồi Phật giáo Quảng Ninh, bảo tồn di tích lịch sử Non thiêng Yên Tử, chỉ đạo trùng tu, cho phép xây dựng lại những công trình trọng điểm của khu di tích, xây dựng chùa Lân, Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử và các thiền viện khác trong cả nước, nhất là chỉ đạo và cùng chính quyền Quảng Ninh và địa phương tiến hành xây dựng tượng đài Phật Hoàng Trần Nhân Tông, hoành tráng, trang nghiêm, xứng đáng là bảo vật ngàn đời của Phật giáo Việt Nam cũng như dân tộc Việt Nam.

Di ảnh cố HT.Thích Thanh Tứ

Kính mong Liệt vị Tổ sư thùy từ chứng giám. Ngưỡng nguyện Giác linh Hòa thượng chứng minh gia hộ Phật giáo Việt Nam trường tồn, nước nhà hưng thịnh, mưa thuận gió hòa, chúng sanh an cư lạc nghiệp, hạnh phúc, phồn vinh, văn minh tiến bộ.

HT. Thích Gia Quang tuyên đọc lời tưởng niệm về cố HT. Thích Thanh Tứ

Ông Vũ Đức Đam Ủy viên T.Ư Đảng – Phó Thủ Tướng Chính Phủ phát biểu

Phó thủ tướng-Vũ Đức Đam nhấm mạnh sự kiện trọng đại  lịch sử này của GHPGVN đã xây dựng thành công tượng đài Phật Hoàng Trần Nhân Tông, hoành tráng, trang nghiêm, xứng đáng là bảo vật ngàn đời của Phật giáo Việt Nam cũng như dân tộc Việt Nam, và GHPGVN đã phát huy chân lý nhà Phật, làm rạng rỡ vang danh non sông hồn thiêng đất Việt, phát huy tinh thần đoàn kết hòa hợp dân tộc, độc lập Tổ quốc; nêu cao tinh thần bao dung trong cộng đồng dân tộc và xã hội, đoàn kết các Tôn giáo, để cùng tồn tại và phát triển, thực hiện hữu hiệu phương châm "Tốt Đời đẹp Đạo”.

Vì vậy, Phật giáo Việt Nam bảo lưu, kết thừa, phát huy, kết hợp với tinh thời đại, để xây dựng một nước Việt Nam hội nhập, phát triển, nhưng vẫn đậm đà bản sắc, văn hóa, thuần phong mỹ tục.

Ông Nguyễn Văn Đọc -Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh phát biểu

 Ông Nguyễn Văn Đọc, đại diện chính quyền và ban tổ chức, đánh trống đồng cầu quốc thái dân an

Chư tôn đức cắt băng khánh thành 

Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cắt băng khánh thành

Tiếp theo, chư Tôn đức Tăng Ni, quý vị đại biểu cùng các Phật tử và toàn thể nhân dân đã dâng hương tưởng niệm 705 năm ngày Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết Bàn.

Chư Tôn đức, quý Đại biểu thắp hương tưởng niệm

Bảo tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông

ĐĐ. Thích Phước Nguyên dẫn chương trình

 

Chùm ảnh đại lễ:

 

Thích Thiện Tịnh