Bài học giác ngộ

1. Tìm đường giác ngộ

Trăm năm một kiếp con người

Làm sao giác ngộ cuộc đời phù du

Làm sao biết rõ cách tu

Giải thoát nghiệp khổ… buộc từ ngàn năm?

2. Những điều Phật tử giác ngộ sau khi tu học

2.1. Giác ngộ nguyên lý Duyên khởi

Đức Phật dạy pháp thậm thâm

Nguyên lý Duyên khởi nguồn tâm buổi đầu

Các pháp không tự có đâu

Các pháp có được, ra vào nương nhau

Cái này hiện hữu bắc cầu

Cái kia hiện hữu kết câu tạo thành

Cái này không sanh, kia không sanh

Cái này sinh khởi, kia ganh nối liền

Cái này bất hiện vô duyên

Cái kia cũng vậy, không phiền buộc nhau

Những pháp này kết tâm giao

Gọi là Duyên khởi… nhịp cầu trầm luân

Vô minh duyên hành sanh thân

Hành sanh Thức để hóa thành sắc danh

Danh sắc duyên Sáu Xứ hành

Sáu xứ duyên Xúc tạo thành thọ duyên

Thọ - Ái – Thủ - Hữu… mối giềng

Sanh – Già – Bệnh – Chết… não phiền sầu ưu

Khởi lên khổ uẩn mịt mù

Đời đời tập khởi nghìn thu luân hồi

Biết tu tự thức tỉnh đời

Ly tham dừng lại kiếp người mong manh

Quyết tâm đoạn diệt vô minh

Hành diệt - Thức diệt thắng tình phàm phu

Danh sắc - Sáu xứ điều nhu

Xúc - Thọ - Ái - Thủ… tịnh tu yên bình

Hữu diệt, sanh diệt… phù sinh

Già, bệnh, chết… khổ não hình sầu bi

Quyết soi đường, quyết thoát ly

Toàn khổ uẩn đoạn, sá gì vấn vương.

2.2. Thân người khó được

Ta nay thân được lẽ thường

Sao còn nói khó, tận tường giải phân

Khó, không… xét tự quả nhân

Đời này, đời khác xoay vần oan khiên

Được rồi không khéo tu hiền

Sống gây tạo tội lụy phiền đời sau

Thân người phước lực tiêu hao

Đường ác đọa xứ buộc vào khổ thân

Ác lai ác báo phong trần

Đọa làm thân thú muôn phần tai ương.

2.3. Sinh mạng này ngắn thay

Phật dạy:

Sinh mạng này quá ngắn đường

Trăm năm thoáng khắc vô thường qua mau

Đừng mê đắm, đừng tham cầu

Tham đắm rồi cũng chết sầu mà thôi

Làm người chấp giả rằng tôi

Đất nước lửa gió… rốt rồi hoàn không

Sinh giả không, tử giả không

Già trẻ, đẹp xấu đều trong vô thường

Phàm phu mê chấp vấn vương

Hiền trí tỉnh thức thoát đường lầm mê

Trăm năm mộng mị đi về

Chiêm bao tỉnh thức ủ ê dã tràng

Có không, được mất… mơ màng

Một ngày buông rũ… chết hoàn hư vô. 

2.4. Cuộc đời vô thường, thân này vô ngã

Biết tu thường tụng Nam-mô

Thường quán vạn hữu phù đồ nhân gian

Sinh diệt vô ngã hợp tan

Không mê, không đắm… khỏi ngàn đau thương.

2.5. Làm chủ tâm – làm chủ hạnh phúc

Niết-bàn ngã tịnh lạc thường

Tự mình làm chủ tâm vương tự mình

Phá tan nghiệp thức vô minh

Vui buồn mừng giận thất tình lìa xa

Lìa tham sân, lìa oan gia

Giữ tâm an tịnh ấy nhà thanh cao

Hạnh phúc tự tại ra vào

Thân tâm trí tánh một màu tịnh không.

2.6. An lạc giải thoát – Niết-bàn tự tại

Thế gian ngũ uẩn giai không

Cuộc đời vô tận ảo hồng phù hư

Phật quốc lạc cảnh chân như

Quy về chân tánh thiền thư tịch nhàn

Hữu dư y dạo Niết-bàn

Vô dư y tọa sen vàng phạm âm

Tự tinh tấn, thắng phàm tâm

Soi sáng tội lỗi mê lầm tự thân

Tự giác bất động chân nhân

Ấy là Phật tánh pháp thân nhiệm mầu

Giác ngộ tỉnh thức quay đầu.

Chùa Phổ Quang, xuân Ất Tỵ

Trần Quê Hương