Trung thu của má

Bạn rằng hồi xưa háo hức Trung thu quá, cứ chờ Trung thu một cách lạ lùng. Tuy Trung thu ngày xưa rất nghèo, chẳng có bánh trái đủ đầy như bây giờ. Không dưng lúc nghe bạn nói, lòng tôi dội về một ký ức thật khó tả. Tôi nhớ má quá thể. Nhớ mùa Trung thu nghèo của má. Lăn lộn và cực khổ.

Minh họa: Báo Quảng Ngãi

Má tôi làm ruộng như đại đa số những người dân ở xóm Cồn. Hồi đó không chỉ riêng nhà tôi mà hầu như cả xóm nhà nào cũng nghèo. Có nhà không xây nổi căn nhà ngói để ở, phải ở nhà tranh vách nứa, mùa nắng còn đỡ, chứ mưa xuống ướt hết giường chiếu, chăn màn cả đêm không lấy nổi một giấc ngủ ngon. Đám trẻ con nhà nghèo chúng tôi “biết thân biết phận” ngày lễ, Tết gì chẳng dám đòi hỏi quà, bánh, ba má mua cho gì thì ăn nấy.

Mặc dù không được sung túc như những gia đình khá giả khác nhưng độ háo hức của chúng tôi mỗi dịp lễ, Tết thì vẫn không hề thua kém. Nhất là mỗi dịp Trung thu về. Chao ôi, đứa nào đứa nấy háo hức ra mặt, mong chờ, đếm từng ngày một. Trẻ con háo hức bao nhiêu tỷ lệ thuận với sự bận rộn của người lớn bấy nhiêu.

 Trung thu về má tôi lúc nào cũng bận rộn. Mới thấy má ngoài đồng, nhoáng cái bóng má về bên hiên nhà cặm cụi với cơm nước, cho heo gà ăn. Hồi anh em chúng tôi còn bé, ba đi làm ăn xa nên một tay má quán xuyến hết tất cả mọi việc. Má thương đàn con Trung thu sợ không có đèn chơi, liền ra sau vườn chặt tre vào làm đèn lồng. Má làm thành thục, hệt như một người thợ thủ công lành nghề. Bàn tay gầy gò của má vót từng nan tre, tỉ mẩn ghép chúng lại với nhau rồi dán giấy bóng đỏ lấp lánh bên ngoài. Và anh em tôi năm nào cũng được má làm sẵn một chiếc đèn lồng ông sao như thế. Đi thắp đèn cùng chúng bạn, tôi cứ cười tít mắt lại khoe “Đèn má tao làm đấy! Thua kém gì đèn ngoài tiệm đâu”. 

Có năm má cùng mấy cô, dì trong xóm kiếm được mối làm bánh tít tận ngoài thị xã xa ngái. Má dậy từ tờ mờ sáng lóc cóc đạp xe đạp hơn 20km và tận chiều tối mịt mới về. Cứ mùa Trung thu đến là trông má gầy xọp, mắt má quầng trũng sâu đen xì. Nhưng má vui lắm. Má dặn dò mấy anh em ở nhà cố gắng bảo ban, cơm nước khi má vắng nhà, thể nào đến Trung thu cũng sẽ có bánh để ăn. Đó cũng là những mùa Trung thu tôi mong chờ nhất. 

Hết vụ Trung thu má mang về mấy cái bánh nướng và bánh dẻo. Thật khó để miêu tả hết được độ ngon của nó. Bánh dẻo nhân đậu xanh ăn ngọt ơi là ngọt, cắn một miếng đến phần nhân thì lại rất bùi, rất thơm. Còn bánh nướng, nhân gồm hạt bí, thịt ba chỉ, mộc nhĩ tất cả hòa quyện lại, cắn một miếng cứ muốn cắn miếng thứ hai. Má không ăn, nhìn anh em tôi ăn cứ tủm tỉm cười. Má nói, ở xưởng làm bánh má cũng được ăn rồi, đây là bánh người ta biếu. Mãi sau này khi lớn lên, tôi mới biết được rằng, số bánh má mang về không phải người ta biếu như má nói mà là trừ vào tiền công của má. 

Trung thu của tôi được đủ đầy, được ăn ngon mặc đẹp, bù lại má phải đánh đổi không biết bao nhiêu công sức vào trong đó.

Có năm trước mùa Trung thu chừng một tháng thì má đổ bệnh. Má không thể đi phụ giúp ở xưởng bánh như những năm trước được nữa. Tôi biết má buồn lắm. Một hôm, thằng Út, em tôi đi học về nũng nịu nói: “Con muốn ăn bánh trung thu”. Tôi giận tím người, định cho nó một cái bạt tai, nhưng may mà kiềm chế được. Chỉ mắng nó mấy câu. Nó khóc òa lên nức nở. Lúc đó dường như mắt má nhòe lệ, ôm Út vào lòng. Má vỗ về, hứa với Út Trung thu năm sau nhất định sẽ có bánh ăn. Lúc đó tôi thương má lắm, trách bản thân chẳng làm được gì để đỡ đần giúp má. Từ đó tôi cũng chẳng thích Trung thu nữa. Bởi tôi không muốn vì Trung thu, vì anh em chúng tôi mà má phải cực hơn.

Thấm thoát mấy chục năm trôi qua. Tôi thành ông bố trẻ con còn má tôi đã theo gió mây bay về trời. Mỗi độ Trung thu về, ngồi bên vợ con ăn bánh, hoa quả nhớ tới má. Những mùa Trung thu má đã hy sinh để cho anh em tôi được đủ đầy, hạnh phúc. Tôi ghì nén cảm xúc để khỏi rơi lệ trước mặt vợ và các con. Ở bên kia, má có nhớ Trung thu trên trần gian không má?

Tăng Hoàng Phi